François Brandt en Roelof Klein

Naam: François Antoine Brandt
Geboren: 29 december 1874 in Zoeterwoude
Overleden: 4 juli 1949 in Naarden

Naam: Roelof Klein
Geboren: 7 juni 1877 in Lemmer
Overleden: 13 februari 1960 in Montclair (New Jersey/VS) 
 
Olympische Spelen II Parijs 1900
Sport: roeien
Onderdeel: twee met stuurman
Prestatie: eerste
Onderdeel: acht met stuurman
Prestatie: derde

De twee met stuurman van de Delftse studentenroeivereniging Laga, François Brandt en Roelof Klein, maakten van de 26ste augustus 1900 een voor Nederland historische dag. Het tweetal behaalde de eerste olympische titel voor Nederland, na een zeer spannende strijd met de Franse equipe van de Société Nautique de la Marne. Dat gebeurde op de Seine, op een baan tussen Courbevoie en Asnières.

Aanvankelijk zag het er niet naar uit dat de Nederlandse roeiers succes zouden hebben in Parijs. In de serie waren ze nog royaal geklopt door de Fransen. Slechts als snelste verliezer bereikten ze de finale. Die nederlaag zat het Laga-duo hoog. Ze was niet nodig geweest als de omstandigheden gelijk waren geweest. "Maar die waren niet gelijk", constateerde Brandt. "Alle Franse ploegen roeiden met kinderen in den stuurstoel, die door lichtere vervangen werden zodra zij de vijfentwintig kilo bereikt hadden. En wij moesten met Herman Brockmann zestig kilo meetrekken."

De Nederlanders gingen op zoek naar een licht jongetje en onder de als te zwaar afgedankte 'gamins' werd er snel een gevonden.

Brandt: "Voor de start was ons ter oore gekomen dat de Fransche ploegen tegen wie wij moesten uitkomen en die blijkbaar toch wel een beetje bang voor ons waren, met elkaar zouden samenspannen. De RC Castellan zou ons dan bij de start trachten voor te komen, zou ons coupeeren en dan zorgen voor veel 'vuil water', terwijl de Marne ons alleen zou bijhouden en dan na de helft van de baan voorbij roeien. Dus besloten wij ook te beginnen met een spurt. 't Lukte prachtig en voordat wij honderd meter geroeid hadden, waren we driekwart lengte voor."

Op de laatste tweehonderd meter liep de Marne sterk in, maar "onder de schorre juichkreten van de Hollandsche supporters" ging de Laga-ploeg toch als eerste over de finish. Als prijs kregen ze "een zware bronzen juffrouw", zoals Brandt het uitdrukte, omdat in die tijd geen gouden medailles werden uitgereikt. Waarschijnlijk wisten de roeiers niet eens dat ze deelnamen aan Olympische Spelen. De wedstrijden vielen onder de directie van de Wereldtentoonstelling die dat jaar in de Franse hoofdstad plaatsvond en men sprak dan ook over ‘den grooten Tentoonstellings-wedstrijd'.

Brandt en Klein maakten tevens deel uit van de acht die in Parijs de derde plaats haalde. Datzelfde geldt voor Herman Brockmann, die ook zilver won in de vier met stuurman. Omdat Brockmann deelnam aan de halve finale van de twee met stuurman, beschouwt het IOC hem ook als olympisch kampioen. Wie het Franse jongetje was dat het Nederlandse roeiduo naar de overwinning stuurde, is nooit bekend geworden. Zijn leeftijd werd in elk geval beneden de tien jaar geschat.

Klein en Brandt werden beiden ingenieur. Klein ging werken bij een buitenlandse tak van Shell en emigreerde later naar de Verenigde Staten. Daar overleed hij in 1960. Brandts carrière beschreef een merkwaardig verloop: hij begon bij de spoorwegen en eindigde als bisschop van de Vrije Katholieke Kerk. Hij overleed in 1949.

Bronnen:

• Kroniek Olympische Spelen, 75 jaar NOC (Elsevier, 1987)
• Olympisch Oranje, Ton Bijkerk (Spaar en Hout 2012)