Jo Dalmolen
Naam: Jo Dalmolen
Geboren: 7 september 1912 te Enschede
Overleden: 18 november 2008 te Bilthoven
1932, Zomerspelen X in Los Angeles
Sport: atletiek
Onderdeel: 4 x 100 meter estafette
Prestatie: vierde plaats in tijd 47,6 sec.
Johanna Dalmolen deed in 1932 als lid van de 4x100 meter estafetteploeg mee aan de Olympische Spelen in Los Angeles. Voor twaalf seconden Olympische Spelen was ze twee maanden van huis! Het geld voor de reis moest ze zelf verdienen.
In 1932 was het nog niet zo makkelijk om vanuit Nederland naar de Olympische Spelen in Los Angeles te gaan. Er deden daarom maar 24 Nederlanders mee, waarvan elf vrouwen. Ter vergelijking: in 1928 waren er 214 Nederlanders, onder wie 35 vrouwen; in 1936 kwamen er 128 in actie, inclusief negentien vrouwen.
Brünnhilde
Joop, Jo of Johanna (alledrie werden gebruikt) Dalmolen, Cor Aalten, Bep du Mée en Tollien Schuurman mee met de 4x100 meter estafetteploeg. Dalmolen was geselecteerd als lid van de Groningse vereniging Brünnhilde. Oorspronkelijk was eigenlijk alleen Schuurman geselecteerd, samen met hoogspringster Lien Gisolf en sprinter Chris Berger. Tegen Ivo Niehe zei Dalmolen in 1982: “We hadden zo geweldig gelopen, dat onze deelname moest doorgaan.”
Er was alleen geen geld om ze naar de VS te sturen. Dalmolen: “Om geld te krijgen moesten we onze handtekeningen zetten op foto’s en die voor een kwartje per stuk verkopen. Ik weet niet meer hoeveel dat heeft opgeleverd, want ik was er zo druk mee dat ik geen tijd meer had om al die kwartjes te tellen.” Het bleken er uiteindelijk 24.000 te zijn.
Het geld kwam er, dus kon de reis beginnen. Op 1 juli vertrok stoomschip De Statendam vanuit Rotterdam. In september – dus meer dan twee maanden later – keerde de ploeg pas terug! De voorbereidingen van de atletes vonden daarom vooral plaats op de boot, waarbij ze zich concentreerden op de wissels. Een sprintje trekken van honderd meter ging nu eenmaal niet zo makkelijk op de grote plas.
Er waren vijf loopsters voor de estafette. Dat was er één te veel, omdat er door een gering aantal deelnemende ploegen alleen maar een finale was. Een reserve was dus niet nodig. Wie er mocht lopen, werd op 24 juli 1932 daarom bepaald door een onderlinge wedstrijd tussen Dalmolen en Mien Klaver. In een dagboek voor de Nederlandse kranten beschreef Schuurman hoe dat ging: ‘Vandaag hebben Mien Klaver en Joop Dalmolen er om gekampt wie de 100 M. in estafette zal loopen. De honderd meter was uitgezet. De beide meisjes zijn een beetje nerveus. We gunnen ’t allebei. Wij stonden aan den finish. Eerst graven ze haar startkuiltjes. Op uw plaatsen: “Klaar”, pang. Ze loopen wat ze kunnen. Joop Dalmolen ligt voor, komt met 1 ½ M. voorsprong door de finish.’
Twaalf seconden in actie
Op 7 augustus 1932 was dan die finale, waarover Schuurman ook in haar dagboek schreef. ‘Vandaag dan de estafette. Kans op de eerste plaats hebben we niet. We hebben alleen maar te kampen met Engeland, Duitschland en Japan. We loopen in deze volgorde: Joop Dalmolen, Bep du Mée, Cor Aalten en ik zelf. We loopen de tweede baan.
Het startschot valt, maar ach, onze Joop laat zoo veel zitten, Bep gaat wel en Cor loopt uitstekend, maar Canada, Amerika en Engeland liggen al een heel eind voor. ‘k Haal nog wat in, maar ook mijn tegenstanders zijn internationale krachten; dus valt dit niet licht. We komen als vierde door de finish, nog voor Duitschland en Japan. Nu, we hebben ons best gedaan, meer kunnen we niet.’
Hiermee kwam voor Dalmolen een einde aan haar deelname aan deze Spelen, zodat ze ruim twee maanden van huis is geweest om zo’n twaalf seconden in actie te komen! Maar goed, als ze van Klaver had verloren, had ze alleen maar op de bank gezeten.
Naast haar olympische deelname was Dalmolen in 1935 Nederlands kampioene op de honderd meter. De titelstrijd van 1932 kon ze niet meemaken, omdat die werd gehouden tijdens de terugreis van de Spelen. Deze tocht werd ook nog eens vertraagd door een personeelsstaking op hun boot…
In 1938 verhuisde Dalmolen naar Utrecht. Ze woonde onder meer op de Charles Pahud de Mortangesdreef. Tegen Niehe zei in 1982 dat bijzonder leuk te vinden, omdat Pahud de Mortanges in 1932 ook meedeed aan de Spelen in Los Angeles.
Foto: De estafetteploeg in 1932 met van links naar rechts Jo Dalmolen, Cor Aalten, Bep du Mée en Tollien Schuurman.
Bronnen:
• www.sportgeschiedenis.nl
• Olympisch Oranje, Ton Bijkerk (Tirion Sport, 2008)
• Foto: Nationale Sportfiguren, H.A. Meerum Terwogt (G.W. den Boer, 1933)