Olympische Spelen van Antwerpen 1920
Plaats: Antwerpen, Oostende (België)
Opening: 23 april 1920
Sluiting: 12 september 1920
Opening verricht door: Koning Albert I van België
Deelnemende landen: 29
Aantal sporten: 29
Sportonderdelen: 152 en vijf kunst
Demonstratiesporten: korfbal en dameswaterpolo
Nederlandse deelnemers: 130, onder wie één vrouw
Nederlandse vlaggendrager: J.H. van Dijk (official)
Nederlandse medailles: 11 (4-5-2)
Plaats in landenklassement: 9
De Spelen van 1916 waren toegewezen aan Berlijn, maar de wereld had toen wel wat anders aan zijn hoofd: de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) woedde in alle hevigheid en voor sport was geen plaats meer.
In Nederland, dat buiten het wapengekletter bleef, werden in 1916 landelijke Olympische Spelen gehouden. Na de oorlog werden de Spelen van 1920 gegund aan het zo zwaar getroffen België. Antwerpen nam de organisatie op zich. Een geslaagd sportfeest werd het niet. Daarvoor kampten de Belgen nog met te veel problemen. De publieke belangstelling was gering.
Antwerpen had twee opmerkelijke Olympische primeurs: de Olympische eed en de Olympische vlag met de vijf gekleurde ringen werden ingevoerd. De Belgische havenstad zag ook de opkomst van een man die al bij zijn leven een legende werd: de Finse atleet Paavo Nurmi. Hij won op deze Spelen de 10.000 m en de 10.000 m veldloop (nu niet meer op het programma). Het begin van een lange, formidabele carrière.
De Italiaanse schermer Nedo Nadi leverde een prestatie die nimmer meer is geëvenaard. Hij won alle onderdelen: floret, degen en sabel. De Amerikaan Jack Kelly, vader van de latere prinses Gracia van Monaco, zegevierde bij het roeien op de nummers skiff en dubbel-skiff.
Nederland won vier Olympische titels: twee bij het zeilen (waarbij het nummer twaalfvoetsjollen alleen Nederlandse deelnemers telde), één bij het handboogschieten en één bij het wielrennen. Voor dat laatste zorgde de al 38-jarige sprinter Maurice Peeters die in de finale twee Britten onder de duim hield.
De wereld van 1920
De jaren na de Eerste Wereldoorlog waren voor Europa een periode van grote verwarring. De Volkenbond, die in 1920 in werking trad, trachtte de vreedzame samenwerking tussen de naties op het continent te herstellen.
In Oost-Europa was uit de chaos van de Wereldoorlog de Sovjet-staat tevoorschijn gekomen en in Midden-Europa werden bijna overal de politieke grenzen verschoven. De nieuwe grootmacht Verenigde Staten doorbrak zijn traditionele isolement en koos tijdens de oorlog de zijde van Frankrijk en Engeland. Hierna ging het land in toenemende mate z'n stempel drukken op de politieke verhoudingen in de wereld. Nederland was betrekkelijk onbeschadigd uit de oorlog gekomen.
In het Verre Oosten maakte Japan zich op voor een leidende rol, terwijl het zelfbewustzijn van andere Aziatische volkeren eveneens sterk toenam.
In 1912 was vastgelegd dat Berlijn de volgende Spelen zou organiseren, maar daar kon nu geen sprake van zijn. Het werd Antwerpen, naar men zegt als gebaar van sympathie jegens het land dat in de oorlog zo zwaar had geleden. Duitsland werd als medeverantwoordelijke voor de oorlog uitgesloten en mocht pas in 1928 weer van de partij zijn.
Medailleoverzicht
Goud Zilver Brons
1. Verenigde Staten 41 27 27
2. Zweden 19 20 25
3. Groot Brittannië 14 15 13
4. Frankrijk 9 19 13
5. België 13 11 11
10. Nederland 4 2 5
Nederlandse erelijst
Goud (4)
Handboogschieten: team
Wielrennen: Maurice Peeters (1 km sprint)
Zeilen: Bernard Carp, Joop Carp, Piet Wernink (6,5-meterklasse)
Zeilen: Frans, Johan en Cor Hin (twaalfvoetsjollen)
Zilver (2)
Atletiek: herenteam (touwtrekken)
Zeilen: twaalfvoetsjollen
Brons (5)
Wielrennen: Piet Ikelaar
Wielrennen: Ikelaar/De Vreng (tandem)
Schermen: Arie de Jong
Schermen: sabeléquipe
Voetbal: herenteam, zie Leo Bosschart
Gerelateerde artikelen:
Algemeen: Olympische vlag honderd jaar geleden gepresenteerd
Atletiek: Adriaan Paulen: eerste Nederlander in atletiekfinale
Zwemmen: Rie Beisenherz: eerste Nederlandse op Olympische Spelen
Bronnen:
- NOC*NSF
- Olympisch Oranje, Ton Bijkerk, (Spaar en Hout 2012)