Een club kan veel doen om grensoverschrijdend gedrag in eigen omgeving te voorkomen. Bijvoorbeeld door een heldere visie op te stellen, een risico-inventarisatie uit te voeren, vrijwilligers te trainen en gedragsregels op te stellen.

Maar, er zijn ook een aantal verplichtingen op gebied van grensoverschrijdend gedrag waar clubs aan moeten voldoen. Het gaat daarbij om afspraken die de bonden met elkaar hebben gemaakt. Deze verplichtingen kunnen van elkaar verschillen, als jouw club is aangesloten bij een sportbond of bij de POS (Ondernemende Sportaanbieders Nederland), bijvoorbeeld. Het bestuur is verplicht erop toe te zien dat de afspraken worden nageleefd en dat leden op de hoogte zijn van de regels.

Naast de verplichtingen raden wij clubs aan om aan de slag te gaan met de Basiseisen sociale veiligheid. De vier onderdelen van de basiseisen helpen sportclubs met het fundament van een sociale veilige sportomgeving. Wanneer je hier als club aan voldoet, werk je aan een stevig fundament van sociale veiligheid.

De vier basiseisen zijn:

1. Gebruik regeling Gratis VOG
2. Opstellen en communiceren van de gedragscode sport
3. Het aanstellen van een vertrouwenscontactpersoon
4. Cursus of e-learning voor trainer-coaches

Wil jouw club hier advies over of meer informatie. Dan kan je terecht bij een expert uit de expertpoule. Zij kunnen jou helpen met de implementatie van de basiseisen. Bijvoorbeeld door middel van een:

• Inspiratiesessie: deze sessie is bedoeld voor bestuursleden, vertrouwenscontactpersonen en commissieleden van de club. Tijdens de inspiratiesessie gaan de aanwezigen verder met elkaar in over sociale veiligheid, hoe dit vorm krijgt, relevant onderzoek, goede voorbeelden en de verantwoordelijkheden van de club.
• Verenigingstraject: bedoeld voor bestuursleden van sportclubs. In het verenigingstraject krijgt het bestuur van een club hulp bij het opzetten en implementeren van het beleid rondom sociale veiligheid. Dit traject bestaat uit 15 uur begeleiding en kost niets. De koers en focus van het traject wordt gezamenlijk bepaald.

Meldingen
Als club treed je op tegen grensoverschrijdend gedrag. NOC*NSF heeft hiervoor een blauwdruk grensoverschrijdend gedrag ontwikkeld.

Vaak komen meldingen als eerst terecht bij de club, of valt het iemand op dat er iets niet klopt. Deze meldingen kunnen altijd aan het bestuur worden doorgegeven. Trainer-coaches en bestuurders zijn zelfs verplicht dit aan het bestuur of de organisatie van de club te melden.

Voor clubs die aangesloten zijn bij een sportbond geldt dat zij verplicht zijn om zaken van matchfixing of signalen van seksuele intimidatie te melden bij de bond. Ook zodra iemand uit het bestuur van een bepaalde situatie afweet, zijn zij verplicht dit bij de bond te melden.

Opvolging
Er zijn meerdere partijen waar zowel de melder, als de club terecht kan voor advies, vragen en twijfels:

• Sportbond: voor advies, meldingen en hulp
• Centrum Veilige Sport Nederland: centraal meld- en adviespunt binnen de sport
• Centrum Seksueel Geweld: algemeen meld- en adviespunt voor seksueel geweld
• Slachtofferhulp Nederland: algemeen meld- en adviespunt voor slachtoffers
• Politie: bij misbruik is het verplicht om politie in te schakelen. Hierop volgt dan een onderzoek en (mogelijke) veroordeling. Het slachtoffer of de aanklager kan ook zelf besluiten een tuchtzaak te beginnen. De tuchtrechter doet dan een uiteindelijke uitspraak. Bij twijfel over het inschakelen van de politie kan je altijd terecht bij de sportbond of het Centrum Veilige Sport Nederland.

Reserveer tijdens de bestuursvergadering tijd om te praten over het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag. Inventariseer hoe de bestuursleden tegen dit onderwerp aankijken door vragen te stellen, of vraag de expertpoule via vog@nocnsf.nl om een bijeenkomst te begeleiden.

Voorbeeld vragen om te stellen tijdens de bestuursvergadering

• Hoe gemotiveerd zijn we om met preventie aan de slag te gaan?
• In hoeverre vinden we het spannend om met preventie aan de slag te gaan?
• Welk effect geloven we dat onze inspanningen gaan hebben?
• Welke hulp hebben we nodig om met preventie aan de slag te gaan?
• Waarom willen we met preventie aan de slag gaan?

Hoe ga je het gesprek aan binnen het bestuur?

In de praktijk willen sportclubs vaak aan de slag met een sociaal veilige sportcultuur, maar wordt het niet geagendeerd in de jaaragenda. Daarom is het belangrijk om binnen het bestuur een heldere visie en doelstellingen op te stellen.

Werken aan een sociaal veilige sportomgeving hoef je niet alleen te doen. Daarom raden we aan de samenwerking met andere sportclubs op te zoeken. Je kan bijvoorbeeld gezamenlijk een vertrouwenscontactpersoon aan stellen. Dat is handig wanneer jouw sportclub niet groot genoeg is. Neem contact op met sportondersteuners of met de gemeente om te kijken wat er mogelijk is. Je kunt ook de bond vragen of zij kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld met voorlichtingsmaterialen en acties. Je kunt dan een deel van dit plan samen uitvoeren.