NOC NSF Beeldbank Judo 2022 1584

Sportclubs

Een inclusieve en positieve sportcultuur in een sportclub komt vaak niet vanzelf. Het vraagt om bestuurders en rolmodellen binnen een club die erin geloven, grenzen opzoeken, risico’s nemen, experimenteren en durven om te gaan met verschillen. Uiteindelijk spelen alle sporters, trainer-coaches en bestuurders binnen een sportclub hier een rol in. Voor sportclubs zijn er veel tools beschikbaar die hen hierbij kunnen helpen: van opleidingen voor trainer-coaches, tot modellen en handreikingen.

Algemene tips voor sportclubs

  • Ga stap voor stap met rebelse energie aan de slag om de complexe situaties en uitdagingen rondom diversiteit en inclusie met elkaar op de club op te lossen.
  • Er is geen betere motivatie dan het ervaren van succes. Laat je sporters, trainer-coaches, bestuurders ervaren wat het is om meer inclusief te zijn. Liever 10x een klein succes laten ervaren, dan 1x een mega stap. Laat de sportclub als een tweede thuis voelen.
  • Houd rekening met het feit dat mensen die niet vanzelfsprekend sporten bij jouw club mogelijk ook letterlijk een andere taal spreken dan jou. Stem je taal af.
  • Maak bespreekbaar wie binnen de club gezamenlijk bepalen wat normaal, goed of fout én wat wel en niet kan. Bespreek bijvoorbeeld regels en gedrag die mensen buitensluiten.
  • Ga in gesprek met jezelf en anderen (over bijvoorbeeld hoe jij of iemand anders een ideale club voor zich ziet, wat sport hem/haar heeft gebracht, hoe we nog meer mensen van het samen sporten op een club kunnen gunnen)
  • Doe iets!
    • Bijvoorbeeld creëer niet voor de hand liggende verbindingen met andere organisaties in de omgeving van de sportclub
    • Maak mensen (blijvend) bewust dat je aan de buitenkant niet kan zien voor welke waardes iemand staat
    • Maak diversiteit en inclusie een van je belangrijkste onderwerpen en projecten in het bestuur of een van de commissies
    • Walk the talk: Geef zelf het goede voorbeeld én doe wat je zegt en deel met anderen wat je gaat doen
    • Talk the walk: Deel verhalen over best practices.
  1. Tips voor sportclubs
  2. Bestuurlijke vernieuwing

Stappenplannen en tools

We helpen clubs graag met een stappenplan om werk te maken van diversiteit, inclusie en een veilig sportklimaat in de sport. Hieronder staan een aantal stappenplannen die gebruikt kunnen worden:

  • In de gratis e-learning discriminatie is een stappenplan te vinden voor het signaleren en melden van discriminatie.
  • High 5! Op naar een veilige sportcultuur
  • Gebruik deze checklist om te ontdekken hoe inclusief jouw club is:
    • Is ons bestuur divers?
    • Wie heeft het voor het zeggen?
    • Zijn de bestuurders, trainer-coaches en andere vrijwilligers functies van mijn club zijn vergelijkbaar met het ledenbestand?
    • Zijn thema's als diversiteit, positieve sportcultuur en sociale veiligheid opgenomen in het beleid van de club?
    • Hoe gaan we om met verschillende waarheden? waarden?
    • Hoe vernieuwend zijn we?
    • Hoe verbinden en stemmen wij af?
  • Gebruik deze vragen om te reflecteren op hoe inclusief jouw sportclub is:
    • Wat mag er bij jouw club nooit veranderen?
    • Hoe positioneer je jouw club? (gericht op leden, markt, of maatschappelijk)
    • Bepaal gezamenlijk welke richting je uit wil met je club en formuleer de eerste stap.
    • Wat voor ondersteuning is er nodig om die stap te zetten?

Ook zijn er stappenplannen beschikbaar die clubs kunnen gebruiken om nieuwe sporters aan zich te binden.

  1. Meer over stappenplannen

Handreiking gender- en seksediverse personen

Gender- en seksediverse personen voelen zich aantoonbaar vaker niet thuis in de sport. Om dat te verbeteren, kunnen we nog veel stappen zetten, zowel in beleid als in de praktijk. De 'Handreiking gender- en seksediverse personen' gaat in op de drempels die gender- en seksediverse personen mogelijk ervaren binnen de sport en hoe sportbonden, -clubs, professionals en vrijwilligers deze kunnen wegnemen. Vaak maken kleine, praktische ingrepen al een verschil. 

