Het herkennen van talentvolle sporters: een noodzaak voor een zorgvuldig proces

Ieder jaar vinden ze weer plaats. De gesprekken over in-, door- en uitstroom van sporters in een opleidingsprogramma. Deze gesprekken brengen een grote verantwoordelijkheid met zich mee, omdat de uitkomsten hiervan invloed hebben op het leven van jonge sporters. 

Ondanks een groei aan wetenschappelijke artikelen over deze processen heeft veel van deze kennis zich nog onvoldoende vertaald naar de sportpraktijk. In samenwerking met een tiental hoofdcoaches talentontwikkeling van verschillende sportbonden zijn we tot een praktische werkwijze gekomen die kan bijdragen aan continu betere besluiten én die een grote mate van eerlijkheid, zorgvuldigheid en consistentie herbergt richting sporters. 

Tijdens deze samenwerking zijn kaders geschept waarbinnen de werkwijze is vormgegeven:  

• Besluiten brengen onzekerheden met zich mee. Al het handelen binnen de sport gaat om relaties tussen mensen. Dit handelen brengt risico’s met zich mee doordat we keuzes moeten maken, maar de consequenties van die keuzes niet altijd kunnen voorspellen. We hebben geen glazen bol en talentherkenning is geen exacte wetenschap. Deze onzekerheid moet niet worden gezien als een probleem dat moet worden overwonnen en opgelost. We moeten er op voorbereid zijn dat gemaakte keuzes kunnen leiden tot meningsverschillen, verzet en verstoring van de comfort voordat we eraan beginnen. En we moeten deze complexiteit omarmen, aan de voorkant van het proces met betrokkenen expliciet maken en risico’s durven nemen.  
• Talentherkenning is geen momentopname, maar een proces. Net zoals eindtoetsen (zoals bijvoorbeeld een Cito-toets) op school minder verband houden met latere prestaties dan de behaalde resultaten en ontwikkeling in een heel jaar, zeggen zogenoemde sportkeuzetesten of op zichzelf staande talentdagen ook onvoldoende over de potentie van een sporter. Een foto in hoge resolutie is mooi, maar zegt nooit zoveel als bewegend beeld. 
• We starten 8 jaar voor het podium. We gebruiken het vertrekpunt van 8 jaar voor het podium om te bepalen wanneer we starten met het proces van talentherkenning per sport (zie De reis naar het podium | NOC*NSF - NOCNSF). Tot die tijd, dus vóór deze acht jaar, adviseren wij om de energie en middelen NIET te steken in talentherkenning maar in het creëren van een sport- en beweeg FUNdament voor alle kinderen en jongeren om te sporten en bewegen (zie het jeugdsportplan). 

Aan de hand van voorgaande uitgangspunten hebben we met de input van de hoofdcoaches talentontwikkeling een blauwdruk ontwikkeld die sportbonden en andere organisaties ondersteunt bij het nemen van weloverwogen beslissingen, met een nadruk op eerlijkheid, zorgvuldigheid en consistentie ten opzichte van de sporters.

Bekijk hieronder de explainer talentontwikkeling en op Instroom, doorstroom en uitstroom – NOCNSF voor meer verdiepingen en praktische handvatten op dit thema.

We moedigen sportbonden en organisaties aan om de huidige processen zorgvuldig vorm te geven en voortdurend te blijven verbeteren. Samen streven we naar een sportomgeving waarin talentvolle sporters op een zorgvuldige wijzen instromen in het opleidingsprogramma waarna hun potentie optimaal kan worden ontwikkeld, met als uiteindelijk doel het bereiken van topprestaties in de toekomst.