Voor het creëren van een fijne sportplek voor iedereen is werken aan diversiteit en inclusie een belangrijk onderdeel. Hoe divers en representatief is het sportbestuur, bijvoorbeeld? En wordt er echt rekening gehouden met de verschillende wensen en behoeften van de doelgroep(en)? 

NOC*NSF ondersteunt sportbonden op het gebied van diversiteit en inclusie. Dit kan aan de hand van procesbegeleiding of door hulp bij een specifieke vraag. Denk bijvoorbeeld aan het implementeren van diversiteit en inclusie in het beleid of in een plan van aanpak, het doen van onderzoek of aan de hand van de inzet van experts. Zo werken we samen aan een sport voor iedereen. 

Diversiteit en inclusie traject: procesbegeleiding op maat 

Iedere sportbond kan middels het Diversiteit en inclusie traject aan de slag met het onderwerp. Middels dit traject kunnen sportbonden gebruik maken van procesbegeleiding op maat: zowel kort- als langlopend. Het traject begint met een intakegesprek, vanuit waar de wensen en behoeften worden vastgesteld. Hierna worden de te nemen stappen bepaald en waar mogelijk de hulp van (externe) experts ingeroepen. Interesse? Neem contact op. 

Het Diversiteit en inclusie traject is een vervolg op het Charter inclusie en diversiteit. Dit charter is in 2021 en 2022 door ruim 40 sportbonden ondertekend. Hiermee spraken zij de intentie uit de onderwerpen diversiteit en inclusie op te nemen in het plan van aanpak binnen eigen werkorganisatie, bestuur en/of clubkader. 

Overige vragen 

Uiteraard zijn sportbonden ook vrij om contact op te nemen voor specifieke vragen of om even te sparren over een bepaald onderwerp. We helpen je graag verder. 

De sportparticipatie van mensen met een beperking blijft achter. Daarom werken sportbonden, NOC*NSF en een groot aantal andere partijen samen om de sportdeelname bij deze groep te verhogen. Dit gebeurt door lokale sportaanbieders sportactiviteiten te laten organiseren voor mensen met een beperking, zowel in aangepast vorm als inclusief binnen reguliere groepen, en de drempels om te gaan sporten zoveel mogelijk weg te nemen. Bijvoorbeeld door sportactiviteiten te organiseren dichtbij huis, met toegang tot de juiste sporthulpmiddelen en ondersteuning bij de toeleiding naar deze sportactiviteiten. Samenwerking tussen lokale en regionale partijen is hierbij van essentieel belang.

Zichtbaar Sportief is een gericht voorbeeld van een samenwerkingsverband om de sportparticipatie te verhogen onder mensen met een visuele beperking. Een vergelijkbare samenwerking bestaat voor mensen met een auditieve beperking: Ongehoord Sportief.

Momenteel sport gemiddeld 56,5% van de volwassen Nederlanders (45 tot en met 80 jaar) wekelijks (NOC*NSF, 2022). Dat is een mooi begin. Maar om 12 miljoen inwoners in Nederland drie keer per week in beweging te krijgen, is investeren in ouderensport nodig. Vanuit de gezamenlijke sport houdt het themateam ouderensport zich bezig met de ontwikkeling van de ouderensport in Nederland. In dit Themateam zitten, naast NOC*NSF, de volgende partners: KNLTB, Nederlandse Brigde Bond, NIOBB (bowls), Nationaal Ouderenfonds en Kenniscentrum Sport & Bewegen.  

Benieuwd waar het Themateam Ouderensport zich mee bezig houdt? Of wil je (een keer) aansluiten bij het Themateam Ouderensport? Neem dan contact op.