De handreiking bevat:

  • uitleg over veelgebruikte begrippen;
  • aanbevelingen op het gebied van beleid en leiderschap;
  • praktische tips voor het ontwikkelen van een inclusieve sportomgeving;
  • toelichting op de regels in de nationale en internationale topsport;
  • de belangrijkste conclusies uit het Research document on Sex, Gender and Elite Sport (pdf, Engels)
  • bronnen voor meer informatie.

Meer informatie

Sportclubs die vragen hebben of meer informatie willen over de deelname van gender- en seksediverse personen aan sport, kunnen met vragen terecht bij hun sportbond. Sporters die meer informatie willen of vragen hebben, kunnen terecht bij de vertrouwenscontactpersoon van de eigen sportclub en/of sportbond.

Achtergrond informatie

De handreiking is gebaseerd op persoonlijke ervaringen van gender- en seksediverse personen, bonden en verenigingen, advies van belangenorganisaties en wetenschappelijk onderzoek en wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. De handreiking is voor het eerst gepubliceerd in 2020 en is herzien in 2023.

  1. Lees hier de Handreiking Gender- en Seksediverse personen in de sport
  2. Lees hier de handreiking in het Engels

Onze club is van iedereen: diversiteit op de club

Onze samenleving wordt steeds diverser, en die diversiteit zie je ook terug op de sportclub. Dat is mooi, want sport heeft de kracht om mensen te verbinden. Op de sportclub komen we samen en delen we een gezamenlijke hobby. Maar, een diverse groep leden kan ook nieuwe uitdagingen met zich meebrengen, zoals het omgaan met internationale feestdagen, het schenken van alcohol, leden die verschillende talen spreken, en vragen over gender.

Om je club hierin te ondersteunen, kun je gebruikmaken van “Onze club is van iedereen”. Dit programma bevat verschillende interventies gericht op ‘omgaan met diversiteit op de club’. 

Aanpak & trainingsprogramma

Via het trainingsprogramma voor clubs kunnen we jou helpen om te gaan met diversiteit op de club. Dit programma is gericht op bewustwording, op het gezamenlijk bepalen en handhaven van de norm “Hoe gaan we met elkaar om?” en op het vergroten van het handelingsperspectief van bestuurders, trainer-coaches en scheidsrechters.

Als club doorloop je de fases op basis van een specifieke behoefte en de huidige situatie. Elke club begint met een intake door een procesbegeleider die het traject overziet. Daarna kunnen er diverse interventies ingezet worden rondom bewustwording, normbepaling en handelingsperspectieven. 

Meer informatie of het trainingsprogramma aanvragen? Dit kan via de lokale clubondersteuner. 

  1. Meer informatie over Onze club is van iedereen
  2. Beschikbare interventies
  3. Bekijk hier de video van de theatershow

Ouderensport

Ben je enthousiast en wil je meer informatie over de doelgroep ouderen en de kansen die deze doelgroep biedt voor jouw sportclub? Ga dan naar de kennisbank van de website Clubbase, dé website voor sportclubs op het gebied van informatievoorziening. Je vindt hier onder andere het stappenplan seniorensport. Dit dossier bevat informatie over de doelgroep volwassenen/senioren, aandachtspunten, overwegingen, nog meer mooie voorbeelden en praktische tips om binnen de club aan de slag te gaan met deze doelgroep. 

Beweegweek voor ouderen 

Van 27 tot en met 31 mei 2024 organiseert het Nationaal Ouderenfonds de Nationale Beweegweek voor ouderen. Gedurende de hele week komt Nederland gezamenlijk in beweging, met als doel dat in elke plaats in Nederland senioren toegang hebben tot sportaanbod bij lokale sportclub en daarmee ook kunnen voldoen aan de beweegrichtlijnen.

Enkele activiteiten die worden georganiseerd, zijn speciale OldStars clinics, inlooptrainingen en beweegfestivals. Beweegprofessionals en vrijwilligers zetten zich in om in hun eigen plaats beweegactiviteiten te organiseren. Daarnaast willen we het reguliere bezoek aan opa, moeder of buurvrouw omvormen tot een beweegvisite.

Organiseert jouw club in deze week ook een beweegactiviteit? Meld deze dan aan via het Nationaal Ouderenfonds.

  1. Ga naar de kennisbank
  2. Het Nationaal Ouderenfonds