Het is geen geheim dat veel sportverenigingen moeite hebben met het vinden van vrijwilligers. Zeker jongeren zijn niet altijd makkelijk te activeren om zich in te zetten voor hun vereniging. “Het is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger dat je als jongere wat gaat doen voor je sportvereniging. Ze gaan liever vakkenvullen bij de supermarkt, daar verdienen ze wat mee”, zegt Tim Sprakel van FC Noaber. Die stichting gebruikt de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) om verenigingen en andere sportorganisaties te helpen met het enthousiasmeren van jongeren voor vrijwilligerswerk binnen de sportvereniging. “MDT biedt een geweldige kans voor zowel de vereniging als de jongere.”
Hoewel maatschappelijke diensttijd wat zwaar klinkt, is dat het juist niet. “Het is een laagdrempelige opstap voor jongeren om zich in te zetten voor de samenleving. En waar kan dat makkelijker en leuker dan op je eigen sportvereniging?”, zegt Sprakel. FC Noaber helpt verenigingen door ze veel werk uit handen te nemen. Verenigingen hoeven bijvoorbeeld niet zelf de subsidie bij de overheid aan te vragen en FC Noaber neemt veel begeleiding voor haar rekening. Het verlaagt de drempel voor verenigingen aanzienlijk om daadwerkelijk met MDT aan de slag te gaan.
Noaberdeals
MDT is een programma van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen om jongeren tussen 12 en 30 jaar te stimuleren zich in te zetten voor de samenleving en tegelijkertijd hun eigen talenten te ontwikkelen. Het ministerie stelt voor MDT subsidie beschikbaar. FC Noaber gebruikt die subsidie om een aantal zogenoemde ‘Noaberdeals’ aan te bieden. Een jongere doet 80, 120 of 160 uur vrijwilligerswerk voor de vereniging en krijgt daarvoor een vrijwilligersvergoeding van 2,75 euro (tot 21 jaar) of 5 euro (vanaf 21 jaar) per uur. Bovendien krijgt de deelnemer een aantal trainingen aangeboden om zichzelf te ontwikkelen. En dat kan echt van alles zijn. Denk bijvoorbeeld aan een cursus omgaan met weerstand en agressie, een EHBO-cursus, een vaardigheidstraining of een beroepskeuzetest.
Voetbalvereniging Quick ’20 in Oldenzaal werkt sinds 2020 met FC Noaber. Inmiddels hebben al zeker zo’n honderd tieners een Noaberdeal gedaan bij deze vereniging. En de helft van hen is zich daarna zelfs structureel in gaan zetten voor de club. “Het concept werkt hartstikke goed! We merken dat de vergoeding jongeren over de streep trekt. Daarnaast slaan met name de vaardigheidstraining en de EHBO-cursus aan”, zegt Chiel ter Braak van Quick ’20.
Elk seizoen organiseert FC Noaber bij Quick ‘20 een informatiebijeenkomst voor alle spelers van de Onder 13 en Onder 15. “Daarin wordt uitgelegd wat een Noaberdeal is, hoe het traject werkt en welke taken jongeren kunnen doen. We hebben daarbij een verdeling gemaakt tussen trainer, scheidsrechter en kantinehulp”, vertelt Ter Braak.
Hulp en begeleiding
Gedurende het seizoen heeft een contactpersoon van FC Noaber contact met zowel de jongeren als de vereniging. “Daarnaast hebben we zelf een aantal coördinatoren binnen de vereniging. Het contact gaat telefonisch of per WhatsApp, maar ook persoonlijk op de vereniging en via een aantal bijeenkomsten.” Ook helpt FC Noaber de vereniging door de trainingen te regelen. Ter Braak: “Het enige dat wij hoeven te doen, is een ruimte beschikbaar stellen. Onze jongeren volgen bijna allemaal de vaardigheidstraining en de EHBO-cursus. Met de vaardigheidstraining ontwikkelen ze zichzelf en als vereniging hebben we er baat bij dat veel mensen kennis van EHBO hebben.”
Voorafgaand, tijdens en na de Noaberdeal helpt FC Noaber de vereniging om jongeren te activeren en adviseert het de vereniging in het werven en behouden van jongeren als vrijwilligers. Sprakel: “Het werven doen de verenigingen uiteindelijk zelf. Het is niet zo dat wij een blik jongeren opentrekken en zeggen: hier heb je je nieuwe vrijwilligers. Maar we ondersteunen de vereniging wel in hoe ze dit het beste kunnen aanpakken.”
Tijdens het MDT-traject kan de jongere kijken of het vrijwilligerswerk bevalt. Uit eigen onderzoek van FC Noaber blijkt dat rond de zestig procent van de jongeren daarna vrijwilligerswerk voor de vereniging blijft doen. Sprakel: “Dat maakt de Noaberdeal duurzaam voor verenigingen. We zien dat veel jonge vrijwilligers zich ook daarna blijven inzetten, omdat ze hebben ervaren hoe leuk het is en omdat ze er veel van leren.”
Blijvend effect
Die duurzame werking zien ze bij Quick ’20 ook. “We hebben nu zo’n vijftig jongeren die zich sinds de Noaberdeal structureel inzetten. Zonder het MDT-programma hadden we die waarschijnlijk niet gehad.” Veel jongeren stromen na het programma door als trainer. Trainers die zich verder willen ontwikkelen, krijgen van Quick ’20 een trainerscursus aangeboden. Quick heeft er bovendien voor gekozen om ook na het MDT-programma de jongeren een kleine vergoeding te blijven geven voor hun inzet.
"Dat gebeurt bij meer verenigingen", zegt Sprakel. “We begeleiden verenigingen ook in het traject na MDT, in hoe ze ervoor kunnen zorgen dat de jongeren zich blijven inzetten. De vergoeding komt dan ook ter sprake. We werken veel met jongeren en we weten dat die vergoeding voor hen een wereld van verschil kan maken.” De betaling zorgt niet voor scheve gezichten bij andere vrijwilligers, zegt Ter Braak. “We zijn open en transparant over deze keuze, omdat we jongeren nu aan ons willen binden voor de toekomst. Daar is begrip voor bij oudere vrijwilligers.”
Tenslotte is een voordeel van de MDT dat jongeren die het MDT-programma gedaan hebben, een voorbeeld kunnen zijn voor andere jongeren om zich ook in te gaan zetten voor hun vereniging. Zo kan het voor jongeren weer vanzelfsprekend worden om vrijwilligerswerk te doen op de club.
Ter Braak: “Bij Quick ’20 werkt het MDT-programma heel goed. Vanuit mijn ervaring met FC Noaber kan ik andere verenigingen alleen maar aanraden om samen te werken en te bekijken of je MDT-deelnemers samen iets kunt bieden, zoals cursussen en trainingen. Het levert zowel jongeren als de vereniging veel op.”