Passend sportaanbod 
We streven ernaar dat voor iedereen, in elke levensfases, specifieke en/of passende sportactiviteiten worden georganiseerd. Binnen de meeste bonden wordt al geschikt regulier aanbod beschikbaar gesteld. Aanvullend ontwikkelen sportbonden ook steeds meer specifieke sport en beweegprogramma’s voor ouderen. Voorbeelden hiervan zijn:  

• Wandelbond (KWBN), Fitstap: Fitstap | Over FitStap
• Aikido Bond Nederland, Body-Mind-Fit: Home - Body Mind Fit
• Brigde Bond, Denken & Doen: Het project Denken en Doen - Nederlandse Bridge Bond
• Tennisbond (KNLTB), TennisFit: Tennis Fit | Verenigingen (centrecourt.nl)
• Voetbalbond (KNVB), Walking Football: Walking Football | KNVB
• Volleybalbond (Nevobo), Zitvolleybal: Starten met zitvolleybal
• Hockeybond (KNHB), FitHockey: KNHB
• Judobond (JBN), ZekerBewegen: Judo Bond Nederland | ZekerBewegen (jbn.nl)
• Atletiekunie, Start to Run: Atletiekunie | Iedereen weer in beweging met een Yakult Start to Run… 

Daarnaast biedt kennispartner Nationaal Ouderenfonds ook gespecialiseerd sportaanbod voor ouderen met het OldStars programma. Het Ouderenfonds werkt samen met meerdere sportbonden om passend sportaanbod te bieden op clubs. OldStars Sport wordt aangeboden in aangepaste spelvarianten van 16 verschillende sporten. De trainingen zijn ingericht op basis van veelzijdig bewegen met als onderliggende beweegmethode het Athletic Skills Model. Elke training wordt afgesloten met een OldStars Sportvariant. Benieuwd of een samenwerking met het Ouderenfonds ook mogelijk interessant is voor jouw bond? Kijk dan op de website.

Volwassenenfonds 
Ruim 1 miljoen mensen in Nederland heeft geen geld om deel te nemen aan sport en culturele activiteiten. Het Volwassenenfonds gelooft dat sport, bewegen of cultuur juist belangrijke ingrediënten zijn voor een gelukkig leven. Het Volwassenenfonds biedt, in samenwerking in aangehaakte gemeenten, mogelijkheden voor volwassenen, senioren of ouderen om toch te sporten of bewegen. Voor meer informatie over de mogelijkheden kan je terecht op de website van het Volwassenenfonds.

Gender- en seksediverse personen voelen zich aantoonbaar vaker niet thuis in de sport. Om dat te verbeteren, kunnen we nog veel stappen zetten, zowel in beleid als in de praktijk. De 'Handreiking gender- en seksediverse personen' gaat in op de drempels die gender- en seksediverse personen mogelijk ervaren binnen de sport en hoe sportbonden, -clubs, professionals en vrijwilligers deze kunnen wegnemen. Vaak maken kleine, praktische ingrepen al een verschil. De handreiking is gebaseerd op persoonlijke ervaringen van gender- en seksediverse personen, bonden en verenigingen, advies van belangenorganisaties en wetenschappelijk onderzoek en wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. 

De handreiking bevat:

• uitleg over veelgebruikte begrippen;
• aanbevelingen op het gebied van beleid en leiderschap;
• praktische tips voor het ontwikkelen van een inclusieve sportomgeving;
• toelichting op de regels in de nationale en internationale topsport;
• de belangrijkste conclusies uit het Research document on Sex, Gender and Elite Sport (pdf, Engels)
• bronnen voor meer informatie.

Extra informatie en contact

Een handreiking zoals deze is voortdurend in ontwikkeling. Inzichten en kennis veranderen met de tijd en zijn dus aan verandering onderhevig. Mocht je opmerkingen of vragen hebben over de handreiking of wil je meedenken over verdere uitwerking, neem dan contact op.

