Iedereen inbegrepen. Deze twee woorden had de politieagent uit Minneapolis, die bijna een jaar geleden gedurende acht minuten met een knieklem de afro-Amerikaan George Floyd het ademen onmogelijk maakte waardoor hij kort daarna overleed, niet zo heel goed begrepen. Door deze idiote en onzinnige actie werd de Black Lives Matter (BLM) beweging, in 2013 opgericht, nieuw leven ingeblazen. Maanden van BLM-protesten volgden, niet alleen in de Verenigde Staten. Ook in veel andere landen, zoals Nederland, betoogden vele mensen ieder weekeinde tegen institutioneel racisme, discriminatie en onderdrukking. Op anderhalve meter afstand van elkaar natuurlijk, want er was ook nog COVID-19.
Inmiddels lijken alle protesten weer wat geluwd. Uitgerimpeld, zoals dat eigenlijk altijd gaat met grote impactvolle gebeurtenissen. Weken, zelfs maanden konden mensen het opbrengen om zich gezamenlijk uit te spreken tegen die vermaledijde ongelijkheid, maar dan slaat de inflatie helaas toe. Wat jammer.
Het is daarom goed dat de Verenigde Naties ieder jaar aandacht vraagt voor het tegengaan van die ongelijkheid door de Internationale dag tegen racisme en discriminatie te organiseren. Deze bijzondere dag is door de Verenigde Naties ingesteld naar aanleiding van het bloedbad in Sharpeville in Zuid-Afrika op 21 maart 1960, waarbij de (witte) politie het vuur opende op een groep mensen die demonstreerde tegen de apartheid. Tegen ongelijkheid dus. Negenenzestig burgers kwamen daarbij om het leven.
Ik zeg al langer, maar juist ook vandaag op deze belangrijke Internationale dag tegen racisme en discriminatie: iedereen inbegrepen. In de sport uiteraard. En niet alleen daar. Overal wat mij betreft. Er gaat geen dag voorbij of je leest berichten in de media over mensen die het slachtoffer zijn van racisme, discriminatie, ongelijkheid, machtsmisbruik, en ga zo maar door. Eerder deze week nog. Toevallig ook in de Verenigde Staten. Daar worden Aziatische Amerikanen achtergesteld omdat zij, vanwege hun land van herkomst, de oorzaak zouden zijn van het ontstaan van het coronavirus. Wat een weerzinwekkende veronderstelling.
Tijdens het online tech- media- muziek- en filmfestival South by Southwest (SxSW) dat deze week werd gehouden kwamen de gevolgen van racisme en discriminatie ook aan de orde in verschillende sessies.
Ik raakte geïnspireerd door een interview met Stacey Abrams. Een zwarte auteur, activiste en politica uit de staat Georgia. Ze heeft zich daar al een leven lang ingezet tegen ongelijkheid en geldt als een belangrijk rolmodel voor de zwarte achtergestelde bevolking. Ze schrijft onder andere voor de New York Times en heeft een aantal bestsellers geschreven zoals ‘Our Time is Now’ en ‘Lead from te Outside.’ In het vraaggesprek zei ze dat het belangrijk is dat: "de mensen centraal staan in het verhaal dat een politicus wil vertellen. Dat is heel vaak juist niet het geval. Het politieke leiderschap negeert vaak grote groepen mensen in de samenleving. Dat moet veranderen."
Sport is van en voor iedereen. Voor uitsluiting, discriminatie of racisme is geen plaats!
Gerard Dielessen
In een andere SxSW sessie deed de zwarte schrijver, comedian en activist Baratunde Thurston er nog een schepje bovenop, toen hij terugkeek op de BLM-protesten van vorige zomer: "Tijdens de protesten afgelopen zomer kreeg ik tientallen berichten van witte vrienden. 'Wat vervelend voor je. Ik kan me niet voorstellen hoe je je voelt', en 'Kun je me tips geven hoe ik, als wit persoon, minder racistisch kan worden?' Het probleem, met dit soort opmerkingen, is dat gesuggereerd wordt dat ík gered moet worden. Dat míjn beperkte vrijheid iets is wat gerepareerd moet worden. Maar wat de mensen zich soms niet lijken te realiseren, is dat we allemáál bevrijd moeten worden. We zitten in een gat dat we met zijn allen gegraven hebben, en de vraag is hoe we daar sámen uitkomen." Graag dank ik Marjolein Kamphuis voor deze spot on vertaling in haar bijdrage op het Nederlandse SxSW blog sxsw21.posthaven.com, waar ik voor nu even dankbaar gebruik van maak.
Iedereen inbegrepen dus. Een inclusieve wereld vormt immers het fundament voor een gezonde, vitale, weerbare en inspirerende samenleving. Daar zijn we nog lang niet helaas. Overal op de wereld en op grote schaal worden nog steeds mensen uitgesloten. Mogen ze niet meedoen en staan ze zwijgend aan de kant. Letterlijk en figuurlijk. Of oefent de ene groep macht uit over een andere groep omdat zij zich superieur voelen. Het komt ook nog steeds veel voor dat mensen niet serieus worden genomen. Of simpelweg worden genegeerd. De oorzaken zijn verschillend. Black Lives Matter gaat over huidskleur. Maar wat te denken van je seksuele geaardheid, of mensen met een beperking, een andere religie, of een afwijkende sociale klasse, en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Vandaag vraagt de Verenigde Naties de wereld om volop aandacht te schenken aan racisme en discriminatie omdat dat nog steeds hard nodig is.
Dat geldt ook voor onze sector. In de sport doen we onze stinkende best, maar is er ook nog heel veel verbetering mogelijk. Het fundament van alles wat we doen zou iedere minuut, ieder uur, iedere dag, iedere week, iedere maand, ieder jaar, moeten zijn dat we altijd bezig zijn met het creëren van een integer sportklimaat. Morgen moet beter dan vandaag. Dat is in ieder geval mijn overtuiging. En helemaal op deze dag.
In de komende Algemene Ledenvergadering van NOC*NSF stellen we om deze reden de nieuwe Code Goed Sportbestuur vast. Die is gebouwd op dat fundament van een integer sportklimaat. Dat betekent dat we nog meer werk moeten maken van meer vrouwen in sportbesturen; dat we alle drempels moeten wegnemen zodat iedereen op het speelveld kan staan, in plaats van daarnaast; dat machtsmisbruik moet worden uitgebannen; dat we blijven werken aan een compleet veilig sportklimaat waarin geen plaats is voor intimidatie of misbruik; dat we ons allemaal gedragen volgens de spelregels die we samen hebben afgesproken: fairplay.
Voor meer informatie verwijs ik graag naar de themapagina ‘Voel je thuis in de sport’ van NOC*NSF. ‘Uitsluiting in de sport is een niet te onderschatten probleem.’, zo lees ik op de pagina. ‘Terwijl de sportclub juist een van de spaarzame plekken is waar mensen met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten en naar elkaar omkijken. Sport is van en voor iedereen. Voor uitsluiting, discriminatie of racisme is geen plaats!’
En zo is het!
Op deze belangrijke dag en tot slot parafraseer ik graag de eerder aangehaalde Stacey Abrams en Baratunde Thurston: "We maken allemaal deel uit van het verhaal dat ons als de waarheid is verteld. Maar niks houdt ons tegen dat verhaal opnieuw te schrijven. Te beseffen dat dingen ook anders kunnen."
En opnieuw: Zo is het.
Anders kunnen.
Beter kunnen.
Vandaag, morgen, in de toekomst en eigenlijk altijd.
Want: iedereen inbegrepen.
Gerard Dielessen
Algemeen directeur NOC*NSF
