Rie Mastenbroek

Naam: Rie Mastenbroek 
Geboren: 26 februari 1919 te Rotterdam
Overleden: 6 november 2003 te Rotterdam

Olympische Spelen XI Berlijn 1936
Sport: zwemmen
Onderdeel: 100 meter vrije slag
Prestatie: goud in 1:05,9 sec. (Olympisch record)
Onderdeel: 400 meter vrije slag
Prestatie: goud in 5:26,4 sec. (Olympisch record)
Onderdeel: 100 meter rugslag
Prestatie: zilver in 1:19,2 sec.
Onderdeel: 4 x 100 meter vrije slag estafette
Prestatie: goud in 4:36,0 sec (Olympisch record)

Rie Mastenbroek was op Jesse Owens na de meest succesvolle deelnemer aan de Spelen van 1936 in Berlijn. Uit het Olympisch zwembassin dook ze drie keer goud (100 m, 400 m en 4 x 100 m vrije slag) en één keer (100 m rugslag) zilver op.

Haar overwinning op de 100 m vrije slag was indrukwekkend. Bij het keerpunt lag ze vrijwel in verloren positie, op 25 meter van de finish was nog vierde, maar de laatste vijftien meter roffelde ze zo snel af dat ze nog royaal als eerste aantikte. Haar zwemcarriere besloeg slechts vier jaar. In 1934 had ze als 15-jarige al furore gemaakt door bij de Europese kampioenschappen in Maagdenburg drie Europese titels te veroveren.

In 1937 nam ze een baantje aan als zweminstructrice. De KNZB vond daarin aanleiding om haar direct op de beroepslijst te plaatsen. Dat sloot haar uit van de wedstrijdsport. Tussen Rie Mastenbroek en de zwembond is het nooit meer goed gekomen.

Keizerin van Berlijn

Tijdens haar zwemcarrière had zij nogal eens last van ademhalingsmoeilijkheden; soms viel ze ook om onduidelijke redenen flauw. Men dacht dat het aan de werking van haar schildklier lag en ze slikte daarvoor ook pilletjes. Pas na de oorlog bleek dat het hemoglobine-niveau in haar bloed veel te laag was. Artsen aan wie ze haar zwemprestaties vertelde, stonden daar versteld van: 'Mevrouw wat had u wel niet kunnen presteren als u goed gezond was geweest'.

In eigen land raakte deze grote kampioene in vergetelheid. In het buitenland had men een beter geheugen. In 1968 nam The International Swimming Hall of Fame haar op in de galerijen der zeer groten. In 1986 nodigde het Duits olympisch comité haar uit nog eens het zwemstadion van Berlijn te bezoeken. Het Duits IOC-lid Daume noemde haar bij die gelegenheid 'de keizerin van Berlijn'. Het IOC verleende haar in 1998 de Olympic Order.

Bronnen:
• www.sportgeschiedenis.nl
• Statistische gegevens: Olympisch Oranje, Ton Bijkerk (Tirion Sport, 2008)
• Foto: ANP