Sportdeelname Jeugdsport

Van jeugdspeler tot jeugdtrainer: Hoe FC Zutphen bouwt aan de toekomst.

28 juli 2025

Voetbalvereniging FC Zutphen zet vol in op het opleiden van eigen jeugdspelers tot trainers. Al vanaf 13 à 14 jaar worden jeugdleden gestimuleerd om training te geven aan jongere teams. Ze krijgen daarbij begeleiding én een vergoeding, wat niet alleen hun persoonlijke ontwikkeling versterkt, maar ook de band met de club verdiept. Deze aanpak heeft geresulteerd in een vaste groep van ruim 50 jeugdtrainers, wat de continuïteit en kwaliteit van het jeugdtrainingsaanbod ten goede komt. Door te investeren in eigen mensen in plaats van spelers van buitenaf, bouwt FC Zutphen aan een betrokken, loyale clubcultuur.

Aanleiding

FC Zutphen wilde de sterke vrijwilligerscultuur binnen de club behouden, maar kampte met een tekort aan vrijwilligers. In 2021 besloot het bestuur om de jeugd nog maar voor één prestatieteam op te leiden, in plaats van twee. De keuze viel op de zaterdag, mede vanwege de landelijke trend dat steeds meer mensen op zaterdag voetballen en het animo voor zondagvoetbal afneemt. Als gevolg hiervan werd het prestatievoetbal op zondag stopgezet en kwam de volledige focus op de zaterdag te liggen.

De voetbalvereniging groeide naar 1300 à 1400 leden en telt inmiddels 70 teams. Het relatief kleine bestuur (teruggebracht van vijf naar drie personen) stond daardoor voor een flinke uitdaging. Dit leidde tot gesprekken over verdere professionalisering. Om de vrijwilligersstructuur te versterken en de belasting op vrijwilligers te verlagen, werd gekozen voor uitbreiding van het aantal vrijwilligers, onder andere door het instellen van duo-functies. Hierdoor werden taken behapbaarder en konden verantwoordelijkheden worden gedeeld. Niet alleen het bestuur, maar ook de commissies werden op deze manier versterkt.

Doel en doelgroep

FC Zutphen streeft ernaar het eerste elftal te laten bestaan uit spelers uit de eigen jeugdopleiding. Om dit te bereiken én de vrijwilligersstructuur te versterken, worden jeugdleden vanaf 13 jaar actief benaderd om training te geven aan jongere teams.

Deze jonge trainers ontvangen een vergoeding die per seizoen oploopt, worden begeleid door ervaren coördinatoren en kunnen, bij langdurige inzet, een door de club gefinancierde KNVB-opleiding volgen. Inmiddels zijn er ruim 50 jeugdtrainers actief, die zich minimaal één seizoen verbinden aan de club.

Concept

Vanaf 13 à 14 jaar worden jeugdleden actief gestimuleerd om trainingen te geven aan jongere jeugdteams. Om deze aanpak te ondersteunen is een gestructureerd systeem opgezet: er is een vaste intakeprocedure, begeleiding door een technisch coördinator en een database waarin alle jeugdtrainers worden geregistreerd. Door fysieke aanwezigheid in de kantine (letterlijk iemand die aan een bureau zit in de kantine) en communicatie via verschillende kanalen wordt er actief geworven onder jongeren en is de communicatie laagdrempelig.

De vergoeding die jeugdtrainers ontvangen, stijgt ieder seizoen. Dit maakt het aantrekkelijk om meerdere jaren training te blijven geven, je verdient er immers steeds meer mee.

Het concept is gebaseerd op het principe van ‘opleiden in plaats van inkopen’. Liever investeert FC Zutphen in de ontwikkeling van eigen jeugdleden, zowel als speler als trainer, dan in het aantrekken van externe krachten. Dit zorgt voor meer clubbinding, loyaliteit en een duurzame vrijwilligersstructuur.

Leerpunten en uitkomsten

Jongeren vanaf 13 jaar actief betrekken als trainer creëert ontwikkelkansen en draagt bij aan de saamhorigheid en het clubgevoel.
Investeren in mensen levert meer op dan investeren in aankopen van buitenaf. Namelijk loyale leden, die zich verbonden voelen aan de club en zich daar graag voor inzetten, al dan niet vrijwillig
Goede communicatie en structuur zijn cruciaal: van intake tot begeleiding en doorgroeimogelijkheden.
Ouders zijn enthousiast over objectieve begeleiding en zichtbaar plezier bij de jonge jeugd.
Fysieke aanwezigheid (bureau in de kantine) zorgt voor laagdrempelige werving en persoonlijk contact voor de trainers.
Een oplopende vergoeding per seizoen stimuleert langdurige inzet.
Jaarlijkse evaluaties met ruimte voor feedback bevorderen persoonlijke groei én kwaliteit van trainingen.
De aanpak is schaalbaar en wordt inmiddels ook toegepast voor het werven van scheidsrechters.

Resultaten

Ouders zijn positief: ze ervaren de trainers als objectief en goed begeleid, en zien dat hun kinderen met plezier trainen. Jaarlijks vinden ontwikkelgesprekken plaats met de trainers, waarbij ook feedback van ouders via evaluatieformulieren wordt meegenomen.

De aanpak heeft geleid tot een stabiele groep van zo’n vijftig jeugdtrainers. De kwaliteit van de trainingen is toegenomen doordat trainers de mogelijkheid krijgen een KNVB-opleiding te volgen. Door het succes van dit model wordt het nu ook toegepast voor scheidsrechterswerving.

FC Zutphen denkt dat deze manier van opleiden ook toepasbaar is voor andere verenigingen. Een belangrijke eerste stap is het in kaart brengen van de clubstructuur. Zijn er voldoende begeleiders? Wie gaat dit proces uitrollen maar daarna in de praktijk ook begeleiden? Bekijk wat er mogelijk is, maar wees ook realistisch over wat (nog) niet kan. Vrijwilligers zijn onmisbaar, en samenwerking is essentieel voor succes. Stel beleid op, werk dit uit in een concreet plan en monitor dit regelmatig in de praktijk.