“Tokio laten zien dat sporten met een beperking heel goed kan”

Tien dagen. Drie stadsdelen. En zo’n vijfduizend toehoorders. Para-atleet Gert-Jan Schep en paralympische experts Heleen Moes en Rita van Driel trokken vorige maand voor het Game Changer-project door Tokio. Hun missie? De Japanse hoofdstad inspireren om mensen met een beperking via sport bij de samenleving te betrekken.

“Een aaneenschakeling van bijzondere momenten”, noemt Schep de reis. “Van basisscholieren die ontroerden door ons te onthalen met het Wilhelmus, tot bijzondere gesprekken met familieleden van mensen met een handicap in Japan. Zij vertelden ons over de beperkte mogelijkheden die deze doelgroep in het verleden had. Het was voor hen lange tijd lastig om hun plek te vinden in de samenleving. In Japan wist men vroeger niet goed  hoe ze met mensen met een beperking om moesten gaan. De verhalen hierover waren aangrijpend en confronterend.”

Het Game Changer-project is een samenwerking tussen NOC*NSF, Japan Sport Council (verantwoordelijk voor de uitvoering van het sportbeleid van de Japanse overheid) en drie stadsdelen in Tokio. De Nederlandse ambassade in Tokio ondersteunt het project financieel en promoot het in Tokio en Japan.

Het doel is om kennis te delen over de gehandicaptensport en de betrokkenen hierover inspireren. “Dat doen we via workshops, presentaties en gesprekken”, vervolgt Schep. “De doelgroepen zijn heel divers. Van studenten tot belangrijke politici en van fysiotherapeuten tot basisscholieren. Wij vertellen over de inclusiviteit van sport. Dat je met een beperking juist mee kan doen, in plaats iemand buiten te sluiten. Een gedachte die bij ons in Nederland heel gewoon is.”

Schaamte en minder knowhow
Maar in Japan zit dat anders. Daar integreren mensen met een beperking minder makkelijk in de samenleving. “Er was schaamte over dit onderwerp en gebrek aan knowhow”, vertelt Moes. “Hierdoor zijn de mogelijkheden voor sporters met een handicap een stuk minder ontwikkeld dan bij ons. Met onder meer drie stadsdelen in Tokio is een samenwerking gesloten, om voor een groter sportaanbod te zorgen voor deze doelgroep. Want sport is natuurlijk een prachtige manier om juist wél deel uit te maken van de maatschappij.”

De stappen die de laatste jaren zijn gemaakt, leveren resultaat op. Want inmiddels groeien de voorzieningen in de drie bewuste stadsdelen Edogawa-ku, Nishitokyo en Adachi-ku, samen goed voor ongeveer anderhalf miljoen inwoners. Schep: “De sportservicepunten zijn in volle ontwikkeling. Dit zijn bureaus van de overheid waar men sportadvies kan krijgen. Er komen er meerdere, in alle drie de stadsdelen. Dat is wat ons betreft ook de basis: wat wil de sporter graag? Wat vindt hij of zij leuk? Dan pas moet je kijken naar de mogelijkheden.”

Schep vertelde in Tokio over zijn ervaringen als paralympisch sporter. Het verhaal van de 33-jarige atleet is bijzonder. Hij was eerst zwemmer, stond als zeventienjarig jochie op de Paralympische Spelen van Athene en zwom meerdere wereldrecords. Een hardnekkige schouderblessure en toenemende spasme-aanvallen zorgden ervoor dat hij acht jaar niet kon sporten. In 2016 maakte hij zijn comeback in de topsport, als hardloper. Vorig jaar pakte hij zilver bij de EK op de 400 meter.

Niets is onmogelijk
“Vooral het deel over mijn terugkeer in de sport vond men bijzonder”, zegt Schep. “Ik vind het zelf vooral speciaal dat ik anderen mag inspireren met mijn verhaal. Ik hoop dat mensen daardoor zien dat niets onmogelijk is. Als je maar naar de kansen kijkt in plaats van alle bezwaren. Dat is de boodschap die ik mee wil geven. Sporten met een beperking is heel goed mogelijk. Dat wilden we in Tokio laten zien.”

Moes: “Japan maakt duidelijk stappen om meer mensen met een beperking aan het sporten te krijgen. Ze zijn er nog niet, maar ze staan wel open voor nieuwe initiatieven. Het is gaaf om te merken dat wat wij zeggen en doen, onwijs serieus wordt genomen. Daarom ben ik ook benieuwd hoe dit over twee, drie jaar zal gaan. De ontwikkeling van het sportaanbod voor mensen met een beperking draagt bij aan legacy van de Spelen in Tokio.”

Schep: “Believe in yourself, never ever give up. Dat waren elke keer de laatste woorden van mijn presentatie. Woorden die voor mij natuurlijk slaan op mijn terugkeer als sporter. En ook woorden die slaan op de ontwikkelingen in Japan. Want als ze doorgaan met alle mooie plannen, is dat heel goed nieuws voor het aangepast sporten.”