Sporten en sportief bewegen voor reumapatiënten van groot belang

Ruim twee miljoen mensen in Nederland hebben reuma. Voor deze mensen is regelmatig sporten of sportief bewegen niet vanzelfsprekend maar wel belangrijk. Bovenal voor hun gezondheid, maar ook voor de ontspanning en de sociale contacten. Inge Haardt van ReumaNederland vertelt hoe het gezondheidsfonds met de sport samenwerkt om mensen met reuma in beweging te krijgen.

Reuma is een verzamelnaam voor aandoeningen aan het bewegingsapparaat, bekende vormen zijn, artrose, ontstekingsreuma en jicht. Mensen met reuma hebben vaak pijn, stijve gewrichten of spieren en zijn vermoeid. “Die pijn en vermoeidheid zijn voor patiënten barrières om te gaan sporten of bewegen”, vertelt Inge Haardt, programmacoördinator bewegen van ReumaNederland. “Toch dagen wij mensen met reuma wél uit om in beweging te komen, omdat we weten dat regelmatig sportief bewegen of sporten zorgt voor soepelere gewrichten en sterkere spieren, belangrijk voor een aandoening aan het bewegingsapparaat. 

Luister naar je lichaam

Niet elke sport is geschikt voor mensen met reuma, maar er zijn voldoende activiteiten die wel kunnen zoals zwemmen, fitness en (sportief) wandelen. Wat een patiënt wel of niet aan kan, verschilt per persoon. “Het is bij reuma vooral van belang dat mensen goed naar hun eigen lichaam luisteren. Een fysiotherapeut kan een patiënt daar goed mee op weg helpen. Is een patiënt bekend met zijn lichaam en eigen grenzen, dan kan hij of zij doorstromen naar een sport- of beweegactiviteit die aansluit bij de persoonlijke wensen. Want je houdt sporten en sportief bewegen nou eenmaal langer vol als je iets doet wat je ook leuk vindt”, benadrukt Haardt.

Samenwerking met sportpartners

Om een breder sportaanbod voor patiënten te realiseren, werkt ReumaNederland onder andere samen met de Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN), Sportfondsen en NL Actief. De sportcoaches en instructeurs van deze partijen krijgen een bijscholing over reuma: wat is het, wat zijn de klachten en waar moet je op letten als een reumapatiënt meedoet in je les? Haardt: “Denk dan bijvoorbeeld aan het langzaam opbouwen van de belasting, voldoende rust tussendoor nemen en niet te lang in één houding staan. Ook is het belangrijk dat een patiënt de eigen grenzen blijft bewaken. Een coach kan hierbij helpen door hier actief naar te vragen.” Het streven is dat er eind 2024 honderd wandeltrainers van het KWbN- zijn bijgeschoold, driehonderd aquasport-instructeurs en tweehonderd fitnessinstructeurs. Deze instructeurs kunnen de begeleiding aanpassen voor reumapatiënten. Hierdoor zijn de lessen voor iedereen toegankelijk, en kunnen reumapatiënten meedoen op hun eigen niveau.

Krachten bundelen binnen Sport en Zorg

Naast het creëren van passend aanbod, is het essentieel dat patiënten dit aanbod ook weten te vinden. Op Reuma.nl - het patiëntenplatform voor mensen met reuma - kan een patiënt op zoek gaan naar aanbod in de buurt. “Maar daarmee ben je er nog niet,” zegt Haardt. “Ons streven is dat ook zorgverleners reumapatiënten actief doorverwijzen naar passend aanbod in de buurt. Dat gebeurt nu nog lang niet overal. Binnen het programma Sport en Zorg (zie kader, red.), waar wij als ReumaNederland ook bij betrokken zijn, is deze verbinding tussen sport en zorg één van de belangrijkste doelen. De inzichten uit onze eigen lokale pilots brengen we ook in binnen Sport en Zorg, zodat we van elkaar kunnen leren.”

Haardt’s ambitie is om het sport- en beweegaanbod voor reumapatiënten verder uit te breiden, bijvoorbeeld met lichtere vormen van balsport. Daarbij zoekt ze actief de samenwerking met andere gezondheidsfondsen en de partners binnen het programma Sport en Zorg. “Sportaanbod dat geschikt is voor reumapatiënten is vaak ook geschikt voor patiënten met andere chronische aandoeningen. Laten we daar gebruik van maken en krachten bundelen om zoveel mogelijk mensen met chronische aandoeningen sportief in beweging te krijgen.”