Hoofdstuk 1.7 Fusie van een sportvereniging

Van een fusie is sprake als een sportvereniging samengaat met een andere sportvereniging. Bijvoorbeeld omdat het ledenaantal terugloopt of de inkomsten te laag zijn om de vereniging zelfstandig gezond te houden.  

Consequenties van een fusie

Overweeg je een fusie, dan is het van belang dat je weet waar je als bestuur op moet letten. Dit geldt zowel voor de praktische aspecten als voor de juridische aspecten. Ook zijn er sportgebonden consequenties aan een fusie verbonden. In welke afdeling of klasse komt het nieuwe eerste team bijvoorbeeld uit als de eerste teams van de fuserende verenigingen in een andere afdeling of klasse spelen? Iedere tak van sport heeft daarvoor zijn eigen regels.

Toestemming van leden

Voordat je als (bestuur van de) vereniging tot fusie over kunt gaan, is er veel te regelen. Een van de meest belangrijke dingen is de bereidheid van de leden van de vereniging nagaan. Een besluit tot fusie heeft namelijk de goedkeuring van de algemene ledenvergadering nodig. Dit is geen eenvoudig besluit. Het is goed mogelijk dat veel leden emotioneel betrokken zijn bij de vereniging en ‘hun cluppie’ niet zo maar willen zien overgaan in een nieuwe vereniging.

Betrek de leden daarom in een vroeg stadium bij de fusieplannen en stel een commissie aan die onderzoek doet onder de leden en een advies uitbrengt over een mogelijke fusie. Bedenk goed met wat voor vereniging je wilt fuseren en zet de voor- en nadelen van een beoogde fusiepartner op een rij. Eenmaal gefuseerd is het veel werk om weer af te splitsen.

Voordelen van een fusie

Aan een fusie kleven meestal diverse voordelen. De meest voorkomende zijn:

  • Schaalgrootte: het onderhandelen met leveranciers, gemeente, sponsoren en andere partijen gaat gemakkelijker als je een grotere partij bent.

  • Synergie: als twee verenigingen samengaan, hoeven bepaalde taken nog maar één keer uitgevoerd te worden. Denk aan de administratie, taken van het bestuur en commissies.

  • Kosten delen: de kosten voor faciliteiten die eerst door beide verenigingen gebruikt (en dus betaald) werden, hoeven na een fusie nog maar één keer gedragen te worden.

Stappenplan voor een fusie

Bij een fusie met een andere vereniging komen veel dingen kijken. Hieronder vind je een checklist die helpt bij het aangaan van een fusie, met vervolgens de stappen één voor één uitgewerkt.

  • stap 1: Noodzaak en nut van een fusie onderzoeken.
  • stap 2: Fusiekandidaat selecteren.
  • stap 3: Leden informeren en raadplegen over de fusieplannen.
  • stap 4: Onderzoek uitvoeren naar de haalbaarheid van een fusie met de beoogde vereniging.
  • stap 5: Fusie ter goedkeuring voorleggen aan de ALV.
  • stap 6: Fusiecommissie aanstellen.
  • stap 7: Integratie tussen de leden bevorderen.


stap 1: Noodzaak en nut onderzoeken
Als bestuur dien je oog te hebben voor het voortbestaan van de vereniging. Daar hoort ook bij dat je de levensvatbaarheid van de vereniging bewaakt. Op het moment dat de vereniging kampt met teruglopende ledenaantallen, een tekort aan vrijwilligers, te weinig contributie-inkomsten of stopzetting van subsidies, kan het verstandig zijn om de mogelijkheden van een fusie te onderzoeken. Een fusie kan immers voorkomen dat een vereniging moet worden opgeheven.

stap 2: Fusiekandidaat selecteren
Een fusie kan worden vergeleken met een huwelijk. Je gaat niet over één nacht ijs. Daten en verkering behoren niet tot de opties, maar je kunt als bestuur wel vooraf een wensenlijst opstellen. Aan te raden is om een profiel op te stellen van de ideale kandidaat en vervolgens alle mogelijke kandidaten objectief langs de lat te leggen.

stap 3: Leden informeren en raadplegen over de fusieplannen
Als fusie de beste optie blijkt, wil je daar als bestuur uiteraard graag mee aan de gang. Het is echter goed mogelijk dat lang niet alle verenigingsleden er net zo over denken. Vooral leden met een culturele verbondenheid of andere band met hun vereniging zijn vaak bang dat bij een fusie hun sportclub en alle fijne aspecten die daar voor hen aan verbonden zijn, verdwijnen.

