Hoofdstuk 1.2. Oprichten van een vereniging

Stappenplan oprichten vereniging

In dit hoofdstuk is een stappenplan opgenomen dat je kunt gebruiken bij het oprichten van een vereniging.

Recht van vereniging

Het recht om een vereniging op te richten en lid te zijn van een vereniging is in Nederland vastgelegd in de grondwet: Artikel 8: Het recht tot vereniging wordt erkend. Bij de wet kan dit recht worden beperkt in het belang van de openbare orde.

Dit betekent dat in principe iedereen een sportvereniging kan beginnen in Nederland, met inachtneming van de wettelijke beperkingen. Ook in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is het recht op vereniging vastgelegd.

Openbare orde

De openbare orde komt over het algemeen niet in het gedrang door het bestaan van een sportvereniging en de activiteiten die daar plaatsvinden. Toch is het mogelijk dat een sportvereniging, als zij zich (bewust of onbewust) inlaat met criminele activiteiten, op last van de overheid kan worden ontbonden. Dit kan onder meer gebeuren als crimineel geld wordt gebruikt om de club te financieren of als de sportvereniging wordt gebruikt om geld wit te wassen.

Notariële akte

Een sportvereniging met volledige rechtsbevoegdheid wordt opgericht bij notariële akte (de oprichtingsakte). Dat is een document, opgesteld door een notaris, waarin bepaalde kenmerken van de vereniging zijn opgenomen. Zo vermeldt de oprichtingsakte de naam en statutaire zetel (woonplaats) van de vereniging, de gegevens van de oprichters en de eerste bestuurders, het doel en de statuten van de vereniging.

De oprichtingsakte (met statuten) moet vervolgens worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Pas als dat is gebeurd, heeft de vereniging volledige rechtsbevoegdheid. Vanaf dat moment zijn de oprichters en bestuurders van de vereniging in oprichting niet langer persoonlijk aansprakelijk.

Kamer van Koophandel

In Nederland dienen rechtspersonen (zoals NV’s, BV’s en ook verenigingen) bepaalde informatie te deponeren bij de Kamer van Koophandel. De vereniging is er zelf voor verantwoordelijk dat de juiste gegevens in het handelsregister van de Kamer van Koophandel zijn opgenomen. Deze taak ligt bij het bestuur.

Hierbij gaat het vooral om de persoonlijke gegevens van degenen die namens de vereniging op mogen treden, zoals de bestuursleden of bijvoorbeeld de inkoper van de kantine. Ook na een wijziging in het vrijwilligersbestand moet je nagaan of het gevolgen heeft voor de inschrijving in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Het wijzigen van gegevens kun je doen in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

UBO Register

Sinds 2020 is iedere vereniging met volledige rechtsbevoegdheid verplicht om de personen die zeggenschap hebben over de vereniging, in te schrijven in het zogenoemde UBO-register. UBO staat voor Ultimate Beneficiary Owner, oftewel de uiteindelijke belanghebbende. Het doel van de inschrijving is het tegengaan van financieel-economische criminaliteit.

Ook jouw sportvereniging moet er dus voor zorgen dat het bestuur wordt ingeschreven in dit register.