MDT-kort in Heerlen opstap naar reguliere Maatschappelijke Diensttijd: ‘win-win-win situatie’

Momenteel doen 63 leerlingen uit de vierde klas van het Sintermeerten College Heerlen via maatschappelijke diensttijd vrijwilligerswerk bij sportverenigingen in de omgeving. Ze zijn de eerste lichting die meedoet aan het MDT-kort programma dat onlangs is gestart in hun stad. Het bevalt leerlingen, school, gemeente en sportverenigingen zo goed, dat Heerlen samen met andere gemeenten een regulier MDT-programma wil gaan aanvragen. “MDT-kort is een mooie kennismaking met het fenomeen maatschappelijke diensttijd”, zegt Thom Gordijn.

Gordijn is adviseur lokale sport in zestien Zuid-Limburgse gemeenten, waaronder Heerlen. Hij kent de uitdagingen waar zowel sportverenigingen als gemeenten in de regio mee kampen – het vrijwilligerstekort is groot. En de sportdeelname ligt lager dan in de rest van het land. “Met name jongeren tussen de 12 en 18 jaar stoppen veel bij de vereniging. Ik hoorde landelijk van het MDT sportprogramma en dacht dat dat een mooie ‘tool’ zou kunnen zijn om beide uitdagingen aan te gaan.”

Maatschappelijke stage

Hij ging in gesprek met Thijs van Veen, verenigingsondersteuner en coördinator Sport en Preventie in Heerlen. Die heeft vervolgens contact opgenomen met de scholengemeenschap. “Zij waren enthousiast. Op die school moeten leerlingen uit de vierde klas een maatschappelijke stage doen. MDT-sport geeft ze meer mogelijkheden”, zegt Gordijn.

Samen met Van Veen deed hij de subsidieaanvraag bij ZonMW en dit schooljaar is het project van start gegaan. Vanuit de gemeente werd met de subsidie een coördinator aangesteld. Die zorgt voor de begeleiding van de leerlingen, het contact met school en met de sportclubs. De verenigingen worden begeleid in het opvangen en aansturen van de jongeren. “De coördinator zorgde voor een zachte landing bij de club.”

Maar liefst 63 leerlingen zijn momenteel actief bij diverse sportaanbieders in Heerlen en omliggende gemeenten. Voor het grootste deel zijn dat clubs waar ze zelf ook sporten. Gordijn: “Het gaat om onder andere fitnesscentra en maneges, maar ook voetbalclubs en tennisverenigingen.”

MDT-kort is - de naam zegt het al- een vrij kort programma van twaalf weken. Kennismaken met het vrijwilligerswerk binnen een sportvereniging en dat jongeren zichzelf kunnen ontwikkelen en anderen ontmoeten, zijn de belangrijkste doelen. Bijna alle jongeren helpen als onderdeel van hun vrijwilligerswerk bij het geven van trainingen. Eén deelnemer is scheidsrechter. “Binnenkort gaan we een tweede MDT-kort traject in, ook samen met andere scholen. Dan willen we deelnemers ook met andere facetten van de vereniging kennis laten maken. Denk aan de kantine, de jeugdcommissie, veilig sportklimaat en het bestuur”, zegt Gordijn.

Workshops

Naast het vrijwilligerswerk kunnen de jongeren ook een aantal workshops volgen. Die worden ontwikkeld in samenwerking met de Academie voor Sportkader en een lokale aanbieder, die de workshops uitvoert. De deelnemers kunnen kiezen uit vier korte cursussen: training geven, kennismaken met besturen, veilig sportklimaat en communicatie en hoe je dat effectief kunt inzetten voor ledenwerving en -binding. Met name van dat laatste thema verwacht Gordijn veel. “Jongeren kunnen de vereniging veel bieden op dit gebied. Ze weten als geen ander hoe social media werken en hoe ze verschillende platforms zouden kunnen inzetten voor de vereniging.”

Hoewel de eerste lichting leerlingen nog bezig is met MDT-kort, kijkt Gordijn al verder. Samen met zijn collega-adviseur lokale sport in Noord-Limburg zou hij uiteindelijk het reguliere MDT-programma in de hele provincie willen aanbieden. “Het reguliere MDT-programma duurt een half jaar. Daarin kunnen leerlingen zich enorm ontwikkelen en ook sportverenigingen hebben meer aan een langere periode.”

Met het MDT-kort programma in Heerlen hebben Gordijn, de gemeente, het lokale sportbedrijf, de school en sportverenigingen belangrijke ervaringen opgedaan. “Daar kunnen we straks in het reguliere MDT-programma op voortborduren. Vijf gemeenten hebben al aangegeven mee te willen doen. Ook de provincie is enthousiast. “Door het volume hebben we straks een flink budget waarmee we de sportverenigingen structureel kunnen versterken en jongeren kunnen helpen zich te ontwikkelen.”

Eenvoudig en overzichtelijk

MDT-kort is relatief eenvoudig te organiseren, zegt Gordijn. “Vaak zitten er aan rijkssubsidies heel ingewikkelde aanvragen, voorwaarden en verantwoordingsmechanismen. Dat valt met MDT-kort sport heel erg mee. Het is ook erg afgekaderd, waardoor het voor zowel gemeenten, lokale sportbedrijven, scholen als sportclubs heel goed te doen is. Bovendien hoeven de sportverenigingen en scholen zich niet bezig te houden met het papierwerk. Dat doen wij.”

De komende jaren wil Gordijn het reguliere MDT-sport programma goed verankeren in de provincie. Daarbij wil hij monitoren of jongeren zich na hun maatschappelijke diensttijd voor de vereniging blijven inzetten en wil hij clubs ondersteunen in hoe ze dat het best voor elkaar kunnen krijgen. “Uiteindelijk is dat natuurlijk de bedoeling. De MDT is de kennismaking, maar we willen dat jongeren uitgroeien tot volwaardig kaderlid, waar zij zelf en de sportvereniging nog lang plezier aan hebben.”

MDT een win-win-win-situatie

Als dat lukt, is de Maatschappelijke Diensttijd een goed voorbeeld van een win-win-win situatie, vindt Gordijn. “Ten eerste is het goed voor de jongeren zelf. Ze kunnen hun talenten ontwikkelen, ervaring opdoen en mensen ontmoeten. Voor de sportverenigingen kan MDT bovendien een begin zijn van de oplossing van het vrijwilligersvraagstuk en een manier om jongeren te binden aan de club. Daarmee worden sportverenigingen sterker, ook een ‘win’. Dat is belangrijk, zeker in een regio als Zuid-Limburg, waar de uitdagingen om meer mensen te laten bewegen en gezondheid te bevorderen, groot zijn. Gordijn: “Ten slotte kan MDT veel betekenen voor de sociale cohesie in de gemeenschap. Dat is uiteindelijk goed voor iedereen.”