Van de topsporters, talentvolle sporters, coaches en technisch directeuren beoordeelt tussen de 80 en 90 procent de topsportomgeving met een ruime voldoende (7 of hoger). Onder sporters en coaches is de afgelopen tien jaar duidelijk een stijgende lijn zichtbaar, nooit eerder waren de rapportcijfers zo hoog. Kwetsbaarheden zijn er ook, zoals de financiële positie van topsporters. Vier op de tien topsporters geven aan dat hun inkomen ontoereikend is om in hun levensonderhoud te voorzien en hun sport te kunnen beoefenen. Dat blijkt uit de nieuwe monitor Topsport in Nederland (TiN) van het Mulier Instituut.
Positieve cijfers vanuit topsport en maatschappij
Naast de hoge waardering die wordt gegeven aan de topsportomgeving in het algemeen, geeft 90 procent van de talentvolle sporters en 87 procent van de topsporters aan zich veilig te voelen in hun topsportomgeving.
Ook de maatschappelijke waardering voor topsport is sinds 2020 gestegen. Van de ondervraagde volwassen Nederlanders vindt een meerderheid dat topsport vooral positief bijdraagt aan de maatschappij. Als positieve waarden noemen Nederlanders trots, passie, plezier, saamhorigheid en het oranjegevoel.
Aanbevelingen voor verbeteringen
Naast deze positieve ontwikkelingen worden in het rapport ook belangrijke aanbevelingen voor verbeteringen gegeven. Hoewel een ruime meerderheid van de sporters aangeeft zich veilig te voelen, maakt een deel van de sporters ongewenst gedrag mee. Daarnaast zijn er zorgen over de financiële positie van topsporters, het beperkte carrièreperspectief van coaches en het gebrek aan ondersteuning voor uitstromende talenten.
In de topsport zijn we altijd op zoek waar het nog beter kan en moet.
Reactie André Cats op rapport Topsport in Nederland
André Cats, Directeur Topsport bij NOC*NSF: “We zijn heel blij dat dit onderzoek weer is uitgevoerd omdat het ons nieuwe, waardevolle informatie oplevert over de stand van de Nederlandse topsport. Dat we met de Nederlandse topsport van topsporters, talenten, coaches en technisch directeuren een hoger rapportcijfer krijgen dan ooit tevoren is een compliment voor iedereen die daar een bijdrage aan levert en heeft geleverd. Dit is het resultaat van jarenlang gericht investeren en echt een teamprestatie die te danken is aan de sportbonden, de TeamNL centra, VWS, de partners van TeamNL en andere commerciële partners.
In de topsport zijn we altijd op zoek waar het nog beter kan en moet. Dit rapport biedt daar concrete aanknopingspunten voor. Denk aan het versterken van de topsportcultuur, het verbeteren van het carrièreperspectief van coaches en het begeleiden van uitstromende talenten. We werken er samen met alle betrokken partijen keihard aan om ook deze thema’s aan te pakken.”
Financiële onzekerheid
Een van de conclusies van het rapport is dat een kwart van de topsporters een bruto-inkomen vanuit hun sport heeft van minder dan 10.000 euro per jaar. Vier op de tien topsporters geven aan dat hun totale maandelijkse inkomen (uit topsport en werk) niet voldoende is om in hun levensonderhoud te voorzien en hun sport te kunnen beoefenen. Daarnaast bouwen topsporters die een stipendium ontvangen van het Fonds voor de Topsporter geen pensioen op. Meerdere topsporters, zoals bijvoorbeeld Cathelijn Peeters, hebben zich recentelijk in de media uitgesproken over de problemen die zij ervaren door financiële onzekerheid.
Cats: “Inkomenspositie van topsporters cruciaal thema”
Cats vervolgt: “Zoals ik al eerder heb benoemd, heeft de topsport structureel 20 miljoen euro extra per jaar nodig om de benodigde investeringen te doen om verbeteringen door te voeren.
Een deel van dit bedrag is nodig voor een cruciaal thema in het rapport: de inkomenspositie van topsporters. Het is echt noodzakelijk dat we hier een volgende stap in gaan zetten.
We weten dat onzekerheid over inkomen leidt tot extra prestatiedruk en daarmee een negatieve invloed heeft op het welzijn van topsporters. We hebben daarom een nieuw inkomensmodel ontwikkeld waarin topsporters een basisinkomen kunnen krijgen. Topsport is een beroep en topsporters moeten daarvoor passend beloond worden.
Om dit basisinkomen mogelijk te maken, en sporters net als hun coaches en begeleiders een inkomen te geven, is de extra investering nodig. We kijken kritisch naar wat we zelf kunnen doen, maar hebben ook de politiek nodig om echt het verschil te maken. Meer financiële zekerheid is geen luxeprobleem maar noodzaak en fundamenteel voor het welzijn van onze topsporters.”
Tweede Kamerverkiezingen
NOC*NSF voert samen met haar sectorpartners campagne in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen eind oktober en roept de politiek op om de kracht van sport te benutten en het blikveld te verbreden. Het belang van bestaanszekerheid voor topsporters maakt onderdeel uit van deze boodschap.
Tweede publicatie
Het Mulier Instituut heeft, in samenwerking met het ministerie van VWS, NOC*NSF en Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), de monitor ‘Topsport in Nederland’ (TiN) ontwikkeld. In de monitor volgen de onderzoekers verschillende ontwikkelingen in de Nederlandse topsport. In het najaar van 2024 verscheen de eerste rapportage. Voor deze tweede publicatie hebben de onderzoekers ook grootschalig data opgehaald onder topsporters, talentvolle sporters, coaches en technisch directeuren van bonden.
De jaarlijkse monitor Topsport in Nederland is de opvolger van de vierjaarlijkse Topsportklimaatmeting, die t/m 2019 werd gepubliceerd.
