Iedereen heeft recht op een sociaal-veilige sportomgeving, waarin sporters zich welkom voelen. Een sportclub die bezig is met de onderwerpen integriteit en veilige sport geeft sporters de kans zich te ontwikkelen, plezier te beleven aan sport en zich vrij te voelen zich uit te spreken op het moment dat er iets gebeurt.
Het clubkader op een sportclub kan op verschillende manieren bijdragen aan de sociale veiligheid. Een belangrijk onderdeel daarvan is het stimuleren van een positieve sportcultuur en het voldoen aan de vier basiseisen om integriteit op de club te bevorderen en bewaken.
Van alle sportorganisaties, en dus ook sportclubs, in Nederland wordt verwacht dat zij aan de code goed sportbestuur voldoen. Zo draag je als club bij aan je eigen legitimiteit en aan de integriteit van de sportsector. Aan de hand van de vier essentiële principes verantwoordelijkheid, democratie, maatschappij en transparantie geven sportorganisaties via de code invulling aan sterke en bewuste besturen met een heldere koers.
In 2021 is de code goed sportbestuur laatst herzien. Immers, de samenleving verandert doorlopend en de sportsector ook. In de nieuwe versie ligt de nadruk op maatschappelijke relevantie, diversiteit en bestuurlijke en organisatorische kwaliteit.
Om te voorkomen dat sportclubs met sterk uiteenlopende eisen worden geconfronteerd om integriteit in de club te verzekeren, hebben de VSG, NOC*NSF en sportbonden samen een voorbeeldmodel ontwikkeld: Basiseisen Sociale Veiligheid Sportaanbieders. Dit model bestaat uit vier basiseisen waaraan een sportclub minimaal zouden moeten voldoen: VOG’s voor vrijwilligers die werken met kwetsbare doelgroepen (zoals kinderen en sporters met een beperking), de gedragscode Sport, het aanstellen van een vertrouwenscontactpersoon en het opleiden van trainer-coaches.
Soms gebeuren er dingen op de sportvereniging die niet door de beugel kunnen. Sportief wangedrag dient uiteraard aangepakt te worden. In de sportsector kan dat door het tuchtrecht, wat onder het private verenigingsrecht valt. Wanneer een strafbaar feit is begaan, kan ook strafrechtelijk een sanctie opgelegd worden. In dit hoofdstuk lees je meer over tuchtrecht en strafrecht in de sport.
Het High5! Stappenplan helpt sportbestuurders en vrijwilligers die actief zijn binnen de vereniging om snel aan de slag te kunnen gaan met de preventie van grensoverschrijdend gedrag.
Stap 1: Hoe maken we onze vereniging veilig?
Het bestuur van een club is verantwoordelijk voor een veilige sportvereniging, waarin sportplezier centraal staat en waar geen ruimte is voor agressie, intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. De vraag is: hoe ga je hiermee aan de slag?
Stap 2: Wat kan beter?
Door het doen van een risicoscan kan een sportclub een beter inzicht krijgen in mogelijke valkuilen en kansen. Wat gaat er goed en wat kan er beter? Door een projectgroep samen te stellen, risico’s in kaart te brengen en verbeterpunten te benoemen kan een club al snel grote stappen zetten ter preventie.
Stap 3: Wie doet er mee?
Een veilig sportklimaat bereik je door goed samen te werken. Dat kan een sportbestuur niet alleen. Door te zorgen voor een breed draagvlak en meerdere partijen die meewerken, is de kans op slagen groter. Dat begint met iedereen informeren en bewustmaken van wat grensoverschrijdend gedrag is.
Stap 4: Wat spreken we af?
Goede afspraken geven duidelijkheid over de omgangsnormen en regels op een sportclub. Het uitgangspunt hiervan zijn de gedragsregels van NOC*NSF en de sportbonden. Deze zijn bindend voor elke sportclub.
Stap 5: Hoe houden we elkaar scherp?
Door aandacht te houden voor grensoverschrijdend gedrag en een veilige sfeer op de club, blijft het bestuur en de leden van een club scherp op het onderwerp. Denk aan het herhaaldelijk benoemen van het onderwerp op de jaarlijkse algemene ledenvergadering, of het instellen van verplichte scholingen voor nieuwe trainer-coaches.
