Voorziening ondersteuning topsporters bij complexe juridische zaken

Topsporters hebben bij een doping- of matchfixingzaak recht op een eerlijk en voor hen toegankelijk proces. Vanuit dat uitgangspunt creëert NOC*NSF mede op aandringen van de NOC*NSF Atletencommissie een voorziening die ondersteuning biedt bij complexe en daardoor vaak dure doping- en matchfixingszaken. Bij het opzetten van de regeling wordt samengewerkt met sportersvakbond NL Sporter, het Instituut Sport Rechtspraak en VWS.

Complexere procedures

Topsporters kunnen vanuit sportregelgeving geconfronteerd worden met procedures bij tuchtcommissies, de bestuursrechter of internationale instanties zoals Internationale Federaties, CAS, WADA of het Europese Hof. De laatste jaren worden deze procedures steeds complexer vanwege de grote belangen en ingewikkelde regels. Juridische zaken duren hierdoor langer en leiden vaker tot hoge kosten, bijvoorbeeld vanwege het uitvoeren van medisch onderzoek of het inhuren van expertise.

Bij dopingzaken gaat het soms om minimale verschillen ten opzichte van het toelaatbare, waarbij ook medische of lichamelijke oorzaken een rol kunnen spelen. De sporter moet ook in dergelijke gevallen zijn onschuld bewijzen als er positief is getest of als er afwijkende waarden in het biologisch paspoort zijn aangetroffen.

Garanderen goede rechtspositie topsporter

De aanklagende partij betreft over het algemeen een organisatie die over voldoende middelen beschikt om de beste expertise in te zetten. Dit vaak in tegenstelling tot de sporter die vanwege het gebrek aan voldoende financiële middelen of deskundige advisering een zaak niet kan starten of opvolgen. Op deze wijze kan een goede rechtspositie van de sporter niet meer worden gegarandeerd.

Het is een algemeen aanvaard mensenrecht om toegang te hebben tot een eerlijk proces. Een voorwaarde voor een eerlijke proces is toegang tot het recht. Rechtszekerheid en rechtsgelijkheid moeten daarbij gewaarborgd zijn. Het is daarom noodzakelijk om de topsporter goed te begeleiden en waar nodig financieel te ondersteunen.

Hinkelien Schreuder, voorzitter NOC*NSF Atletencommissie: “Een topsporter zou het recht moeten hebben om in een gelijke positie te verkeren als de instantie waar hij of zij tegenover staat. Als aangeklaagde topsporter heb je geen keus. Een zaak om financiële redenen laten vallen betekent het einde van de sportcarrière. Wij zijn erg blij dat er nu in ieder geval in Nederland een regeling komt ter ondersteuning van topsporters die met een dergelijke zaak te maken krijgen.”

Deze zorgen van de atletencommissie van NOC*NSF zijn door hen gedeeld met de atletencommissies van het IOC en WADA. Naast het belang van de sporter is er ook het algemeen belang dat de uitspraken geloofwaardig zijn waarbij hoor en wederhoor op een juiste manier is toegepast. Alleen in die gevallen kunnen de uitspraken ook gezaghebbend zijn en kwalitatieve jurisprudentie opleveren. Zonder ondersteuning aan de sporter kan de kwaliteit van de uitspraken niet worden gegarandeerd, aangezien de mogelijkheid bestaat dat sporters niet een verdediging kunnen voeren op hetzelfde niveau als kapitaalkrachtige organisaties.

Gerard Dielessen, Algemeen Directeur NOC*NSF: “Het doel van de nieuwe voorziening is dat topsporters een eerlijke rechtspositie krijgen door ondersteuning bij de financiële uitdagingen en de kwaliteit te waarborgen door advisering van experts gedurende het gehele proces mogelijk te maken. Zo kan de rechtsgelijkheid worden gegarandeerd voor sporters die niet hebben gekozen voor de betrokkenheid bij een procedure. De voorziening zal zich nu in eerste instantie richten op doping- en matchfixingszaken.”

De voorziening juridische ondersteuning sporters bij doping en matchfixingzaken:

De voorziening die wordt gecreëerd bestaat uit 3 onderdelen.

Juridische dienstverlening
NL Sporter, de onafhankelijke belangenorganisatie voor topsporters zal als eerste onderdeel een sporter volledig begeleiden van begin tot einde van de procedure. Belangrijk daarbij is dat de sporters direct naar NL Sporter gaan als ze in een zaak betrokken raken en voordat ze overige stappen zetten. NL Sporter doet dit werk voor sporters al enige tijd, ook op andere juridische thema’s. Deze werkzaamheden zullen meer bekendheid krijgen. De stap naar NL Sporter wordt één van de voorwaarden om aanspraak te maken op de bijdrageregeling.

Adam Bakker, directeur NL Sporter: ”NL Sporter biedt juridische ondersteuning en advies aan alle statussporters en overige topsporters die uitkomen op het hoogste niveau van de nationale competitie of onderdeel uitmaken van hun nationale team. Wij zien in de dagelijkse praktijk dat het echt belangrijk is dat topsporters goed worden begeleid als zij in een juridisch geschil terecht komen. In complexe zaken zoals dopingzaken kan een goede juridische ondersteuning het verschil zijn tussen winnen of het einde van je topsportcarrière. Het spreekt dus vanzelf dat wij graag mee willen werken aan een regeling die er voor zorgt dat de rechtspositie van topsporters wordt verbeterd.”

Individuele Rechtsbijstandsverzekering
Het tweede onderdeel van de voorziening is dat sporters wordt geadviseerd een rechtsbijstandverzekering af te sluiten. Naast voordelen op privé vlak, dekt zo’n verzekering onder de voorwaarden van de verzekeringsmaatschappij, de kosten van juridische zaken waar een sporter tegenaan loopt.

Bijdrageregeling overige kosten
Indien een rechtsbijstandsverzekering is afgesloten en de kosten daar zijn geclaimd, kan specifiek voor zaken betreffende doping en matchfixing extra financiering worden aangevraagd voor die kosten die boven de vergoeding van deze rechtsbijstand uitstijgen. NOC*NSF creëert hiervoor een bijdrageregeling van waaruit het maximaal uit te keren bedrag € 100.000,- per sporter bedraagt. Indien de sporter geen rechtsbijstandsverzekering afgesloten heeft wordt eerst een eigen bijdrage van 25.000,-verwacht.

NOC*NSF en VWS zullen de financiering van deze bijdrageregeling samen opzetten. Een groep onafhankelijke experts, geplaatst bij het Instituut Sport Rechtspraak zal aan aanvraag toetsen op basis van een nog op te stellen reglement met voorwaarden waaronder mogelijk een verplichte eigen bijdrage voor de sporter.

Met deze voorziening geeft de sportsector tevens invulling aan het doel van de minister. Op 4 juli 2018 schreef de minister van Sport aan de Tweede Kamer: ‘Mijn doel is dat er in 2021 geen barrières zijn waardoor een verdachte sporter niet zou kunnen beschikken over een kundige juridische ondersteuning. Ik ga in gesprek met NOC*NSF hoe de sportbonden dit kunnen realiseren’.

NOC*NSF streeft er naar dit deel van de voorziening na de zomer van 2019 operationeel te hebben.