• Sportbonden die een eigen richtlijn willen implementeren of meer informatie willen over de deelname van gender- en seksediverse personen aan sport, kunnen hiervoor contact opnemen;
• Sportclubs die vragen hebben of meer informatie willen over de deelname van gender- en seksediverse personen aan sport, kunnen met vragen terecht bij hun sportbond;
• Sporters die meer informatie willen of vragen hebben, kunnen terecht bij de vertrouwenscontactpersoon van de eigen sportclub en/of sportbond;
• Sportbonden, -professionals, -clubs en sporters kunnen voor advies ook contact opnemen via Centrum Veilige Sport Nederland.

De handreiking is voor het eerst gepubliceerd in 2020 en is herzien in 2023.

De sport zet zich in voor een sportomgeving waarin iedereen zich welkom en prettig voelt. Dat betekent dat iedereen, ongeacht godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, seksuele gerichtheid, culturele achtergrond, leeftijd of andere kenmerken, moet kunnen genieten van sport in een veilige, inclusieve omgeving, vrij van vooroordelen, die bij diegene past. Onze club is van iedereen is een project dat zich richt op het inclusiever maken van de sportomgeving. 

Aanpak & trainingsprogramma

Binnen Onze club is van iedereen gaan sportbonden en POS-leden aan de slag met procesbegeleiding en een concreet trainingsprogramma voor sportclubs. Dit trainingsprogramma richt zich op bewustwording rondom diversiteit binnen de sportclub, op het gezamenlijk bepalen en handhaven van de norm “Hoe gaan we met elkaar om?” en op het vergroten van het handelingsperspectief van bestuurders, trainer-coaches en scheidsrechters.

Clubs doorlopen de fases op basis van hun specifieke behoefte en de situatie waarin zij zich bevinden. Elke club begint met een intake door een procesbegeleider die het traject overziet. Daarna kunnen er diverse interventies ingezet worden rondom bewustwording, normbepaling en handelingsperspectieven. 

Iedereen verdient de kans om te sporten in zijn eigen wijk en omgeving. Daarom is NOC*NSF in 2022, samen met de Johan Cruyff Foundation, de Richard Krajicek Foundation en sportbonden, gestart met het project District Spots. Deze vorm van community-based sporten biedt jongeren in 23 Nederlandse gemeenten waar het opleidingsniveau en inkomen gemiddeld lager liggen, een plek om te sporten in hun eigen wijk.

Van 2023 tot 2026 worden er minimaal 20 spots doorontwikkeld. Zij worden ondersteund door NOC*NSF om te zorgen dat het aanbod op de spots zo goed en duurzaam mogelijk blijft aansluiten op de lokale jongeren en de spots de komende jaren kunnen verzelfstandigen.

Deze spots zijn: Rotterdam (Crooswijk, Afrikaanderwijk en Pendrecht), Amsterdam (Nieuw-West, Bijlmermeer, Osdorp, Staatsliedenbuurt en Reigersbos), Den Haag (Schilderswijk en Moerwijk), Alkmaar (Overdie), Ede (Essenburg) Goes (de Goese Polder), Uden, Groningen (Beijum), Almelo (Goossenmaat), Roermond Donderberg, Utrecht (Overvecht), Schiedam, Zaanstad (Poelenburg), Lelystad (Atolwijk), Harderwijk (Stadsdennen) en Zeewolde (Centrum).

NOC*NSF werkt samen met veel experts en partners op het gebied van inclusie en diversiteit. Door kennis en kracht te bundelen wordt er gebouwd aan een sport voor iedereen.

• Fonds Gehandicapten Sport
• Special Heroes
• Special Olympics
• Esther Vergeer Foundation
• MEE Nederland
• Stichting Life Goals
• Johan Cruyff Foundation
• Richard Krajicek Foundation
• John Blankenstein Foundation
• Volwassensport Fonds & Cultuur
• Jeugdfonds Sport & Cultuur
• Ouderenfonds
• POS
• VSG
• Kenniscentrum Sport en Bewegen
• Mulier Instituut

We brengen je graag in contact met bovenstaande partners, indien je een relevante vraag hebt of meer informatie wil.