Hoofdstuk 1.4 Leden van de vereniging

Een sportvereniging kan niet bestaan zonder leden. Wat dat betreft is een vereniging er niet alleen voor de leden, maar juist ook dóór de leden. Leden betalen contributie en zorgen daarmee voor de benodigde financiële middelen. Daarnaast zijn vrijwilligers bijna altijd actieve verenigingsleden.

De leden vormen de kern van een vereniging. Het belangrijkste verenigingsorgaan is daarom de algemene ledenvergadering. Dit orgaan bestaat, zoals de naam al doet vermoeden, uit de leden van de vereniging. Ieder lid heeft het recht bij de algemene ledenvergadering aanwezig te zijn.

Recht op vrijheid van vereniging

In de grondwet en in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is het recht op vrijheid van vereniging vastgelegd. Dit is het recht dat iedere inwoner van Nederland heeft om een vereniging op te richten en/of lid te zijn van een vereniging. Dat betekent echter niet dat je als vereniging hoeft toe te staan dat iedereen die dat wilt, lid kan worden. Het recht om een vereniging op te richten is geen recht op lidmaatschap van een vereniging.

Discriminatieverbod 

In beginsel mag een vereniging (het bestuur en/of de algemene ledenvergadering) zelf bepalen wie lid mag worden en onder welke voorwaarden. Bij deze lidmaatschapsvoorwaarden moet de vereniging zich wel aan de wet houden. Discriminatie is uiteraard verboden en iedere sportclub moet zich er dan ook hard voor maken om elke vorm van discriminatie uit te bannen en te voorkomen. 

Als jouw sportvereniging een algemene doelstelling heeft (zoals het bevorderen van de beoefening van een bepaalde sport door iedereen die dat wilt), dan mag je leden niet uitsluiten op grond van geslacht, ras, seksuele geaardheid en/of geloof. Heeft jouw sportvereniging een specifiekere doelstelling, dan is dit in sommige gevallen wel mogelijk. Zo mag een dames studentenrugbyvereniging mannelijke rugbyers weigeren als lid.

Lid worden

In de statuten van de vereniging wordt bepaald hoe mensen lid kunnen worden. Je kunt als sportvereniging hierin beperkingen hanteren die maken dat bepaalde mensen worden uitgesloten van de vereniging, bijvoorbeeld een leeftijdsgrens. Meer over lid worden en het lidmaatschap van een vereniging weer beëindigen, lees je in hoofdstuk 4.

Ereleden

Als sportvereniging kan je ervoor kiezen om bepaalde leden vanwege hun grote verdiensten (voor de vereniging of bijvoorbeeld de sport in het algemeen) tot erelid te benoemen. Wettelijk is hier niets over geregeld; de titel erelid heeft geen juridische betekening en geldt alleen intern, binnen de vereniging.

Het is ook niet noodzakelijk dat voor het benoemen van ereleden een speciale regeling in de statuten is opgenomen. Het kan echter wel handig zijn om aan de benoeming bepaalde voorwaarden te verbinden, in de statuten of een huishoudelijk reglement.

Het komt vaak voor dat ereleden vrijgesteld zijn van de betaling van contributie en geen stemrecht hebben tijdens de algemene ledenvergadering. Ook zie je dat vaak statutair wordt vastgelegd welk orgaan binnen de vereniging leden kan benoemen tot ereleden; de algemene ledenvergadering, het bestuur of de raad van commissarissen.

De titel van erelid is er één, die leden met trots dragen. Als sportvereniging wil je de mogelijkheid hebben om de titel af te nemen wanneer het handelen van een erelid (binnen of buiten de vereniging) ontoelaatbaar is. Om eventuele discussies te voorkomen, doe je er goed aan een regeling hierover op te nemen in het huishoudelijk reglement.