Paralympische Spelen van Beijing 2008

Plaats: Beijing, Hongkong, Qingdao (China)
Opening: 6 september 2008
Sluiting: 17 september 2008
Deelnemende landen: 146
Atleten: 3.951

Aantal Nederlandse deelnemers: 81
Medaille-evenementen: 472
Nederlandse medailles: 22 (5 goud, 10 zilver, 7 brons)
Plaats Nederland in landenklassement: 19

Het Nederlands Paralympisch Team heeft in Peking voldaan aan de sportieve doelstelling om zich bij de beste 25 landen te scharen. Oranje eindigde als negentiende in het medailleklassement van de Paralympische Spelen met vijf gouden, tien zilveren en zeven bronzen medailles. Vier jaar eerder in Athene eindigde Nederland als 27ste (vijf goud, elf zilver, dertien brons).

Periode 2004-2008
De gehele paralympische cyclus van vier jaar is benut om topsportprogramma's op een hoger niveau te brengen. In een aantal sporten werd hiertoe de centrale trainingsfrequentie geïntensiveerd. Niet alleen de omvang van de trainingsarbeid nam hierdoor toe, ook de kwaliteit van de trainingen werd hoogwaardiger door de aanwezigheid van betere partners en betere begeleiding. De regeling 'Coaches aan de Top' bleek ook voor paralympische selecties een uitkomst.

In de voorbereiding op Peking is voor een aantal programma's tevens gebruik gemaakt van externe expertise op het gebied van bijvoorbeeld voeding, mentale- en fysieke training. De laatste twee jaar voor Peking is de focus meer gericht op programma's met gekwalificeerde sporters. Zo hebben de sporters en coaches in de voorbereiding op de Paralympische Spelen allemaal een trainingsstage of wedstrijd afgewerkt in Peking of Azië, om vertrouwd te raken met de omstandigheden ter plekke en de omgang met het tijdsverschil en de klimatologische omstandigheden.

Doelstellingen
Het Nederlands Paralympisch Team bestond in Peking uit 81 sporters met een gemiddelde leeftijd van 31 jaar. Ten opzichte van de Paralympische Spelen in Athene (94 sporters) en Sydney (101 sporters) betekent dit een verdere afname in omvang.

Het ambiëren van een plaats bij de beste tien in het landenklassement tijdens de Paralympische Spelen van Beijing 2008, analoog aan de ambitie voor de Olympische Spelen, stond in schril contrast met de prestaties van voorgaande Paralympische Spelen. Na Athene 2004 werd geconstateerd dat er sinds 1984 sprake was van een structurele daling in het landenklassement, met een 27e plaats in Athene als (mogelijk voorlopig) dieptepunt. Voor een top 10-klassering was een fors aantal gouden medailles in het zwemmen en atletiek een vereiste, maar gezien de omvang en kwaliteit van beide Nederlandse selecties was dit in Peking op voorhand onmogelijk.

Belangrijkste doelstelling op de langere termijn is om de dalende lijn die is ingezet na 1984 (zesde plaats) om te buigen naar een stijgende prestatiecurve, met de Paralympische Spelen van Beijing 2008 als startpunt. Concreet betekende dit: een betere prestatie dan in Athene (top 25).

Prestaties Beijing
Met de negentiende plaats in het medailleklassement is de sportieve doelstelling in Peking behaald. Voor een bredere beoordeling van deze prestatie zijn echter meer aspecten van belang dan alleen het criterium van het aantal gouden medailles. Strikt genomen was het verschil tussen het wel en niet behalen van de doelstelling in Peking namelijk erg klein. Nederland behaalde, net als de nummer 27 in het klassement, een totaal van vijf gouden medailles. De hogere klassering ten opzichte van deze landen was het gevolg van het hogere aantal zilveren medailles dat het Nederlands Paralympisch Team behaalde.

De afstand tot de nummer tien in het landenklassement van Peking was veel groter. Daartoe had Nederland minimaal tien gouden medailles meer moeten behalen. Een mogelijke oorzaak voor de hogere klassering van Nederland met hetzelfde aantal medailles in Peking, ligt waarschijnlijk in het hoge aantal gouden medailles dat door de nummer één, China, werd behaald. Het gastland behaalde in Peking 40 procent meer gouden medailles dan de winnaar van het landenklassement in Athene.

Ook het aantal gouden medailles dat door de top-3 gezamenlijk werd behaald nam toe, zowel absoluut als procentueel. Het heeft er alle schijn van dat de investeringen in de paralympische topsport in een aantal landen (fors) zijn toegenomen, waardoor er een relatief klein aantal landen is dat gezamenlijk een groot deel van de medailles behaalt. Er dreigt zich een kloof af te tekenen tussen landen die in staat zijn tot het behalen van medailles en landen die de rest van de medailles 'mogen' verdelen. Ook deze laatste groep wordt echter kleiner: het aantal landen dat een medaille weet te behalen neemt af, ondanks een toename van het totaal aantal deelnemende landen.

