Blog Gerard Dielessen: Iedereen inbegrepen op het ‘field of play’

Deze week opvallend nieuws (NRC): ‘knielen en armgebaren zijn straks verboden in Tokyo.’ En: ‘Het is sporters verboden tijdens de Olympische Spelen politiek te bedrijven.’ Ik werk nu bijna tien jaar voor het nationaal olympisch comité (NOC*NSF) en daarvoor was ik vele decennia als journalist zeer geïnteresseerd in de sport. En heb ik altijd heel goed begrepen waarom het op z’n zachtst gezegd niet handig is als atleten tijdens hun sportwedstrijden politiek gaan bedrijven. Dat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) daar al sinds het begin van de olympische beweging een regel voor heeft heb ik altijd normaal gevonden. Sterker, in een wereld die steeds meer verdeeld lijkt te raken wordt deze regel (Rule 50 uit het Olympische Handvest) alleen maar waardevoller. 

'Making a better world through sports'

Waardevoller omdat het IOC net als NOC*NSF, de aangesloten bonden en de bijna 25.000 verenigingen in Nederland geloven in de kracht van sport. Sport verbindt, sport is gezond, sport zorgt voor trots, sport zorgt ervoor dat mensen zich actief en passief kunnen vermaken. Kortom: het is onze overtuiging dat we met sport de wereld een beetje beter kunnen maken. We winnen veel met sport, zeggen we al jaren.

Of zoals het IOC het noemt: ‘making a better world through sports.’ Sport zorgt ervoor dat mensen uit alle windstreken, ongeacht hun afkomst, hun geaardheid, hun opvatting met elkaar kunnen verkeren en met elkaar in competitie kunnen gaan. Zeker tijdens de Olympische Spelen. Dan is er even geen sprake van een verdeelde wereld. En ja, als atleten vals spelen dan zijn er regels om ze uit te sluiten. Fairplay is een van de grootste waarden van de (inter)nationale sportgemeenschap.

Daarbij is het ook onze overtuiging, zeg maar missionaire doelstelling, dat we niemand willen uitsluiten. In het Engels: Universality. In het Nederlands: Iedereen inbegrepen.

Uitvechten in 'field of play' wie de beste is

Stel je voor dat sporters tijdens hun sportwedstrijden gaan demonstreren, zich politiek gaan uiten en tegenstellingen gaan creëren. Er zijn genoeg voorbeelden, en zeker niet denkbeeldig, te bedenken. Amerikaanse atleten die zich negatief uiten over de mensenrechten in China; sporters uit Iran die niet uit willen komen tegen hun collega’s uit Israël of Britse atleten die zich openlijk verzetten tegen de Brexit, en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Ik vrees dat het dan snel is afgelopen met de Olympische beweging en daarmee ook met de internationale competities. Met elkaar op het ‘field of play’  uitvechten wie de beste is, is misschien toch wel een van de belangrijkste intrinsieke waardes van de sport.  Waar bovendien zo veel mensen over de hele wereld zo ongelooflijk veel plezier aan beleven en waar zoveel mensen hun inspiratie uit halen.

Vrijheid van meningsuiting grondrecht

Dat alles betekent natuurlijk niet dat atleten geen opvatting over wat dan ook mogen hebben. En dat alles betekent uiteraard ook niet dat die atleten die opvatting niet mogen laten horen of laten klinken. Dat kan prima tijdens interviews, op traditionele en digitale media en andere platforms. Vrijheid van meningsuiting is immers een grondrecht.

Zo herinner ik mij dat wij (NOC*NSF) tijdens de Winterspelen van Sochi in 2014 een discussie hebben gevoerd in het Holland Heineken House over de mensenrechtensituatie in Rusland. Dat is echter heel wat anders dan demonstreren tijdens de competities op, of in het Dorp, tijdens de medailleceremonies of bij de opening en de sluiting van een Olympisch evenement.

Een ‘field of play’ is een plek waar sportief strijd wordt geleverd en is daarmee geen ‘field of demonstration.’ Daarvoor zijn andere plekken en mogelijkheden. Ik ben er trots op dat de internationale Olympische sportgemeenschap al meer dan honderd jaar respect heeft voor het ‘field of play’, zodat we kunnen blijven streven naar ‘Iedereen inbegrepen’. 

‘Sport has the power to change the world’, zei een vooraanstaand wereldleider (Mandela) ooit. Het mag misschien een illusie zijn; laat mij dan maar in deze illusie geloven.

Gerard Dielessen
algemeen directeur NOC*NSF