Het is goed dat de Nederlandse Sportraad als onafhankelijk adviesorgaan voor de regering zich heeft gebogen over de toekomst van de Nederlandse topsport. Op 15 maart presenteerde de Raad het advies ‘De opstelling aan de top’. Nederland heeft als klein land een unieke positie bij de beste 10 topsportlanden ter wereld en die positie willen en kunnen we behouden. Dat beschouwt de Sportraad terecht als een prioriteit. De inspirerende kracht van topsport is bovendien een belangrijke verbindende factor in onze samenleving en voor de honderdduizenden amateursporters die actief het plezier van sport beleven.
Te somber beeld
NOC*NSF onderschrijft de conclusies van de Sportraad deels. Versterking van de organisatiekracht van topsportbonden staat dan ook hoog op de agenda. Ook wordt de positie van topsporters en hun begeleiders nadrukkelijk verbeterd in de nieuwe Topsportstrategie 2025+, die in mei wordt voorgelegd aan de sportbonden. Het sombere, bijna alarmerende beeld dat de Sportraad schetst over de toekomstbestendigheid van de Nederlandse topsport, verdient echter nadrukkelijke nuancering op feitelijke gronden.
Internationaal doen de Nederlandse topsporters het uitstekend – zoals voor iedereen zichtbaar is. Op nationaal niveau staat de topsport onder druk; de nationale competities missen niveau en de financiële injecties vanuit het bedrijfsleven, die in andere landen gebruikelijk zijn. De vraag is of volledige financiering vanuit het Rijk – zoals de Raad voorstaat – wenselijk en vooral haalbaar is? NOC*NSF is in ieder geval niet overtuigd van de maakbaarheid die de Raad hier voorziet.
Het uitsluiten van loterijgelden is daarom naar de mening van NOC*NSF dan ook niet realistisch; het is effectiever om de maatschappelijke afdracht, voortkomend uit de golden share voor sport en cultuur, te borgen voor de toekomst. De verdeling van topsportmiddelen overlaten aan een nieuwe onafhankelijke organisatie, die geen verbinding heeft met de topsportsector, is een slecht idee.
NOC*NSF-voorzitter Anneke van Zanen-Nieberg stelt: “Juist de intensieve samenwerking in ons land tussen koepel, bonden en sporters - waarbij de sport zelf bepaalt hoe het geld wordt verdeeld, levert Nederland nu al ruim 12 jaar een positie op in de top 10 van beste topsportlanden ter wereld. Bovendien gaan NOC*NSF en de bonden efficiënt om met het beschikbare geld. Hierdoor zijn de Nederlandse medailles relatief ‘goedkoop’.”
Geen sprake van ‘ad hoc beleid’
Van ‘ad hoc beleid’ zoals de Sportraad in het rapport letterlijk stelt, is geen sprake. Sinds de start van het focusbeleid in 2013 is het aantal gefinancierde topsport-programma’s gestegen met 13. De herijking, elke vier jaar, levert versterking op: 19 nieuwe programma’s stroomden in. In twaalf jaar tijd werd van slechts 6 programma’s de financiering beëindigd, omdat ze niet voldeden aan de afgesproken prestatie-eisen.
Andere landen zijn jaloers op de hoogwaardige begeleiding op Papendal en de vier andere TeamNL centra. Wat betreft integriteit en positieve topsportcultuur, kunnen we hier onze eigen hoge maatstaven neerleggen.
Actief beleid tegen grensoverschrijdend gedrag
De zorgen van de Sportraad over een sociaal veilig sportklimaat en voldoende geschoold kader, deelt NOC*NSF. Door diverse gevallen van grensoverschrijdend gedrag was de sport één van de eerste sectoren in ons land die het grote belang van proactief beleid onderkende.
Concrete resultaten hiervan zijn onder andere de oprichting in 2019 van het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN), dat nu in samenwerking met het ministerie van VWS verder verzelfstandigt; het opleiden van integriteitsmanagers – mogelijk gemaakt door VWS - ten behoeve van 30 van de (kleinere) bonden; de 10 grootste sportbonden voorzien hier zelf in; en het opleiden en plaatsen van vertrouwenscontactpersonen (alleen al in 2023 ruim 1000 personen). In 2024 zijn tot nu toe al 17 voorlichtingsbijeenkomsten voor topsporters gehouden over matchfixing, doping en grensoverschrijdend gedrag.
Kraamkamer
De unieke verbinding tussen breedte- en topsport in ons land – zoals ook bekrachtigd door de Sportakkoorden – is ook voor de topsport van grote waarde. De nieuwe Topsportstrategie 2025+ van NOC*NSF, die aan de ALV van mei a.s. zal worden voorgelegd, is gebaseerd op deze verbinding. De fijnmazige verenigingsstructuur brengt tenslotte als ‘kraamkamer’ de huidige en toekomstige Femke Bols en andere topsporters voort.
Namens zowel de topsporters als de bonden en verenigingen, blijft NOC*NSF graag in goed gesprek met de Nederlandse Sportraad, om nog beter inzichtelijk te maken hoe de kwaliteit van de (top)sport in ons land in al z'n facetten wordt geborgd.
‘De opstelling aan de top’
Lees het nieuwsbericht van de Nederlandse Sportraad en het advies op de website van NLsportraad.
