Bonden zetten belangrijke stappen op weg naar inclusievere sport

Iedereen moet plezier aan sport kunnen beleven. Zo staat het in het Nationaal Sportakkoord. Dat betekent onder andere dat iedereen zich thuis moet voelen in de sport en dat is helaas nog niet altijd het geval. Onderzoek toont aan dat mensen met een beperking, ouderen, mensen met een laag inkomen, de LHBTI+ gemeenschap en mensen met een migratieachtergrond over het algemeen minder sporten én zich minder thuis voelen in de sport. Dat moet veranderen. Hoe zijn sportbonden hiermee bezig? We staken ons licht op bij de tennisbond en Sportvisserij Nederland.

Begin dit jaar zetten 31 sportbonden hun handtekening onder het Charter Diversiteit, dat zij samen met NOC*NSF opstelden. Sindsdien ondersteunt NOC*NSF de bonden op het gebied van inclusiviteit en diversiteit, onder andere met bijeenkomsten en de inzet van procesbegeleiders. Dit alles om te komen tot een plan van aanpak eind 2021 om echt aan de slag te gaan met dit thema. Ook Sportvisserij Nederland en de KNLTB zijn voortvarend van start gegaan.

Bij Sportvisserij Nederland, een bond met meer dan 650.000 leden, viel het traject van het charter toevalligerwijs samen met eigen initiatieven om inclusiviteit en diversiteit in haar sport meer aandacht te geven. "Heel toevallig hadden we voor 2021 voor de eerste keer in ons jaarplan opgenomen dat wij met dit thema aan de slag wilden", zegt Piëtte van Hoorn, Hoofd Wedstrijden bij Sportvisserij Nederland.

"Noem het een intentieverklaring naast het charter. In dat document hadden we al vastgelegd dat er aan het einde van het jaar een plan van aanpak moest liggen om tot meer inclusiviteit en diversiteit in onze sport te komen."

'Dit traject is zeker nodig'

Sportvisserij Nederland benadrukt al langer dat sportvissen aantrekkelijk kan zijn voor een brede doelgroep. “De sport heeft van oudsher een behoorlijk mannelijk imago. Maar het is ook een heel leuke sport voor vrouwen, voor de hele familie en voor jongeren. Het Charter Diversiteit gaat echter dieper. Dat gaat niet alleen over doelgroepen, maar over diversiteit in het algemeen en over de vraag: hoe inclusief zijn wij werkelijk?  Om daar een antwoord op te vinden, hebben we dit ondersteuningstraject zeker nodig."

Ongeveer één keer per maand is er contact met de procesbegeleider vanuit NOC*NSF. Soms één-op-één en soms in een groep met min of meer vergelijkbare bonden. Van de procesbegeleider kreeg Van Hoorn het advies om binnen Sportvisserij Nederland een werkgroep te vormen.

"Vanuit het MT kregen we daar goedkeuring voor. Ik heb een groep gevormd vanuit alle geledingen van de organisatie. We hebben een mooi eerste gesprek gehad, daar kwamen echt geweldige ideeën en inzichten uit! Het MT vroeg ons echter wel het breder te trekken, ook onze zeven regiokantoren en onze achterban te betrekken."

"Ons voornemen is daarom nu om een klankbordgroep en een panel op te zetten. Het panel moet echt onze achterban vertegenwoordigen. Want wij kunnen wel bedenken welke behoeften onze leden hebben, maar hoe zien zij dat zelf? Hoe ervaart bijvoorbeeld iemand met een migratieachtergrond of iemand uit de LHBTI+-community het vissen? Wat heeft hij of zij nodig? Dat willen we horen."

Nulmeting

Om een koers uit te stippelen, is het ook belangrijk te weten wat de huidige situatie is. Hoe inclusief en divers is de sport nu? Dat vraagt enig onderzoek en dan kan een zogenoemde nulmeting van waarde zijn. “Wellicht moeten we dat eerst doen, maar dat is nog best ingewikkeld. Of we dat doen en hoe we dat dan aanpakken, daar sparren we nog over met de procesbegeleider. Vervolgens kunnen we ons plan verder ontwikkelen. We hebben wel een idee waar we heen willen met diversiteit en inclusie, maar dat is nog een vergezicht. De eventuele nulmeting en vervolgens een duidelijke visie en doelstellingen. Dat moeten we later dit jaar wel hebben vastgelegd in een plan van aanpak.”

Hoger op agenda bij de KNLTB

Bij de KNLTB hebben ze een steeds beter beeld van hun achterban en waar de komende tijd ruimte voor verbetering ligt op het gebied van inclusiviteit en diversiteit. Al is er al veel gebeurd. “Het is al langer onderdeel van onze visie en blijkt ook uit onze positionering van de sport, onder de noemer ‘Nederland Tennisland: iedereen doet mee’”, aldus Matthea Kwint, manager Ledenservice en Projecten bij de KNLTB.

“We zetten al jaren actief in op G-tennis en rolstoeltennis en onze totale achterban is breed. Jong en oud en mannen en vrouwen zijn goed vertegenwoordigd. Maar diversiteit gaat over meer, bijvoorbeeld ook over mensen met een andere culturele achtergrond en mensen uit de LHBTI+-gemeenschap. Het is ook belangrijk te weten waar je in dat opzicht staat.”

Charter belangrijk voor bewustwording

Wat is exact de situatie in jouw sport, wat doe je op dit moment voor verschillende groepen binnen je achterban en hoe kan het eventueel beter? Het zijn typisch van die vragen waar vrijwel alle bonden mee spelen. "En dan is het prettig om regelmatig met elkaar en met de procesbegeleider van gedachten te wisselen. We hebben veel vergelijkbare uitdagingen, daar heb je het dan over. En het charter is zeker belangrijk geweest voor de bewustwording in onze eigen organisatie."

"Inclusiviteit en diversiteit staan hoger op de agenda, zijn een belangrijk gespreksonderwerp binnen onze directie en het bondsbestuur. Wat dat betreft was onze Digitale Congresweek in maart perfecte timing. Toen werd in samenwerking met de John Blankenstein Foundation een workshop over dit thema gegeven voor tennisleraren en hebben we ook een paneldiscussie gehad. De John Blankenstein Foundation, Directeur Dienstverlening van de KNLTB Robert Jan Schumacher, voormalig KNLTB-voorzitter Karin van Bijsterveld en Barbara Barend voerden een open gesprek. Er komt steeds meer structuur in onze plannen om echt stappen te zetten.”

Kwint ziet ook dat inclusiviteit en diversiteit op een natuurlijke wijze steeds meer onderdeel worden van de werkwijze van de KNLTB. "Eén van onze accountmanagers maakt zich hard voor dit thema en ik schakel er ook makkelijk over met bijvoorbeeld Commerciële Zaken en Communicatie. Zo kwamen we laatst tot het plan om bij een van onze evenementen onze KNLTB-LHBTI+-regenboogvlaggen op te hangen. Dat lijkt klein, meer geeft wel aan dat het thema vaak speelt."

De KNLTB wil het momentum gecreëerd door het charter, wel vasthouden. "Dus moet er aan het eind van het jaar een duidelijk plan van aanpak voor meer inclusiviteit en diversiteit in onze sport liggen. Of misschien al in het najaar, daar kunnen we nu de contouren voor bepalen."