Olympische Winterspelen van Sochi 2014

Plaats: Sochi, Rusland
Datum opening: 7 februari 2014
Datum sluiting: 23 februari 2014
Aantal deelnemende landen: 88
Aantal deelnemende atleten: 2.780
Officieel geopend door: Vladimir Poetin (president van Rusland)
Olympische eed afgelegd door: atleten: Ruslan Zakharov (shorttrack), officials: Vyacheslav Vedenin (langlaufen), coaches: Anastasia Popkova
Laatste fakkelloper: Maria Sjarapova (tennis), Elena Isinbajeva (atletiek), Aleksandr Karelin (worstelen), Alina Kabajeva (ritmische gymnastiek), Vladislav Tretjak (ijshockey) en Irina Rodnina (kunstrijden) ontstaken de vlam gezamenlijk.

Aantal Nederlandse deelnemers: 41
Nederlandse chef de mission: Maurits Hendriks
Nederlandse vlaggendrager opening: Jorien ter Mors (shorttrack/schaatsen)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Bob de Jong (schaatsen)

Eén medaille meer dan de acht van Vancouver. Die doelstelling sprak chef de mission Maurits Hendriks uit in aanloop naar de Olympische Spelen. In Sotsji viel alles op zijn plaats, vooral voor de Nederlandse langebaanschaatsers. Met 24 medailles beleefde Oranje de beste Winterspelen aller tijden, en sneuvelde zelfs bijna het record van de Zomerspelen van Sydney (25 plakken).

Sjinkie Knegt bezorgde Nederland de eerste shorttrackmedaille ooit. Verder kwamen alle plakken op naam van langebaanschaatsers. Bij elke afstand stond in de Adler Arena minimaal één Oranje-rijder op het podium. Volgens Hendriks zijn die successen vooral terug te voeren op de toegenomen concurrentie in eigen land voor de schaatsers, en dan vooral het model waarmee gewerkt wordt. "Het geven van ruimte aan diversiteit is erg belangrijk. De kracht van dat model moet je niet onderschatten'', concludeerde Hendriks. "Het is nog niet eerder voorgekomen dat zoveel schaatsers op hetzelfde moment in vorm waren.''

Hendriks kreeg van buitenlandse bestuurders en trainers veel complimenten. Mensen vroegen hem hoe het toch kon dat Nederland bijna alles won op het ijs. De chef de mission denkt dat de langebaanschaatsers het vanaf nu zwaar zullen krijgen. Hendriks: "Er zal op ons gejaagd worden'', zegt Hendriks. "Onze schaatsers zullen het moeilijker krijgen. Nederland wordt opgejaagd wild.''

Aansluiting
Het shorttrack vond in Sotsji ook aansluiting met de wereldtop. Naast de medaille van Knegt noteerde Nederland verder veel klasseringen in de top 8, iets wat bij vorige Spelen vaak ondenkbaar was. Volgens Hendriks is dat de beloning voor acht jaar werken. Na de Spelen van Turijn maakte de KNSB echt werk van die sport.

De sneeuwsporten moeten nu een voorbeeld nemen aan shorttrack, zo is de baas van de Nederlandse sporters van mening. "De prestaties in de sneeuw vielen tegen. Onze verwachtingen waren hoger'', zo stelde Hendriks vast. "Twee jaar terug zijn we eigenlijk pas serieus begonnen. We moeten constateren dat die tijd niet genoeg was.''

Voor Olympic TeamNL werden de Spelen van Sochi de Spelen van de superlatieven: met een oogst van 24 medailles werd de recordscore op de Winterspelen van Nagano 1998 (11) meer dan verdubbeld. Het aantal van zes gouden plakken betekende eveneens een record voor Nederland op de Winterspelen. Het schaatstoernooi leverde Nederland 23 medailles op, wat nog nooit door een ander land was gepresteerd. Datzelfde gold voor het aantal van vier sweeps - goud, zilver en brons op hetzelfde onderdeel - op dezelfde Spelen.

Individueel veroverde Ireen Wüst vijf medailles, waarmee ze Ard Schenk afloste als meest succesvolle Nederlandse wintersporter aller tijden. De Brabantse stond na Sochi 2014 op viermaal goud, driemaal zilver en éénmaal brons. Bob de Jong veroverde zijn vierde medaille op de 10 kilometer. Hij had daar vijf Olympische Winterspelen voor nodig. Ook dat deed niemand hem voor. Michel Mulder veroverde als eerste Nederlander goud op de 500 meter. Daarnaast pakte hij ook brons op de 1.000 meter, waar Stefan Groothuis het goud pakte.

Internationaal
Ook internationaal werden er in Sotsji records gebroken. De de Noorse biatleet Ole Einar Bjørndalen veroverde tweemaal goud. Het bracht zijn totaal op twaalf gouden plakken, waarmee hij zijn landgenoot Björn Daehlie passeerde op de alltime-lijst van medaillewinnaars op de Olympische Winterspelen. Achter die twee mannen staat nu de biatlete Marit Bjørgen, die in Sotsji drie gouden medailles aan haar prijzenkast toevoegde.