Daarom is het noodzakelijk dat je als bestuur in een vroeg stadium de leden op de hoogte brengt van een mogelijke fusie. Op die manier kun je de voordelen van een fusie overbrengen en daarmee proberen de leden die niet zo positief tegen een fusie aan kijken, over te halen hun standpunt te veranderen. Houd bijvoorbeeld een informatie avond en bied de mogelijkheid tot inspraak.

stap 4: Onderzoek uitvoeren naar de haalbaarheid van een fusie met de beoogde vereniging
Een fusie kan tijdens vergaderingen een uitkomst lijken, maar in de praktijk voor veel problemen zorgen. Het is daarom belangrijk gedegen onderzoek uit te voeren naar de mate waarin de beoogde fusiepartner bij jouw vereniging past. Ook dien je te kijken naar de concrete voor- en nadelen die de fusie met zich meebrengt. Denk daarbij aan de navolgende punten:

Sociale aspecten en verenigingscultuur
Passen de leden in één vereniging of zijn er zichtbare tegenstellingen tussen de beide verenigingen? Denk hierbij ook aan de clubkleuren en de uitstraling, evenals de naam en faam van de fusiepartner.

Ledenaantallen, samenstelling en bijdragen
Is er overeenkomst tussen het soort leden van beide clubs? Bijvoorbeeld in leeftijd, geslacht en de mate waarin ze professioneel dan wel recreatief met sport bezig zijn. Hier hoeft geen sprake van te zijn, maar dan moeten de beide verenigingen elkaar op dit punt wel kunnen aanvullen. Tegenstellingen in het soort leden kunnen immers een probleem opleveren. Ook is het belangrijk om na te gaan hoeveel de leden van de beide verenigingen nu bijdragen, zowel in contributie als in vrijwilligerswerk. Als daar een groot verschil in zit, wordt dat waarschijnlijk een probleem na de fusie.

Contracten met derden
Zitten beide clubs nog lang vast aan bepaalde overeenkomsten met leveranciers, sponsoren, verhuurders of andere partijen? In een dergelijk geval zal met die partijen moeten worden besproken welke gevolgen een fusie heeft voor deze overeenkomsten. Kostenbesparing is een handig gevolg van een fusie, maar dan moet het wel mogelijk zijn.

Vermogenstoestand van de fusiepartner
Verdiep je in de financiële situatie van de andere vereniging. Immers, na de fusie zit je aan elkaar vast en dan zijn de eventuele schulden van de ene club, ook de schulden van de andere club. Het beste kun je een onafhankelijke financieel adviseur inschakelen om de boeken door te nemen.

stap 5: Fusie ter goedkeuring voorleggen aan de ALV
Als de leden van de vereniging niet achter de fusie staan, heeft het geen zin om ermee door te gaan. Leden informeren en overtuigen van het nut en de voordelen van de fusie is daarom belangrijk. Uiteindelijk komt het aan op de stemmen in de algemene ledenvergadering.

stap 6: Fusiecommissie aanstellen
Als de ALV’s van beide verenigingen ingestemd hebben met de fusie, kunnen de fusieplannen tot uitvoering worden gebracht. Het wordt aangeraden hier een commissie voor aan te stellen die de fusie gaat begeleiden. In deze commissie nemen kaderleden van beide verenigingen plaats (die later in het nieuwe bestuur zullen plaatsnemen). De voorzitter dient onpartijdig te zijn, om eventuele discussie te voorkomen. Immers, beide partijen zijn nog niet gefuseerd.

De fusiecommissie heeft onder meer de volgende taken:

  • Wijze van overleg en besluitvorming van de fusie bepalen;
  • Agenda en tijdplanning opstellen en bewaken;
  • Financiële gevolgen voor de verenigingen bepalen;
  • Financiële gevolgen voor de verenigingsleden bepalen;
  • Structuur van het bestuur en de commissies van de nieuw gefuseerde vereniging bepalen;
  • Contractbeheer van de nieuwe gefuseerde vereniging;
  • Statuten en huisreglementen van de nieuw gefuseerde vereniging bepalen;
  • Naam en uitstraling van de nieuw gefuseerde vereniging bepalen.

stap 7: Integratie tussen de leden bevorderen
Na de fusie is het zaak de integratie tussen de leden van de beide verenigingen te bevorderen en een gemeenschappelijk verenigingsgevoel te creëren. Dit kun je doen door het organiseren van evenementen zoals toernooien en feesten.

Juridische aspecten van een fusie

De juridische aspecten van een fusie zijn niet eenvoudig samen te vatten. Dit is namelijk afhankelijk van de indeling van beide verenigingen en de fusieplannen. Ben je als vereniging van plan te fuseren, dan is het raadzaam juridisch advies in te winnen.

Paragrafen