In mijn privébibliotheek staat een boek met de beste speeches allertijden. Twee van die speeches gaan over Berlijn; toespraken van de Amerikaanse presidenten Ronald Reagan en John F. Kennedy. De oproep van Reagan aan de Sovjet-Unie (1987) staat me overigens nog als de dag van gisteren bij (kippenvel!): "Mr. Gorbatsjov, tear down this wall!". De andere is natuurlijk de fameuze speech van JFK in 1963: “Ich bin ein Berliner”.
Beide fameuze quotes hoorde ik een paar weken geleden live. In Berlijn om precies te zijn, op historische grond. Ik was namelijk te gast bij de openingsceremonie van de Special Olympics World Summer Games. De wereldwijde Special Olympics beweging, actief in 190 landen, zet zich in om het leven van mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren door middel van het organiseren van sportevenementen.
Not for us, but with us
En op dat evenement sprak Timothy Shriver, voorzitter van de wereldwijde organisatie – en neef van JFK – de beroemde woorden van beide presidenten uit in het Olympisch Stadion. Effectbejag? Wellicht. Kippenvel? Zeker!
Evenementen zoals de Special Olympics kunnen dienen als aansprekende en motiverende best practices
Marc van den Tweel, algemeen directeur NOC*NSF
Shriver sloeg echter de spijker op de kop. In een bevlogen verhaal sprak de charismatische Amerikaan over ‘breaking down walls’ tussen mensen met en zonder verstandelijke beperking. ‘Not for us, but with us.’ Je kunt vaststellen dat dit in Berlijn gelukt is. Denk alleen maar aan de meer dan 50.000 toeschouwers bij de openingsceremonie, 330.000 bezoekers bij de wedstrijden en tv-uitzendingen op elf Duitse kanalen.
Overigens: ook in Nederland zond ESPN de openingsceremonie uit (hulde!). Er is dus wat aan het veranderen. Meer aandacht, meer samen. Sport als katalysator voor die verandering. Nu ben ik meestal wat terughoudend om sport als ‘change-agent’ voor (alle) maatschappelijke verandering te bestempelen. Sport is niet de panacee voor alle maatschappelijke kwalen. Maar toch.
Aparte samenlevingen
In Nederland hebben we echter nog een stevige weg af te leggen. Op papier gaat veel in Nederland goed. Maar de praktijk is dat als het gaat om wonen, werken en toegankelijkheid voor mensen met een (verstandelijke of lichamelijke) beperking, we het niet best doen in ons land. Een droevige conclusie.
Illya Soffer, directeur van koepelorganisatie Ieder(in) voor mensen met een beperking, zei het al: ‘We hebben twee aparte samenlevingen gemaakt: eentje voor mensen met een beperking en eentje voor mensen zonder beperking. Die aparte samenlevingen moeten we vervangen door een inclusieve samenleving, waarin plaats is voor iedereen.’
Gelukkig kunnen we constateren dat het in de sport aanzienlijk beter gaat dan in andere maatschappelijke sectoren (alhoewel we er zeker nog niet zijn). We zetten goede stappen als het gaat om inclusie. Stappen die zeker als voorbeeld kunnen dienen voor de rest van de samenleving. En evenementen zoals de Special Olympics kunnen dienen als aansprekende en motiverende ‘best practices’. Laten we muren gaan afbreken. Tear down those walls!
Marc van den Tweel
Algemeen directeur NOC*NSF
Bekijk hier meer over de Special Olympics World Summer Games:
