Bonden Sportverenigingen

Hoe de KNHB data en onderzoek heeft gepositioneerd binnen de organisatie

1 september 2022

Vijf jaar geleden is de KNHB begonnen aan een transitie om te kunnen blijven voldoen aan de vraag vanuit de maatschappij en de hockeysport specifiek. Data en onderzoek is hierbij een belangrijk onderdeel geworden van de organisatie. We spraken Sophie Kustermans, voormalig coördinator kennis & onderzoek, over hoe de ontwikkeling op het gebied van data voor de KNHB verliep.

Eén van de onderdelen van deze transitie was de positionering van een afdeling Strategie, onderzoek en ontwikkeling binnen de organisatie. “Als je gericht aan de slag wilt, moet je dit goed kunnen onderbouwen", begint Kustermans haar verhaal.

Goed onderbouwde keuzes maken

Enerzijds zijn sportbonden bezig met het schrijven van een jaarplan of strategie. Dit zijn belangrijke beslissingen die voor de lange termijn een uitwerking hebben. Hierbij is het van belang om de juiste onderbouwde keuzes te kunnen maken. Binnen de KNHB zit strategie en onderzoek samen op een afdeling. “Dat maakt dat we dicht tegen elkaar zitten. Bij keuzes en twijfels kunnen zo drie onderzoeken erbij gepakt worden.”

Anderzijds helpt data om zicht te krijgen op wat verenigingen, sporters en fans willen. De behoefte rondom sportaanbod en wedstrijdplanning wordt daarmee bijvoorbeeld duidelijk. Ook helpt het om fans beter te kunnen bedienen op wedstrijden en evenementen. “Zodat je het echt kan doen op basis van wat de klant wilt, en niet op basis van wat je zelf denkt dat goed is.”

Hiervoor is data en inzicht essentieel. “Door middel van onderzoek zijn we data gaan verzamelen die we nog niet hadden, om onze besluiten beter te kunnen maken.” Er worden jaarlijks en tweejaarlijks verschillende terugkerende onderzoeken uitgevoerd, waarop wordt voortgeborduurd. Zo helpt onderzoek bij verenigingen over de dienstverlening om als bond de juiste stappen te blijven zetten. Ook wordt er bijvoorbeeld jaarlijks een exit-onderzoek gedaan naar de beweegredenen van hockeyers om te stoppen, om hiervan te kunnen leren.

Onderzoek en data heeft de KNHB geholpen onderbouwde keuzes te maken, en de verschillende doelgroepen beter te kunnen bedienen. “Een proces van lange adem, maar als je eenmaal begonnen bent dan ga je als bond snel de meerwaarde hiervan ervaren.”

Voor meer informatie over dit onderzoek en andere onderzoeken die de KNHB al doet, kan je meer lezen op de website.

KNHB.nl

Vertaalslag maken naar verenigingen

De onderzoeken leveren in veel gevallen geen onverwachte keuzes op, maar een bevestiging van het onderbuikgevoel, ‘wat men al dacht’. Wel geeft het nog beter inzicht in de situatie. Een voorbeeld van zo’n inzicht: “Eerst hadden we gezegd dat we ons vooral op jongens focussen, want dat is een klein aandeel binnen onze populatie. Maar toen we in de cijfers zagen dat ook het aantal meisjes terugliep in de jongste jeugd, kreeg dit ook meer onze aandacht.” Met data kan je dit vervolgens ook aantonen en inzichtelijk maken voor verenigingen, en die specifiek informatie geven over hoeveel de terugloop is, en wanneer die ontwikkeling is begonnen.

Voor de KNHB is deze vertaalslag van onderzoek richting verenigingen ook een belangrijke stap om te zetten. Zo worden er factsheets gemaakt waar hockeyverenigingen zich kunnen vergelijken met de rest van Nederland. Ook worden er analyses uitgedraaid voor de verenigingen die daarom vragen. Daarbij wordt het stellen van vragen aangemoedigd door de bond. “We hebben liever te veel vragen van verenigingen, dan dat iedereen maar een beetje op goed geluk aan de slag gaat.” Deze intrinsieke motivatie om aan de slag te gaan met data is wat de KNHB juist graag ziet bij haar verenigingen.

Blijvende ontwikkeling op het gebied van data

Een aantal concrete acties heeft ervoor gezorgd dat de KNHB stappen heeft kunnen maken, en nog steeds in ontwikkeling is naar een organisatie met continu inzicht om betere beslissingen te kunnen maken voor de hockeysport.

Data en onderzoek staat structureel op de agenda: om de ontwikkeling duurzaam te maken en stappen te blijven zetten is het volgens Kustermans belangrijk om data en onderzoek altijd op de agenda te hebben staan. “Omdat het gewoon niet iets is waar bloed uitvloeit als het niet meteen gebeurt, dan wordt het snel vergeten.” Het wordt vaak pas urgent, als je als bond besluit dat het dat is.
Iemand wordt verantwoordelijk gemaakt voor het zetten van stappen op het gebied van data en onderzoek. Zo is dat bij de KNHB georganiseerd binnen de afdeling Strategie, onderzoek en ontwikkeling. Dat moet iemand zijn die de kar ook goed kan trekken. “Je moet er wel echt aan trekken, en op hameren dat er ook gebruik van wordt gemaakt. Wanneer je een paar mensen om je heen hebt, dan gaan er meer met je meebewegen.” Iemand moet iemand hier verantwoordelijkheid voor voelen, zodat het steeds meer normaal is binnen een sportbond om data en onderzoek te gebruiken.
Het slim organiseren, passend bij de mogelijkheden van de sportbond: niet elke bond heeft de capaciteit om zelf een onderzoeksafdeling op te zetten of eigen onderzoek te doen. Toch is het belangrijk om dan te kijken naar hoe het wel georganiseerd kan worden “Data geeft inzichten die je op termijn juist tijd besparen. Ik denk dat als je als kleine bond wilt weten waar je de minimale mankracht op moet inzetten, dat het goed is om dit inzichtelijk te kunnen maken.” Kustermans geeft een aantal tips om dit door andere bonden ook slim te kunnen organiseren:
- Maak gebruik van kennis, onderzoek en vragenlijsten die al beschikbaar zijn. Rondvragen naar wat er al beschikbaar is, voorkomt dat je als bond energie gaat steken in iets opnieuw opzetten wat mogelijk bij NOC*NSF of een andere bond al op de planken ligt. “Wij delen ook graag alles wat we hebben. Het is zonde als iedereen het voor zich gaat doen.”
- Kijk of er stagiairs beschikbaar zijn die het onderzoeks- of analysewerk met je samen kunnen doen. Het is wel van belang dat er vanuit de bond iemand betrokken blijft en zorgt dat er wat gebeurt met de inzichten. Kleine bonden kunnen hier ook samen in optrekken.
- Begin bij wat essentieel is voor een sportbond, en probeer niet alles tegelijk te willen doen. “Als je moet kiezen als bond, dan is het natuurlijk het meest waardevol om zicht te hebben op je eigen ledenontwikkeling. En als je meer capaciteit hebt, kijk dan naar wat je leden willen, en hoe je daarop in kan spelen.’