En de Spelen in Rusland zorgden er ook voor dat er nu een shorttracker in de eeuwige toptien staat. De in Zuid-Korea geboren Rus Victor An steeg met stip naar de vijfde plaats door drie gouden en één bronzen plak.

De wereld van 2014
Maar zo succesvol de Spelen in Sotsji verliepen, zo moeizaam verliep de aanloop er naartoe. Naarmate het evenement dichterbij kwam, nam ook de kritiek toe op de beslissing om de Olympische Winterspelen aan deze stad in deze regio toe te wijzen. Zo stegen de kosten van de organisatie van het evenement naar het astronomische bedrag van 50 miljard dollar, waarvan er naar schatting 20 miljard was opgegaan aan corruptie. Ter vergelijking: De Spelen van Sotsji waren even duur als alle voorgaande Winterspelen bij elkaar.

Ook politiek bleek Rusland geen gelukkige keus. Een halfjaar voor aanvang nam het Russische parlement een wet aan, waarin het werd verboden om ‘onder minderjarigen propaganda te maken voor niet-traditionele seksuele relaties’. De veelbesproken wet - algeheel gezien als anti-homowet - leidde internationaal en ook in Nederland tot afschuw en ophef. De Britse acteur en schrijver Stephen Fry schreef een emotionele open brief en riep op tot een boycot van Sochi. De VN vroegen om intrekking, net als de sportministers van de EU (onder wie de Nederlandse minister van VWS, Edith Schippers).

Het IOC vroeg de Russen om opheldering. 'Sport is een mensenrecht en moet toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht ras, geslacht of seksuele geaardheid en vrij van discriminatie,' benadrukte IOC-president Jacques Rogge, kort voor zijn aftreden in september. Uiteindelijk kwam het IOC na overleg met de Russische autoriteiten tot de vaststelling dat de wet geen inbreuk was op het Olympic Charter. Ook kreeg het IOC de verzekering dat het niet tot problemen zou leiden, al was de wet wel van kracht tijdens de Winterspelen.

Medailleklassement:

Aanvankelijk stond Rusland bovenaan in het medailleklassement. Het thuisland kreeg 13 gouden, 11 zilveren en 9 bronzen medailles uitgereikt. Op 18 juli 2016 werd een onderzoek gepubliceerd van het Wereld Anti Doping Agentschap (WADA) onder leiding van de Canadese professor Richard McLaren. Daarin stond dat de Russische ploeg op grote schaal had gefraudeerd bij de dopingcontroles in Sotsji, wat door de Russische overheid werd gefaciliteerd. Op 9 december 2016 volgde een tweede rapport met kritische bevindingen.

Het IOC kondigde een onderzoek aan, wat er eind 2017 toe leidde dat 25 Russische sporters werden geschorst en hun eventuele medaille moesten inleveren (telling per 1 december 2017). Hiermee gingen er 4 gouden, 6 zilveren en 1 bronzen medailles af van het Russische totaal, waardoor het land met 22 (9-5-8) medailles naar de vierde plaats zakte in het medailleklassement.

Nederlandse medailles in Sotsji:

Goud 
Schaatsen, vrouwenploeg, achtervolging: Ireen Wüst, Jorien ter Mors, Marrit Leenstra, Lotte van Beek.
Schaatsen: mannenploeg, achtervolging: Sven Kramer, Jan Blokhuijsen, Koen Verweij.
Schaatsen: Jorrit Bergsma, 10.000 meter 
Schaatsen: Jorien ter Mors, 1.500 meter 
Schaatsen: Stefan Groothuis, 1.000 meter 
Schaatsen: Michel Mulder, 500 meter 
Schaatsen: Ireen Wüst, 3.000 meter 
Schaatsen: Sven Kramer, 5.000 meter

Zilver 
Schaatsen: Ireen Wüst, 5.000 meter 
Schaatsen: Sven Kramer, 10.000 meter 
Schaatsen: Ireen Wüst, 1.500 meter 
Schaatsen: Koen Verweij, 1.500 meter 
Schaatsen: Ireen Wüst, 1.000 meter 
Schaatsen: Jan Smeekens, 500meter 
Schaatsen: Jan Blokhuijsen, 5.000 meter

Brons 
Schaatsen: Carien Kleibeuker, 5.000 meter 
Schaatsen: Bob de Jong, 10.000 meter 
Schaatsen: Lotte van Beek, 1.500 meter
Shorttrack: Sjinkie Knegt, 1.000 meter 
Schaatsen: Margot Boer, 1.000 meter 
Schaatsen: Michel Mulder, 1.000 meter 
Schaatsen: Margot Boer, 500 meter 
Schaatsen: Ronald Mulder, 500 meter 
Schaatsen: Jorrit Bergsma, 5.000 meter