Paralympische Spelen van Londen 2012

Plaats: Londen, Weymouth (Groot-Brittannië)
Opening: 29 augustus 2012
Sluiting: 9 september 2012
Deelnemende landen: 164
Atleten: 4.237, waarvan 1.501 vrouwen
Sporten: 20
Medaille-evenementen: 503

Nederlandse deelnemers: 90
Nederlandse medailles: 39 (10 - 10 - 19)
Plaats in het medailleklassement: 10
Nederlandse vlaggendrager opening: Ronald Hertog (atletiek)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Esther Vergeer (rolstoeltennis)

“De Spelen komen thuis”, zei Lord Sebastian Coe in zijn speech, op 29 augustus 2012, bij de start van de Paralympische Spelen van Londen. Met die woorden doelde Coe op de oorsprong van de Olympische Spelen voor mensen met een handicap. Die ligt in 1948, toen Sir Ludwig Guttmann in Stoke Mandeville, nabij Londen, een sportwedstrijd organiseerde voor veteranen uit de Tweede Wereldoorlog met een rugletsel. De neuroloog was van mening dat de patiënten, door aan sport te doen, een betere fysiek én meer zelfvertrouwen zouden kweken.

In 2012 presteerde de oranje equipe boven verwachting goed. Het Nederlandse team ging met 39 medailles naar huis. Veel meer dan de doelstelling 'Beijing plus 1’, wat 23 medailles zou betekenen. “De doelstelling was misschien wat conservatief, maar de uiteindelijke score is geweldig", verklaarde chef de mission André Cats na afloop. "Zeker omdat de medailles verdeeld zijn onder negen van de elf sporten waarin we actief zijn.” 

Dat medailleoogst in Londen was ook beter dan in Athene 2004 (29) en Sydney 2000 (30). Daarvoor waren er wel eens hogere scores. "Maar vergelijkingen met het verre verleden zijn zinloos'', verklaarde Cats. Destijds had het evenement een wat andere insteek. Minder atleten die fulltime met sport bezig waren, meer disciplines. Daardoor kwam Oranje in Atlanta 1996 uit op 45, bij Barcelona 1992 waren het er eveneens 39, maar in Seoul 1988 zelfs 82. Cats: "Nu eindigen we in het landenklassement op de tiende plaats. Zo hoog hebben we sinds Atlanta niet meer gestaan. De gehandicaptensport is geïntegreerd in de sportbonden. De structuur is goed. Van daaruit zijn we gaan werken aan topsportprestaties. Dat is gelukt.''

China presteerde het beste, met 95 keer goud, 71 keer zilver en 65 keer brons. Dat betekende een totaal van 231. Daarna kwam Rusland (36-38-28-102) en Groot-Brittannië (34-43-43-120).

In Londen kende Nederland de jongste afvaardiging ooit, met veel debutanten. Mede een gevolg van de Paralympische talentdagen die onder het bewind van chef de mission en prestatiemanager André Cats in de voorafgaande jaren werden gehouden. “Paralympische sporters lopen niet meer rond met een Calimero-gevoel”, zei Cats. “Ze voelen zich niet meer in een hoekje gedrukt en zijn zelfverzekerder geworden. Ook qua media-aandacht is een keerpunt gemaakt. Natuurlijk is het stiller na het evenement, maar het groeit: de Paralympische toekomst ziet er florissant uit.”

Deelnemende sporters worden tegenwoordig op allerlei manieren gerekruteerd. Sommigen zijn geboren met een handicap, bij anderen is die ontstaan door ziekte of ongeluk. Sommigen worden in het revalidatiecentrum gestimuleerd te gaan sporten, bij anderen komt de drang uit henzelf. Ook wordt gescout onder gewond geraakte oorlogsveteranen. André Cats: “Als ik een jong iemand in een rolstoel tegenkom in de supermarkt, vraag ik of diegene sport en geef mijn visitekaartje. Het is georganiseerd sprokkelen en daar is niets mis mee.”

In de cyclus richting Londen moest Cats het jaarlijks doen met 2 miljoen euro ondersteuning van het ministerie van VWS en de Partners in Sport van NOC*NSF. “Om in 2016 in Rio de nieuwe ambities waar te maken, zal meer geld nodig zijn. Net als in de valide sport komt de lat weer hoger te liggen.”

De Nederlandse equipe haalde tijdens de Paralympische Spelen in Londen 39 medailles: tien keer was er goud, tien keer zilver en negentien keer brons.

Goud (10):
Atletiek: Marlou van Rhijn, 200m T44
Rolstoeltennis: Esther Vergeer (enkelspel)
Rolstoeltennis: Esther Vergeer en Marjolein Buis (dubbelspel)
Tafeltennis: Kelly van Zon (enkelspel)
Wielrennen: Kathrin Goeken en Kim van Dijk, tijdrit tandem
Zeilen: Sonar-team
Zwemmen: Marc Evers, 100m rugslag
Zwemmen: Mirjam de Koning, 50 m vrije slag
Zwemmen: Michael Schoenmaker 50 m schoolslag
Zwemmen: Lisette Teunissen, 50 m rugslag S4

Zilver (10):
Atletiek: Marlou van Rhijn 100m T44
Atletiek: Amy Siemons 100 m wheelen
Atletiek: Amy Siemons 200 m wheelen
Atletiek: Kenny van Weeghel, 400 m wheelen
Baanwielrennen: Alyda Norbruis, 500 m tijdrit
Rolstoeltennis: Aniek van Koot (enkelspel)
Rolstoeltennis: Aniek van Koot en Jiske Griffioen (dubbelspel)
Wielrennen, handbiken: Laura de Vaan (wegwedstrijd)
Zwemmen: Magda Toeters 100 meter schoolslag (SB14)
Zwemmen: Maurice Deelen 50 m vrije slag

Brons (19):
Atletiek: Ronald Hertog speerwerpen
Atletiek: Desiree Vranken 200 m wheelen
Baanwielrennen: Rinne Oost/Patrick Bos 1 km tijdrit
Paardensport: Frank Hosmar, freestyle test grade IV
Paardensport: Frank Hosmar, individuele championships test grade IV
Rolstoelbasketbal: vrouwenteam
Rolstoeltennis: Jiske Griffioen (enkelspel)
Rolstoeltennis: Ronald Vink (enkelspel)
Tafeltennis: Gerben Last (enkelspel)
Wielrennen, handbiken: Laura de Vaan (tijdrit)
Wielrennen: Kathrin Goeken en Kim van Dijk, wegwedstrijd tandem
Zeilen: Thierry Schmitter (2.4 mR)
Zwemmen: Lisa den Braber 100m schoolslag
Zwemmen: Maurice Deelen, 100m schoolslag
Zwemmen: Maurice Deelen 200 meter wisselslag
Zwemmen: Marlou van der Kulk 200 m vrije slag
Zwemmen: Marlou van der Kulk 100m rugslag
Zwemmen: Mirjam de Koning 100m rugslag
Zwemmen: Marc Evers, 100 meter schoolslag SB8

Bronnen:

• NOC*NSF
• 100 jaar Nederland op de Olympische Spelen (Arko Sports Media, 2012)