Mirjam Preusterink: “De representatie van LHBTIQ+ in het sportbestuur blijft achter”

Sport zit in het DNA van Mirjam. Al vanaf jongs af aan sport ze zelf fanatiek. Later heeft ze die passie vertaald naar een carrière in de sport, waar ze zich al jaren inzet om LHBTIQ+ bespreekbaarder te maken. Dat gaat niet altijd even makkelijk, maar vooruitgang is er zeker. Nu, als bestuurslid Topsport en Integriteit binnen de Nederlandse Skateboard Federatie valt het Mirjam op dat representatie nog achter blijft: “Statistisch gezien zijn er vijftig LHBTIQ+ bestuursleden binnen de Nederlandse sportbonden. Maar ik ken ze niet en ik zie ze niet.”

Topsportmentaliteit op de werkvloer

“Niemand is LHBTIQ+. Iedereen is mens en ik ben Mirjam. Ik ben sporter en event director. Dat is waar mijn passie ligt en waar ik blij van word. En, inderdaad, ik ben lesbisch. Mijn seksualiteit is maar een klein onderdeel van wie ik ben, maar het hoort wel bij mij. Helaas word ik daar niet altijd op een positieve manier mee geconfronteerd.”

“Sport zit in mijn DNA. Ik heb vroeger veel getennist – al jong was ik een talentvol sporter. Ik vond het lastig om daar aansluiting te vinden. Mede doordat ik zelf worstelde met mijn seksualiteit en me daardoor bijvoorbeeld in de kleedkamer niet sociaal veilig voelde. Als je jong bent worstel je met je eigen lichaam en identiteit. Onzekerheid over je seksualiteit draagt daar alleen maar aan bij. Zeker als je alleen maar negatieve geluiden, of scheldwoorden hoort over LHBTIQ+”

Aan de gang met bespreekbaarheid

“Ik dacht toen: als ik het niet ga redden als topsporter, dan ga ik het wél halen binnen de sport. Sindsdien ben ik altijd werkzaam geweest binnen de sport, bij verschillende sportbonden en als medeorganisator van ruim 50 sport events. Ook ben ik in 2015 bij Pride Amsterdam begonnen en heb ik later de Sport Pride Foundation opgericht.”

“Ik heb de Sport Pride Foundation opgericht omdat ik merkte dat LHBTIQ+ toentertijd nog een taboe was. Niemand besteedde hier aandacht aan. Zolang als ik actief was in de sport, als talent, trainer en bestuurder was LHBTIQ+ nooit bespreekbaar – laat staan zichtbaar."

"Vergis je niet: zelfs nu is in 72 landen LHBTIQ+ nog steeds strafbaar. Dat geeft je wel het gevoel dat je niet meetelt, of dat je niet mee mag doen. Iedereen wil aansluiting vinden: als je het idee hebt dat een deel van je persoonlijkheid niet bespreekbaar is, maakt dat het niet makkelijker.”

Het gesprek starten

“In het begin was het erg lastig om LHBTIQ+ binnen de sportbonden bespreekbaar te maken. Bonden moesten al zoveel en waren druk bezig met het regelen van competities, topsport en breedtesport. Ze waren pas net bezig met een veilig sportklimaat, en zelfs daar was LHBTIQ+ niet altijd een onderdeel van. Dat maakt de acceptatie van LHBTIQ+ ook niet snel een prioriteit.”

“Maar door het gesprek aan te gaan met mensen uit mijn netwerk, en deze persoonlijk te benaderen, kon ik hen overtuigen van het belang om zich in te zetten voor LHBTIQ+ acceptatie. Maar dit kostte nog veel tijd en geduld. Nu, gaat het steeds beter."

"Bij steeds meer bonden doorbreken we het taboe en ook vanuit de gezamenlijke sport is LHBTIQ+ steeds zichtbaarder. Dat betekent dat we al veel vooruitgang boeken, maar er moet ook nog een hoop gebeuren. Zolang we met de juiste personen en experts om tafel gaan, doen we dat ook.”

Representatie in het sportbestuur

“De representatie onder sporters wordt steeds beter, alleen zie ik het nog niet terug in de werkorganisaties in de sport. Dat komt denk ik, omdat alsnog veel LHBTIQ+ personen uiteindelijk uitstromen. Ik hoor veel verhalen over gepest worden en niet jezelf kunnen zijn. Als je je niet thuis voelt in de sport, blijf je er natuurlijk ook niet hangen."

"De representatie in sportbonden mist nog echt: er zijn 77 sportbonden met ruim 450 bestuurders. Statistisch gezien betekent dat dat er ongeveer 50 LHBTIQ+ bestuurders actief zijn. Maar ze zijn niet zichtbaar, en misschien niet eens aanwezig: ik ken ze niet, en ik zie ze niet. Dat is toch raar? En dan heb ik het nog niet eens over de lokale besturen van sportclubs.”

Wapperende vlaggen

“Naast raar, bovenal jammer. Want representatie is belangrijk. Zeker voor de jongere generatie. Ik zou graag zien dat ze zich herkennen in een groep mensen en denken ‘dat is iets voor mij’. Dat wil ik ze ook graag meegeven: de sport is ook jouw wereld en hier hoor jij ook thuis."

"Maar vaak, als we het hebben over LHBTIQ+ in de sport, gaat het toch weer over de negatieve kant. Zoals spreekkoren, discriminatie en de dingen die misgaan. Ik zou graag die positieve kant meer laten zien. Want het is wel wie je bent, en geen enkele LHBTIQ+-persoon wil zichzelf terugzien als iets negatiefs, of als een scheldwoord.”

“Daarom, als ik nu een bondskantoor binnenloop en een regenboogvlag zie wapperen, wordt ik daar blij van. Dat betekent dat erover wordt gepraat – op een positieve manier. En dat je er mag zijn als LHBTIQ+-persoon. Dat was vijf jaar geleden niet zo. Langzamerhand zie je dat de aandacht voor een sociaal veilige sportomgeving steeds zichtbaarder wordt.”

Voorbeeldrol voor de sport

“In de basis is sport van iedereen: iedereen fietst, heeft zwemles of is lid van een sportvereniging. Daarom vind ik dat de sport zijn best moet doen om aan betere representatie te werken. Iedereen wil gelijke kansen en rolmodellen zien."

"Het is fijn als je iets ambieert en dat je dan mensen ziet die op jou lijken, zodat je denkt ‘dat kan ik ook!’. We zijn nou eenmaal divers, en zoveel mensen zijn verbonden aan de sport: als kijker, als vrijwilliger, als beroep, als sporter, als ouder. Die kracht van sport moeten we niet onderschatten.”

“Hopelijk hebben we in de toekomst steeds meer representatie in de sport. Binnen commissies op de sportclub, als ouders langs de lijn, en binnen de sportbonden zelf. Want als je jong bent, ben je kwetsbaar. Zeker als LHBTIQ+ persoon. De sport kan daar een mooie voorbeeldrol in pakken. En daar wil ik mijn bijdrage aan leveren. Ik zal altijd blijven strijden voor een sociaal veilig sportklimaat en een betere representatie voor de volgende generatie.”