“Tot op de dag van vandaag weet ik nog steeds niet wie me dat berichtje stuurde” 

"Sorry, wát zei je?" Wietske van Halteren - Terpstra, speelster van het Nederlands zitvolleybalteam, is de verbaasde reacties inmiddels gewend als ze vertelt hoe ze op het idee kwam om te gaan zitvolleyballen. Het is een wonderlijk verhaal – een waar ze zelf nog steeds om kan lachen. Alles begon vier jaar geleden met de verkoop van haar kniebeschermers op Marktplaats.

Achter die verkoop schuilt bepaald geen grappig verhaal. De Friese Wietske (25) was vanaf haar tiende een fanatieke en talentvolle volleybalster. Ze trainde drie keer per week en speelde in het weekend wedstrijden. Met haar jeugdteam bereikte ze de hoofdklasse. Al haar vrije tijd zat in volleybal, ook toen ze later aan de pabo ging studeren. Maar dan verzwikt ze tijdens een training voor jeugdspelers haar enkel.

In eerste instantie lijkt het onschuldig, maar de pijn verdwijnt niet. Ze krijgt de diagnose posttraumatische dystrofie in haar onderbeen, een aandoening waarover nog relatief weinig bekend is en die zich bij Wietske uit in een constante, allesoverheersende pijn. Zelfs een sok of een zuchtje wind op haar been is al te veel.

Artsen weten niet goed wat ze ermee aan moeten en sturen haar van het kastje naar de muur. Lang houdt ze hoop dat het allemaal beter zal worden, tot een arts zegt dat ze waarschijnlijk nooit meer zal kunnen volleyballen. "Dat was pas het moment waarop ik dacht: dit is echt ernstig en definitief." 

Kniebeschermers

Haar kniebeschermers, die dan al een poosje onaangeraakt in huis liggen, kan ze vanaf dat moment niet meer aanzien – 'te frustrerend' – dus besluit ze die te verkopen. Een berichtje op Marktplaats met de toelichting ‘Te koop. Door blessure kan ik niet meer volleyballen’ levert haar geen koper op, maar wel een bericht. Of ze niet eens zou willen zitvolleyballen, met daarbij een e-mailadres van de manager van het Nederlands zitvolleybalteam. "Tot op de dag van vandaag weet ik nog steeds niet wie me dat heeft gestuurd."

Verbaasd en weinig enthousiast was ze in eerste instantie, herinnert ze zich. “Mijn vriend was dat juist wel. Hij zei: probeer het gewoon. Zitvolleybal leek me niks voor mij. Ik vond mezelf helemaal niet gehandicapt, wat moest ik daar? En ik kende het zitvolleybal wel van mijn eigen club, maar dat deden alleen mannen van middelbare leeftijd.” Na aarzelen besluit ze toch te mailen. Een week later mag ze langskomen bij een training. "Ik denk dat mijn volleybalervaring daarbij hielp." 

Zenuwachtig was ze, dat weet ze nog goed, vertelt ze. Maar vanaf het eerste moment dat ze het team zag, veranderde het beeld dat ze van de sport had. “Ik heb die meiden nooit als gehandicapt gezien. Het zijn allemaal jonge sporters. Die handicaps vielen niet op, omdat iedereen wel iets had. Bizar eigenlijk dat mijn oorspronkelijke idee over wat gehandicapt is meteen wegviel.”

Pijn

In het begin speelde ze met een koker om haar pijnlijke been, zodat die de grond niet raakte. "Het voelde meteen vertrouwd. De techniek van boven- en onderhands spelen was hetzelfde, net als de strategie van het spel. Alleen de timing was in het begin een probleem. In mijn hoofd was ik sneller dan ik daadwerkelijk was. Bij zitvolleybal moet je je met je armen verplaatsen, dat kost meer tijd dan rennen. Ik was steeds te laat bij de bal."

Wietske mag blijven meetrainen met het Nederlands team. Ondertussen blijft de pijn in haar been aanhouden. “Ik kon niet meer slapen van de pijn, concentreren lukte niet, studeren ook niet. Alle behandelingen waren op niets uitgelopen. Ik was mijn been liever kwijt dan rijk.”

Hoewel artsen in eerste instantie huiverig waren, wordt haar verzoek ingewilligd: haar been mag geamputeerd worden. “Dat klinkt misschien heftig, maar voor mij was het geen moeilijke keuze. Ik heb er geen seconde spijt van gehad.” De pijn verdwijnt na de operatie en Wietske leert met een prothese lopen. Drie weken na het afzetten van haar onderbeen start ze weer met trainen. “Op het veld verdween de angst voor een bal op mijn been. Ik was daar voorheen toch in het spel steeds mee bezig. Het voelt nu veel vrijer.”

Staand volleyballen

Het is bijzonder hoe het allemaal gelopen is, zegt ze. Sinds haar blessure is er zoveel veranderd. "Hoewel het ook heftig was, zou ik nu niet meer willen ruilen. Zitvolleybal heeft me ook gevormd tot wie ik nu ben. Ik doe nu zoveel vette dingen. De wedstrijden in het buitenland, de paralympische droom voor Los Angeles. En nog altijd het plezier van volleybal. Dat is nooit weggeweest." 

Staand volleyballen mist ze geen seconde, zegt ze stellig. “Laatst keek ik weer eens een wedstrijd bij mijn oude club. Alles ging zo langzaam! Bij zitvolleybal is het veld kleiner en is het net lager. Je moet dus sneller reageren, want de bal is sneller bij de grond. Ik dacht echt: serieus, ze hebben zeeën van tijd om bij de bal te zijn.”

Paralympische Talentdag

De Spelen in Los Angeles halen – dat is de droom van het team, vertelt Wietske. Het zou de eerste keer sinds Rio zijn dat het vrouwenteam zich kwalificeert. Na Rio stopten veel ervaren speelsters, waardoor de nieuwe generatie tijd nodig had om te groeien. Iedereen heeft op zijn eigen manier de weg naar het team gevonden, licht ze toe. Sommigen speelden al van jongs af aan, anderen werden ontdekt via de Paralympische Talentdag – een dag waarop talentvolle sporters worden gescout voor paralympische sporten. “Een geweldige kans, want veel mensen weten niet eens dat deze sporten bestaan". En, zegt Wietske lachend: "Eerlijk gezegd is het een wat logischere route dan een sport vinden via Marktplaats."