NOC*NSF op weg naar een Vereniging 3.0

Trots op het verleden, zin in de toekomst. Dat is misschien wel de belangrijkste uitkomst van de eerste Verenigingsconferentie die NOC*NSF samen met haar 77 aangesloten sportbonden organiseerde, maandag op het Sportcentrum Papendal te Arnhem. Aan het einde van de dag werd een 'manifest' vastgesteld dat de basis moet gaan vormen voor de 'Veranderagenda', die in de Algemene Vergadering van NOC*NSF komende november vastgesteld moet gaan worden. Daarover straks meer.

Drie kernvraagstukken

Eerst even terug naar de opzet van deze bijzondere bijeenkomst, waar ter voorbereiding in afgelopen maanden door drie werkgroepen veel voorbereidend werk is verzet.

De drie werkgroepen, waarin allemaal vertegenwoordigers van bonden zitting hadden, moesten zich buigen over drie kernvraagstukken:

1. Beschikken we nog over de juiste verenigingsorganisatie?
2. Verdelen we de financiële middelen nog wel op de juiste wijze?
3. Hoe ontwerpen we een gezamenlijke koers voor sportparticipatie?

'Culture eats strategy for breakfast'

En zo begonnen we om negen uur onder leiding van Hélène Hendriks aan een hele interessante dag. Normaal gesproken stel je eerst de inhoudelijke strategie vast en dan ga je nadenken over hoe je dat gaat organiseren. Tijdens de bijeenkomst gisteren hanteerden we de omgekeerde volgorde. Eerst de structuur en daarna pas de inhoud om zodoende de gewenste cultuurverandering te versnellen. Of zoals onze adviseur Ivan Pouwels bij zijn inleiding Peter Drucker (2000) citeerde: "Culture eats strategy for breakfast", kort door de bocht vertaald: hoe goed je bedrijfsstrategie ook is, de cultuur is altijd dominanter en kan je strategie binnen de kortste keren om zeep helpen.

Goede suggestie dus van Ivan om de verenigingsconferentie te beginnen met de vraag hoe we NOC*NSF in de toekomst willen organiseren als een heuse vereniging 3.0.

Manifest als basis Veranderagenda

Aan het einde van een lange dag vol debat, break out sessies, centrale presentaties, pitches, wijzigingsvoorstellen, moties en gezellige netwerkpauzes hebben de 77 leden van NOC*NSF een 'manifest' vastgesteld met elf paragrafen dat dient als basis voor de 'Veranderagenda' die we in de Algemene Vergadering van komende november definitief gaan vaststellen. Die 'Veranderagenda' is dan weer de basis van de nieuwe Sportagenda die we in mei volgend jaar door onze ledenvergadering hopen te loodsen. Zo gaan we definitief op weg naar een eigentijdse vereniging 3.0, die vanuit de bestaande verenigings- en bondenstructuur verantwoordelijk is voor de verdere ontwikkeling van de sport in Nederland.

Trots op het verleden, zin in de toekomst, dus!

Belangrijkste conclusies

Dan nu naar de belangrijkste conclusies van het manifest. Over een aantal uitgangspunten bleken de leden het erg met elkaar eens. Zo zien NOC*NSF en haar leden zichzelf als een van de belangrijkste spelers op het ‘Nederlandse sportveld’. Leidend in het creëren van optimale omstandigheden voor breedte- en topsport. En daar vloeit logisch uit voort dat topsport en sportparticipatie evenveel aandacht moet krijgen. En datzelfde geldt voor belangenbehartiging.

Ander belangrijk aspect dat veel aandacht kreeg is dat we vanuit onze huidige basis infrastructuur van bonden en verenigingen meer allianties met andere partijen moeten aangaan zodat we uiteindelijk nog meer mensen in Nederland aan het sporten en bewegen krijgen. Zo staat het letterlijk in de tekst van het manifest:

'Gezien de sterke positie van NOC*NSF in het sportlandschap mag van haar verwacht worden dat zij het initiatief neemt om de sportsector in zijn volle breedte te verbinden. NOC*NSF heeft daarin ook een verantwoordelijkheid. Andere partijen zoals ondernemende sportaanbieders, goede doelenorganisaties op het gebied van sport, overheden, hebben allemaal een plek in de sportsector. NOC*NSF heeft samen met de bonden de opdracht om proactief een volwaardig netwerk te bouwen met alle relevante partijen in de sportsector. Het verder ontwikkelen en uitbouwen van de geassocieerden-structuur en andere bindingsvormen gaat hier invulling aan geven.'

Discussie

Veel discussie is er over de financieringsgrondslag en de wijze van financieren. Iedereen is het erover eens dat alleen het ledencriterium in de toekomst niet meer voldoende is waarlangs het geld wordt verdeeld. Daar moet een 2^e, maatschappelijke grondslag, aan worden toegevoegd. Of zoals het in het manifest is komen te staan:

'Het huidige systeem van middelenverdeling moet worden geoptimaliseerd door transparanter te werk te gaan en nauwer samen te werken. Er is daarbij een noodzaak voor een (meer) gedragen verbinding tussen landelijk en bondsbeleid.' En: 'De collectieve missie van de leden van NOC*NSF, welke praktisch en meetbaar wordt uitgewerkt in de gezamenlijke Sportagenda, is het vertrekpunt voor het verdelen van de middelen.'

Eensgezindheid bleek uit de peiling over de modernisering van het besturingsmodel van NOC*NSF. De deelnemers waren unaniem over deze tekst in het manifest: 'Verdere professionalisering van de sport vraagt in de komende maanden om een heroriëntatie op het meest passende governance model van NOC*NSF. In dat kader zal er een verkenning plaats vinden van meerdere modellen, waaronder het Raad van Toezicht-model.'

NOC*NSF als de mogelijkmaker

De werkorganisatie van NOC*NSF zal bij het realiseren van de een vastgestelde Veranderagenda veel meer gaan opereren als een 'supportive caregiver', de 'mogelijkmaker'. Of zoals de werkgroep verenigingsorganisatie het formuleerde: 'van bepalend voor, naar faciliterend aan.'

De komende weken zal de Veranderagenda verder vorm krijgen en worden vastgesteld in de Ledenvergadering van november aanstaande. Dan ligt er een fundament waarmee de nieuwe Sportagenda kan worden gebouwd voor de komende jaren. Een sportagenda die een antwoord moet gaan geven op belangrijke maatschappelijke thema’s als inclusiviteit, diversiteit, vitaliteit en gezondheid en duurzaamheid.

De vibe van de Verenigingsconferentie van maandag geeft mij veel vertrouwen dat NOC*NSF en haar 77 leden op weg zijn naar een moderne en eigentijdse vereniging 3.0.

Wordt vervolgd!

Gerard Dielessen

algemeen directeur NOC*NSF