Met de naderende Olympische Spelen van Parijs, die op 27 juli van start gaan, is het een goed moment om terug te blikken op de rijke geschiedenis van dit sportevenement. In een reeks artikelen lichten we een aantal olympische edities en legendarische prestaties van sporters uit. Dit keer gaan we terug naar de Spelen van 1948 en naar de uitzonderlijke prestaties van ‘de vliegende huisvrouw’ Fanny Blankers-Koen.
De Britse hoofdstad fungeerde in 1948 als gastheer voor de Olympische Spelen. Na een onderbreking van twaalf jaar door de Tweede Wereldoorlog waren dit de eerste Zomerspelen sinds die van 1936 in Berlijn. De Olympische Spelen van 1948 in Londen zouden de geschiedenis ingaan als de 'Austerity Games', oftewel de Spelen van de Schaarste.
Londen was in de oorlog zwaar gehavend door de vele luchtaanvallen en in Engeland was er nog een tekort aan alles. Voor een olympisch dorp was geen geld. De deelnemers verbleven in universiteitsgebouwen en militaire barakken. Het voedsel stond op rantsoen, wat hier en daar problemen gaf. Een Franse official zond tijdens de Spelen een telegram naar zijn land: "Zend zo spoedig mogelijk biefstuk naar Londen. Onze atleten verliezen gewicht op Engels dieet."
Ondanks de uitdagingen en de aanhoudende naoorlogse wereldwijde spanningen, namen meer dan 4.000 atleten uit 59 landen deel aan de Spelen in Londen. Duitsland en Japan waren uitgesloten van deelname.
De wereld van 1948
Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog kwamen de verschillende machtsblokken in de wereld steeds meer tegenover elkaar te staan. Dit had alles te maken met de Koude Oorlog, die rond1948 de relaties tussen Oost en West verscherpte. Daarnaast maakte de dekolonisatie van Azië en Afrika een einde aan de wereldmacht van Groot-Brittannië en Frankrijk. Als gevolg daarvan ontstonden er vele nieuwe onafhankelijke staten.
Memorabele momenten
De openingsceremonie van de Olympische Spelen in Londen in 1948 was indrukwekkend, met 84.000 toeschouwers in het Wembley Stadion en 7.000 losgelaten duiven als symbool van vrede. De Britse atleet John Mark had de eer om de Olympische vlam te dragen tijdens de openingsceremonie. Het Britse team won in totaal 23 medailles, waaronder goud in de zeil- en roeisporten. Op 17-jarige leeftijd won de Amerikaan Bob Mathias de gouden medaille in de tienkamp, waarmee hij de jongste winnaar ooit van deze discipline werd. Zwemster Nel van Vliet behaalde een gouden medaille voor Nederland op de 200 meter schoolslag.
Fanny Blankers-Koen
De naam van Fanny Blankers-Koen is voor altijd verbonden aan de Londense Olympus. De Amsterdamse kaapte vier keer goud weg (100 m, 200 m, 80 m horden en 4x100 m). Ze was 30 jaar en de Britse pers had haar als 'te oud' afgeschreven. Het inspireerde haar om het tegendeel te bewijzen.
Haar bijnaam ‘de Vliegende Huisvrouw’ weerspiegelde niet alleen haar snelheid, maar ook het feit dat ze als vrouw en moeder succesvol kon zijn in de topsport, iets wat destijds uitzonderlijk was. Haar huldiging was het grootste feest dat Nederland sinds de bevrijding had meegemaakt. Ze werd als een heldin ontvangen. Haar roem beperkte zich overigens niet tot Nederland; ook internationaal keek men met bewondering naar haar prestaties. Fanny Blankers-Koen groeide uit tot een symbool van vrouwelijke kracht en doorzettingsvermogen.
Toespraak van burgemeester Hustinx (Nijmegen) in het Goffertstadion voor Fanny Blankers-Koen n.a.v. het behalen van vier gouden medailles.
Sporterfgoed: spikes
Tot het sporterfgoed van NOC*NSF behoren de spikes waarop Blankers-Koen in 1948 haar gouden medailles won. Ook in het Historisch Museum Haarlemmermeer zijn persoonlijke attributen van Blankers-Koen te bewonderen.
Terug naar nu
Tijdens de Olympische Spelen van 2024 in Parijs zal het Stade de France, het grootste stadion van Frankrijk, het toneel zijn voor de atletiekwedstrijden. De Nederlandse atletiekploeg heeft de laatste jaren een sterke reputatie opgebouwd. Bij de Olympische Spelen van Tokyo 2020 behaalde Nederland opmerkelijke resultaten, met Sifan Hassan die goud veroverde op zowel de 5000 meter als de 10.000 meter, en ook nog een bronzen medaille won op de 1500 meter.
Ook was er zilver en brons op de zevenkamp, voor Anouk Vetter en Emma Oosterwegel, zilver voor Abdi Nageeye op de marathon en eveneens zilver voor de 4x400 estafettemannen. Femke Bol voegde daar nog een bronzen medaille aan toe op de 400 meter horden. Gezien deze recente successen en het talent in de ploeg, zijn de verwachtingen hooggespannen voor de Spelen in Parijs.
TeamNL tijdens de Spelen
Benieuwd welke sporters van TeamNL dit jaar meedoen aan atletiek tijdens de Olympische Spelen? En hoe het programma er precies uitziet? Volg onze sporters in oranje op de voet via TeamNL.org.
