Op dinsdag 15 juni kwamen alle Nederlandse officials die naar de Olympische of de Paralympische Spelen gaan op Papendal bijeen, onder leiding van dagvoorzitter en oud-tophockeyster Minke Booij. De officials woonden onder meer een workshop prestatiemanagement bij en werden toegesproken door Anneke van Zanen-Nieberg, voorzitter van NOC*NSF. Waar sporters regelmatig een inkijkje geven in hun voorbereiding op de Spelen, bewegen officials als scheidsrechters en juryleden veelal op de achtergrond. Ook zij bereiden zich nauwkeurig voor op de Spelen, maar hoe ziet die voorbereiding er eigenlijk uit? We spraken twee officials.
Een voorbeeld van de vele officials die betrokken zijn bij de Spelen, zijn scorers. Zij noteren alle acties tijdens een softbalwedstrijd. Als scoring director heeft Linda Steijger de controle over wat de scorers in Tokio allemaal vastleggen in de computer en op papier. "Dat vergt snel en geconcentreerd werk", vertelt ze. "Een goede voorbereiding is daarom belangrijk. Je moet de spelregels kennen, de scoresymbolen kunnen toepassen en kunnen uitleggen waarom je voor een symbool kiest. Daarnaast moet je in teamverband kunnen werken. Ik ken al een aantal geselecteerde scorers, maar sommigen zal ik pas één dag van tevoren ontmoeten."
Tijdsvakken om te oefenen
Het scorersteam van Steijger zal gebruikmaken van een computerprogramma dat speciaal voor de Olympische Spelen is ontwikkeld. Gelukkig kunnen ze er thuis mee oefenen. "Er zijn een aantal logins, maar die verdelen we met alle uitgenodigde scorers vanuit de hele wereld. Daarom is er een schema met tijdsvakken. Ik heb bijvoorbeeld drie avonden in de week om te oefenen, maar door andere verplichtingen lukt dat niet altijd."
Ondanks het coronavirus treft Steijger haar voorbereidingen naar tevredenheid. De hoofdklasse van het Nederlandse softbal is doorgegaan, dus ze heeft gewoon wedstrijden kunnen bijwonen en haar werk als scorer kunnen doen. "Softbal is een zomersport. Na de winterperiode neem ik alle score- en spelregels nog eens goed door, zodat ik straks alles paraat heb. Dat is namelijk toch de kennis waarmee je de wedstrijd ingaat."
Waar de sporters presteren op het veld, doen officials dat vaak achter de schermen
Topsport achter de schermen
Waar de sporters presteren op het veld, doen Steijger en haar team dat achter de schermen. Officials zijn een essentieel onderdeel van topsport. "We noteren alles van drie wedstrijden per dag. Na afloop controleren we alles nog om zeker te zijn dat de statistieken kloppen, zodat we op het einde van het toernooi met zekerheid kunnen zeggen: 'dit was de beste slagvrouw'."
Voor sporters zijn de Olympische Spelen het hoogst haalbare podium, het ultieme doel. Voor officials is dat net zo, dus het vergt ook van ons een serieuze voorbereiding.
Terwijl Steijger straks de ene na de andere softbalwedstrijd nauwgezet volgt, is Sander Verheuvel bij de triatlons in Tokio aanwezig als technical official. Dat is in de triatlonwereld de internationale term voor scheidsrechter. "De taken van scheidsrechters bij een triatlon verschillen", legt Verheuvel uit. "De een richt zich bijvoorbeeld op het zwemonderdeel, de ander op de wisselzone of op de finish. Elk aspect kent veel gedetailleerde spelregels. Je moet alle regels kennen, maar als scheidsrechters weten wij al bij welk onderdeel we worden ingedeeld, zodat we ons nog eens kunnen verdiepen in de bijbehorende, specifieke spelregels."
Anders dan normaal
Door het coronavirus is de voorbereiding van Verheuvel en zijn collega’s anders dan normaal en anders dan voor de Paralympische Spelen in Rio, waar hij in 2016 van de partij was. De indeling van de scheidsrechters, de bijbehorende taken en de tijdschema’s worden doorgesproken in online bijeenkomsten. "Het team van twee hoofdscheidsrechters is al twee jaar bezig met voorbereidingen en deelt die informatie nu, in de laatste maanden voor de Spelen, ook met ons. Dat gaat dus online, maar dat werkt ook. De triatlonwedstrijden die nog plaatsvinden, probeer ik zoveel mogelijk mee te pakken om extra ervaring op te doen."
Het ultieme doel
Vijf jaar na zijn ervaringen in Rio staan nu eindelijk de volgende Spelen op het programma voor Verheuvel. Hij kijkt ernaar uit, ook al zal hij door het coronavirus nu niet de toerist kunnen uithangen. "Voor sporters zijn de Olympische Spelen het hoogst haalbare podium, het ultieme doel. Voor officials is dat net zo, dus het vergt ook van ons een serieuze voorbereiding. De internationale triatlonbond hanteert verschillende scheidsrechterniveaus. Alleen scheidsrechters in level twee en drie komen in aanmerking voor de Olympische of Paralympische Spelen. Dat zijn er zo’n vierhonderd, dus het is een ongelofelijke eer om uitgekozen te worden.'
