In 2017 kwam het rapport van de commissie uit die onder voorzitterschap stond van oud-minister Klaas de Vries. Een pijnlijk rapport dat heel helder maakte dat er in de sport sprake was van grensoverschrijdend gedrag, seksuele intimidatie en misbruik. Duidelijk was dat de sport niet (langer) kon wegkijken. En de sport wílde ook niet wegkijken, maar verantwoordelijkheid nemen.
De oprichting van het Centrum Veilige Sport Nederland, door NOC*NSF, werd daarom een feit. Dat was een goede, belangrijke en betekenisvolle stap. Ging het daarna beter? Ja én nee. Meer slachtoffers (melders) wisten de weg te vinden naar het indienen van een klacht(en er kwam terecht meer aandacht voor hen. Vele onderzoeken werden gestart, maatregelen getroffen. En tegelijkertijd kwamen er steeds meer zaken boven water. Zaken die vaak ronduit schokkend waren. Dat heeft ertoe geleid, dat er in de afgelopen drie jaar nog veel meer tijd, geld, expertise en energie werd ingezet om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan. Helaas waren meer meldingen nodig om het proces van aanpakken te versnellen.
Dat versnellen is gebeurd. Er zijn nu bijvoorbeeld twaalf Integriteitsmanagers aangesteld die samen 46 sportbonden ondersteunen. Meldingen worden daardoor beter opgevolgd én preventief beleid wordt beter vormgegeven. Daarnaast zijn er duizenden vertrouwenscontactpersonen opgeleid, zijn tienduizenden clubs bereikt met voorlichtingscampagnes, er wordt meer gebruik gemaakt van de gratis VOG-regeling (Verklaring Omtrent Gedrag) en zijn er nieuwe mogelijkheden gekomen om meldingen goed op te volgen, zoals gespreksbemiddeling en Halt-trajecten. Snel, laagdrempelig, effectief. Vooral bedoeld om sneller opvolging te kunnen geven aan een zaak, waardoor de sociale veiligheid van betrokkenen wordt verbeterd en de klager (èn beklaagde) verder kunnen.
We gaan nu de volgende fase in. De publieke consultatie van de Wet Integere Sport is gestart. Deze nieuwe wet moet gaan leiden naar een honderd procent onafhankelijk integriteitscentrum, waarin het Centrum Veilige Sport en de Dopingautoriteit samenkomen. Eén plek waar slachtoffers en melders centraal staan. Eén plek waar versnippering stopt. Dat is een majeure stap!
Toch passen een paar kanttekeningen. Allereerst moet gegarandeerd zijn dat er structureel geld is. Een integriteitscentrum dat voor de financiering afhankelijk is van de begrotingswaan van de dag, is niet in het belang van slachtoffers. Allerminst. Kortom: budgettaire borgpennen slaan om meldingen af te kunnen blijven handelen en te kunnen blijven werken aan preventie. Daarnaast, net zo belangrijk: de hele sport- en beweegsector moet het onafhankelijke integriteitscentrum omarmen en ondersteunen. Een béétje veilige sport bestaat niet. Iedere sporter moet ervan uit kunnen gaan, dat ongeacht waar hij of zij sport, er sprake is van een veilige situatie met kristalheldere waarborgen. Dat vraagt dat sportbonden, verenigingen, evenementenorganisatoren en zakelijke sportaanbieders de handen ineenslaan. Geen ‘terug-ge-onderhandel’ – er mag nooit meer een rapport komen zoals dat van De Vries in 2017! Alle hens aan dek!
Marc van den Tweel,
Algemeen directeur NOC*NSF