Nederlandse medailles
In Peking werd door Nederland in 22 onderdelen, verdeeld over zeven takken van sport, een medaille behaald. In Athene en Sydney werden er in acht takken van sport medailles gehaald. Het aantal individuele sporters dat in 2008 een medaille wist te winnen, was echter in beide vorige edities aanzienlijk hoger. Dit lag in lijn der verwachting, gezien het kleiner aantal sporters dat zich voor de Paralympische Spelen van Peking wist te kwalificeren. In vijf sporten werd in alle drie de edities een medaille behaald; deze sporten kunnen beschouwd worden als de vaste waardes voor de Nederlandse ploeg. Het gaat hier om zwemmen, atletiek, wielrennen, tafeltennis en rolstoeltennis.

Top 6
Uitgangspunt voor kwalificatie was een reële kans maken op een top 4-6 prestatie in Peking. Tijdens de Paralympische Spelen werd in 48 van de in totaal 77 inschrijvingen (62 procent) een top 6-positie behaald. Uit dit percentage blijkt dat een groot deel van de Nederlandse deelnemers tijdens de Paralympische Spelen in Peking in staat was een prestatie te leveren conform de verwachtingen, gebaseerd op eerder geleverde prestaties.

Presentatie
De media-aandacht voor de Paralympische Spelen was zeer groot, met onder meer een dagelijks televisieprogramma van de NOS en bijzonder veel aandacht in landelijke en regionale media. Al met al kan geconcludeerd worden, dat het Nederlands Paralympisch Team maximale aandacht heeft gegenereerd en daarmee ook aan de presentatie-doelstelling heeft voldaan.

Op weg naar Londen 2012
De afname in omvang van het Nederlands Paralympisch Team lijkt een van de grootste knelpunten ten aanzien van de Nederlandse deelname aan de Paralympische Spelen en de realisatie van de top 10-ambitie. De coaches signaleren een terugloop in aantallen sporters met topsportambitie; er zijn simpelweg te weinig paralympische sporters voor de inrichting van succesvolle topsportprogramma's.

In Peking waren 300 van de in totaal 472 medailleonderdelen in het zwemmen en atletiek, dat is 64 procent. Onveranderd blijft een plaats in de top-10 van het landenklassement alleen realiseerbaar indien hoog gescoord wordt deze twee 'medaillerijke' sporten. Voor een top 10-klassering lijkt een minimumaantal van tien gouden zwem- en atletiekmedailles noodzakelijk. De conclusie is derhalve, dat er fors geïnvesteerd dient te worden in atletiek en zwemmen, indien een top 10-klassering in het medailleklassement de ambitie blijft.

Chef de mission
Thea Limbach stopte na twee Paralympische Spelen als chef de mission en heeft haar vrijwilligersfunctie overgedragen aan professional André Cats (tevens prestatiemanager Paralympische Sport bij NOC*NSF).

Nederlandse medaillewinnaars Paralympische Spelen 2008

Goud:

Atletiek: Pieter Gruijters (speerwerpen F55/56)
Rolstoeltennis: Esther Vergeer (vrouwenenkelspel)
Rolstoeltennis: Korie Homan en Sharon Walraven (vrouwendubbelspel)
Zwemmen: Mirjam de Koning (50 meter vrije slag, S6)
Zwemmen: Mirjam de Koning (100 meter rugslag, S6)

Zilver:
Atletiek: Annette Roozen (100 meter, T42)
Atletiek: Annette Roozen (verspringen, T42)
Rolstoeltennis: Robin Ammerlaan (mannenenkelspel)
Rolstoeltennis: Korie Homan (vrouwenenkelspel)
Rolstoeltennis: Esther Vergeer en Jiske Griffioen (vrouwendubbelspel)
Wielrennen: Monique van der Vorst (tijdrit op de weg, HC A/HC B/HC C)
Wielrennen: Monique van der Vorst (wegwedstrijd, HC A/HC B/HC C)
Wielrennen: Alfred Stelleman, Jacco Tettelaar (tijdrit op de weg, B&VI 1-3)
Zwemmen: Mirjam de Koning (100 meter vrije slag, S6)
Zwemmen: Mirjam de Koning (400 meter vrije slag, S6)

Brons:
Judo: Sanneke Vermeulen (-70 kg)
Tafeltennis: Kelly van Zon (vrouwenenkelspel, 6-7)
Tafeltennis: Nico Blok (mannenenkelspel, 6)
Rolstoeltennis: Maikel Scheffers (mannenenkelspel)
Zitvolleybal: vrouwenploeg
Zwemmen: Chantal Boonacker (100 meter rugslag, S7)
Zwemmen: Mike van der Zanden (100 meter vlinderslag, S10)