Olympische Winterspelen van Lake Placid 1980

Plaats: Lake Placid, New York State, VS
Datum: 13-24 februari 1980
Aantal deelnemende landen: 37
Aantal deelnemende atleten: 1.072, van wie 233 vrouwen
Officieel geopend door: Walter Mondale, vice-president van de VS
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Eric Heiden (schaatsen); officials: Terry McDermott (schaatsen)
Laatste fakkelloper: dr. Charles Morgan Kerr

Nederlandse deelnemers: 29, van wie 4 vrouwen
Nederlandse chef de mission: Bram Leeuwenhoek
Nederlandse vlaggendrager opening: Piet Kleine (schaatsen)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Annie Borckink (schaatsen)

Vijf keer goud voor Eric Heiden
Voor niet-Amerikanen was de Amerikaanse schaatser Eric Heiden de grote figuur van deze (weinig sfeervolle) Winterspelen, die voor de tweede keer in de historie Lake Placid aandeden. Heiden won alle vijf afstanden, een prestatie die (gezien de toenemende specialisatie) niet gauw meer zal worden geëvenaard. Maar voor de Amerikanen zelf, die weinig op hadden met het saaie schaatsen, kon niets de vergelijking doorstaan met wat de eigen ijshockeyploeg had gepresteerd. Dat was ook iets heel bijzonders.

Het uit universiteitsstudenten bestaande team versloeg de veelvoudige wereldkampioen Sovjet-Unie na een kolkend gevecht met 4-3 en veroverde tegen alle verwachtingen in de olympische titel. Aan de vooravond van de Spelen hadden de Russen in een oefenwedstrijd het Amerikaanse team nog even afgedroogd met 10-2. Waarom de anders zo feilloze Russische machine die zelfs tegen geharde Amerikaanse profploegen was opgewassen, die 22ste februari zijn draai niet kon vinden, bleef duister.

Minstens zo verrassend als de Amerikaanse zege bij het ijshockey was de overwinning van Annie Borckink op de 1.500 meter bij het schaatsen. Internationaal gezien was ze nooit meer dan een middenmoter geweest, iemand die altijd ver van de prijzen verwijderd bleef. Maar op deze ene dag boorde ze krachten aan die niemand in haar aanwezig achtte. Ze won royaal in de tijd van 2.10.95. Toen ze de tijd zelf voor het eerst zag dacht ze dat het scorebord defect was. De Nederlandse triomf op deze afstand werd compleet gemaakt door Ria Visser, die als tweede eindigde.

Bij de mannen knokte Piet Kleine zich achter de ongenaakbare Heiden naar de tweede plaats op de 10 kilometer. Brons (een wat vergeten medaille) was er voor Lieuwe de Boer op de 500 meter. Hilbert van der Duim leverde een goede prestatie door in zijn rit op de 5 kilometer in het spoor van alleskunner Heiden te blijven en op de vierde plaats beslag te leggen.

Medailleoverzicht
 
1. Sovjet-Unie 10 6 6
2. DDR 9 7 7
3. Verenigde Staten 6 4 2
4. Oostenrijk 3 2 2
5. Zweden 3 0 1

Nederland 1 2 1

Nederlandse erelijst

Goud (1)
Schaatsen: Annie Borckink, 1.500 meter

Zilver (2)
Schaatsen: Ria Visser, 1.500 meter 
Schaatsen: Piet Kleine, 10.000 

Brons (1)
Schaatsen: Lieuwe de Boer, 500 

Sporterfgoed Lake Placid:

Schaatsen: de schaatsen van Annie Borckink