Jacques van Egmond
Naam: Jacques van Egmond
Geboren: 17 februari 1908 te Haarlem
Overleden: 9 januari 1969 te Haarlem
1932, Olympische Spelen X in Los Angeles
Sport: wielrennen
Onderdeel: 1 kilometer sprint
Prestatie: goud
Onderdeel: 1 kilometer tijdrit
Prestatie: zilver in 1 minuut 13,3 seconden
Onderdeel: tandem (met Bernard Leene)
Prestatie: vierde plaats
Jacques van Egmond uit Haarlem beoefende heel wat sporten voordat hij zich specialiseerde als baanrenner. Nadat hij een keer een fiets had geleend, stortte hij zich op wielersport. Dat hij wilde meedoen aan de Olympische Spelen bedacht hij voor de eerste keer als bezoeker van de Spelen van 1928 in Amsterdam.
De Spelen van 1932 waren in Los Angeles, toentertijd een gigantische reis, die maanden duurde en erg kostbaar was. Om kosten te besparen kregen de sporters onderweg maar één pruim en een klein sinaasappeltje per dag.
Schitterende eindspurt
Aangekomen overleefde Van Egmond zonder problemen de eerste races bij de 1.000 meter sprint. De finale tegen Louis Challot bestond uit drie wedstrijden, die veel meer tegenstand bood. Bij de eerste race was met het blote oog geen verschil te zien tussen de rijders, waarna Chaillot als winnaar werd aangewezen. Om niet opnieuw te worden verrast, zette Van Egmond in de tweede race de eindsprint vroeg in en won zo met één lengte voorsprong.
De beslissing viel dus in de derde rit. De kranten schreven hierover: ‘De weinige landgenooten, die getuige mochten zijn van de Hollandsche overwinning, waren zeer gespannen. De derde rit bracht echter voor Nederland de eerste gouden medaille. In een schitterende eindspurt won Van Egmond met een wiel verschil en was hiermede Olympisch sprintkampioen.’
Daarmee was Van Egmond nog niet klaar, want ook de 1.000 meter tijdrit werd diezelfde dag gereden. Tussen neus en lippen won hij daar een zilveren medaille. In Nederland was het groot feest door de gouden medaille van Van Egmond. ‘Terstond nadat de voorzitter der Ned. Wielren-Unie bericht had ontvangen van het behaalde succes te Los Angeles heeft hij Van Egmond telegrafisch gelukgewenscht.’ Enkele dagen later pakte diezelfde voorzitter in het Olympisch Stadion de microfoon tijdens wielerwedstrijden en richtte zich tot de 15.000 toeschouwers. ‘Hij gaf uiting aan het gevoel van groote blijdschap’, waarvoor hij daverend applaus kreeg.
Een jongen uit het volk
Ondanks alle aandacht bleef de kampioen een toegankelijk mens: ‘Van Egmond is een aardige, openhartige jongen, wien de successen niet naar het hoofd zijn gestegen. Hij is vlot en gemakkelijk en doet zich niet anders voor dan hij is, een jongen uit het volk.’
In 1933 won hij het WK voor amateurs, waarna hij profrenner werd om ook eens wat geld te verdienen met zijn sport. In 1948 haalde hij als veertigjarige nog de kwartfinale op het NK. Daarna was het klaar en opende hij in 1954 in het centrum van Haarlem een café.
Eind jaren zestig overleed Van Egmond, heel kort nadat zijn vrouw was gestorven. Zoon Paul nam daarop de kroeg over – tot op de dag van vandaag! De herinneringen aan zijn vader worden levend gehouden met onder meer een foto van de kampioen boven de ingang. “Jacques houdt de boel van die plek in de gaten,” aldus zijn zoon.
In Haarlem wordt Jacques van Egmond sinds enkele jaren als een held van de stad geëerd op een ‘Galery d’Honneur’. Hij staat hier tussen legendarische namen als Jaap Eden, Yvonne van Gennip en Tom Okker.
Bronnen:
• www.sportgeschiedenis.nl
• Statistische gegevens: Olympisch Oranje, Ton Bijkerk (Tirion Sport, 2008)
• Foto: Nationale Sportfiguren, H.A. Meerum Terwogt (G.W. den Boer, 1933)