Lange tijd heb ik met Amerikanen gewerkt. Dat was werken in een sterk competitieve omgeving, resultaten behalen stond centraal - en de hoeveelheid tijd die er in het werk gestoken werd, was ronduit indrukwekkend. Dat ging echter steeds gepaard met een optimistische ontspannenheid. En bij de start van een nieuwe werkdag was de begroeting bijvoorbeeld steevast: Have fun!
Ik moest eraan denken toen ik interview las met Jet Loos, ‘Best Young Chef’ van Noord-Europa, in NRC. In dat interview wordt de vergelijking met topsport gemaakt (ik weet dat er mensen in de sport zijn die een hekel hebben aan dit soort vergelijkingen, maar dit is een interessante variant): “Net als bij sporters: alles wijkt ervoor. Ja, het is bijna hetzelfde. Koken is trainen en trainen. Totdat je je doel bereikt. Maar het is ook zó leuk dat je het iedere dag wilt doen en dat geeft je de focus en de kick.”
Plezier in het behalen van prestaties is voor mij persoonlijk altijd een belangrijke drive geweest, de woorden van Jet Loos vind ik dan ook inspirerend. De afgelopen jaren in de sport bemerkte ik echter ook weerstand tegen begrippen als ‘plezier’ of ‘leuk’. Die woorden zou je niet mogen gebruiken, was de impliciete (en soms expliciete) feedback. Zeker niet als het gaat om topsport. Ik hoor het sommige coaches nog zeggen: “Topsport is niet leuk. Omdat het gaat over het verleggen van grenzen. Het is keihard.”
Plezier in het behalen van prestaties is voor mij persoonlijk altijd een belangrijke drive geweest
Marc van den Tweel
Ik waag inmiddels te betwijfelen of topsport en plezier niet samen kunnen gaan. Kijk bijvoorbeeld naar Noorwegen. Een land dat grote topsportambities heeft. Een land ook waar topsport en breedtesport echt verbonden zijn. En dat komt vooral doordat plezier en/in sport nadrukkelijk verweven zijn. Illustratief wat dat betreft is het Noorse document Kinderrechten in Sport, waarin staat dat ‘kinderen elke keer een positieve ervaring moeten hebben als zij aan sport deelnemen’.
Overigens barsten we ook in Nederland van de goede voorbeelden van topsporters bij wie de liefde voor hun sport er vanaf spat. Het is overduidelijk dat ze er enorm veel plezier in hebben. Kijk naar de manier waarop Mathieu van der Poel koerst, hoe Abdi Nageeye en Nienke Brinkman hun marathons lopen. Of lees het interview met superwielrenster Annemiek van Vleuten in Trouw er op na: “Prestaties hebben een basis in plezier, niet in dwang van een coach. Ik doe extreme trainingen, maar dat hoeft niet extreem vervelend te zijn. Dat probeer ik uit te dragen.”
Verfrissende geluiden in tijden waarin de nadruk soms ligt op de schaduwkanten van topsport. Verfrissend ook omdat presteren (op welk niveau dan ook) en plezier een mooie twee-eenheid kunnen zijn – en daarmee heel veel mensen kunnen stimuleren om in beweging te komen. Het is dan ook mijn nieuwjaarswens: Have fun!
Marc van den Tweel,
Algemeen directeur NOC*NSF
Foto: Annemiek van Vleuten (BSR Agency).
