Olympische Spelen van Rome 1960

Locatie: Rome, Napels 
Data: 25 augustus - 11 september 1960 
Officieel geopend door: Giovanni Gronchi, president van Italië 
Olympische eed afgelegd door: Adolfo Consolini (atletiek)

Aantal deelnemers: 5.350 (4.738 mannen, 612 vrouwen)
Deelnemende landen: 83
Beoefende sporten: 19
Sportonderdelen: 150
Land met meeste medailles: Sovjet-Unie 103 (43- 29 - 31)

Aantal Nederlandse deelnemers: 110 (80 mannen en 30 vrouwen)
Chef de mission: Kees Kerdel
Nederlandse vlaggendrager opening: Jan Willen van Eerven Dorens (hockey)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Eef Kamerbeek (atletiek)
Aantal Nederlandse medailles: 3 (0 - 1 - 2), 28ste in medailleklassement

Voor het eerst in de olympische geschiedenis toonde het Afrikaanse werelddeel een glimp van zijn macht op atletiekgebied. Abebe Bikila, gardist van de keizer van Ethiopië, won in Rome de marathon. En tot verbazing van iedereen deed hij dat op blote voeten. Schoenen droeg hij wel thuis op oneffen paden, op de mooie wegen in Rome waren ze overbodig.

Won Abebe Bikila de langste afstand, de Duitser Armin Hary (bijgenaamd 'de dief van de start' vanwege zijn snelle reactievermogen) nam de 100 m voor zijn rekening, daarmee de verwende Amerikanen een pijnlijke nederlaag bezorgend.

Indrukwekkend was voorts de demonstratie van de Australiër Herb Elliott die op de 1500 m het hele veld meters achter zich liet. Bij de dames was de lichtvoetige Amerikaanse Wilma Rudolph de sprintkoningin. Naast haar aanleg, lag de kracht van de zwarte gazelle in haar kalmte en stoïcijnse karakter. Toen haar coach haar een uur voor de finale 100 m kwam halen, lag ze rustig te slapen.

Een zwemincident

De tienkamp gaf een fascinerend duel te zien tussen twee vrienden: de Amerikaan Rafer Johnson en de Formosa-Chinees Yang. Beiden studeerden in Californië aan dezelfde universiteit, trainden samen en hadden zelfs dezelfde coach, die nu beiden zo goed mogelijk bijstond.

Tot de laatste meters van het laatste nummer bleef onduidelijk voor wie de titel zou zijn. Het werd Johnson. Uitgeput ondersteunden ze elkaar na afloop. Het was een gevecht geweest in de ware Olympische geest. Achter dit geweld eindigde Eef Kamerbeek op een zeer eervolle vijfde plaats.

Bij het zwemmen ontstond tumult na de finish van de 100 m vrije slag voor heren. De Australiër John Devitt en de Amerikaan Lance Larson tikten vrijwel gelijktijdig aan, de een boven, de ander onder water. Elektronische aankomstregistratie bestond nog niet, het menselijk oog moest de volgorde bepalen. De jury was zeer verdeeld. De voorzitter-kamprechter, een Zweed, gaf zijn stem aan Devitt, hoewel hij ver van de finish af stond. Bovendien werd pas achteraf bepaald dat hij stemrecht had. De tijdwaarnemers waren unaniem in hun oordeel: Larson was eerste en Devitt tweede. Maar het goud ging, vermoedelijk ten onrechte, naar Devitt. Nog jaren werd er over deze affaire getwist.

Een jonge, onbekende bokser vertegenwoordigde de Verenigde Staten in het middengewicht. In de finale trof hij één der meest geroutineerde en sterkste vuistvechters van het toernooi, de Pool Pietrzykowski. Maar de man had geen enkele kans tegen de Amerikaan. Die zou ook uitgroeien tot één der beste en meest spraakmakende boksers aller tijden: Cassius Clay, alias Mohammed Ali.

Een schaduw werd op deze Spelen geworpen door de dood van de Deense wielrenner Knud Jensen. Een combinatie van hitte en doping werd hem te veel tijdens de ploegentijdrit.

De medailleoogst van Nederland in 1960 was zeer schraal: zilver voor zwemster Marianne Heemskerk (100 m vlinderslag), brons voor zwemster Tineke Lagerberg (400 m vrije slag) en voor zwemmer Wieger Mensonides (200 m schoolslag).

De wereld van 1960

De ogen van de wereld waren in 1960 vooral op Afrika gericht. In de eerste plaats op de gebieden die tot de Franse invloedssfeer behoorden. In Noord-Afrika lukte het generaal De Gaulle tegen de wil van velen in om aan Algerije de vrijheid te geven. Daarnaast ontstonden uit de Franse kolonies ten zuiden van de Sahara vijftien nieuwe staten.

Ook Belgisch Congo kreeg in dit jaar zijn onafhankelijkheid. Groot-Brittannië had problemen met het Rhodesië van Ian Smith en Zuid-Afrika lokte door het bloedbad van Sharpeville internationale protesten uit.

Het jaar 1960 bracht ook een breuk tussen de twee communistische grootmachten Sovjet Unie en China. De laatste verweet de Sovjet Unie de hegemonie over het communistische blok na te streven. Toen Taiwan geen toestemming kreeg om onder de naam China uit te komen, accepteerde het die beslissing slechts onder protest. De grootste spanningen en bedreiging van de wereldvrede deden zich toch voor tussen de Sovjet Unie en de Verenigde Staten voor.

Medailleoverzicht

Goud Zilver Brons
1. USSR 43 29 31
2. Verenigde Staten 34 24 16
3. Duitsland (West/Oost, gecomb) 12 19 11
4. Italië 13 10 13
5. Australië 8 8 6

28. Nederland 0 1 2

Nederlandse erelijst

Goud (0)

Zilver (1)
Zwemmen: Marianne Heemskerk (100m vlinderslag)

Brons (2)
Zwemmen: Tineke Lagerberg (400m vrije slag)
Zwemmen: Wieger Mensonides (200m schoolslag)