Nieuwe kansen voor jongeren door futsalopleiding

Futsal slaat aan in wijken waar juist weinig wordt gesport. Daarom bundelen KNVB en NOC*NSF nu hun krachten om jongeren in deze buurten op te leiden tot futsaltrainer en -coach. Goed voor de sport én voor henzelf. “Het geeft ze zelfvertrouwen en nieuwe kansen.”

Een logische én belangrijke samenwerking. Daar waren de twee voormalige futsalinternationals het snel over eens. Adviseur sport in lage sociaaleconomische positie (SEP) van NOC*NSF Jamal El Ghannouti en programmamanager Futsal van de KNVB Mohamed Attaibi speelden ooit samen in Oranje en streven nu weer eenzelfde doel na: jongeren in wijken met minder kansen aan het sporten krijgen. In dit geval door hen futsal te laten spelen.

Bereiken van jongeren via de District Spots 

NOC*NSF heeft de afgelopen jaren bewezen deze doelgroep effectief te bereiken via de District Spots: sport- en ontmoetingsplekken voor en door jongeren in bijna 30 Nederlandse gemeenten waar het opleidingsniveau en inkomen vaak lager liggen. KNVB weet alles over futsal en hoe de sport kan groeien. Nu trekken ze samen op om meer en beter geschoolde futsaltrainers en -coaches te krijgen. Dit doen ze door jongeren die actief zijn in de District Spots de mogelijkheid te bieden een beginnerscursus futsal te volgen bij de KNVB: de Aftrapmodule. Daarna kunnen ze ervoor kiezen om de volledige cursus tot trainer-coach te volgen. 

Nieuwe vaardigheden

Mohamed Attaibi van de KNVB: “Goede coaches en trainers zijn essentieel om het plezier én de kwaliteit van de sport te vergroten, en om futsal verder te laten groeien. Zij helpen sporters niet alleen om aan te haken, maar ook om te blijven. Futsal kent op dit moment een beperkte landelijke jeugdcompetitie structuur. Die willen we de komende jaren stap voor stap versterken. Een sterke lokale basis, met goede begeleiding bij clubs, is daarvoor onmisbaar.” 

Jamal El Ghannouti van NOC*NSF vult aan: “Veel doelen van NOC*NSF en de KNVB sluiten op elkaar aan en worden door onze samenwerking sneller en effectiever gerealiseerd. Met District Spots wil NOC*NSF de sportdeelname onder jongeren in lage SEP vergroten en uitstroom verlagen. Beide organisaties zien het belang van kwalitatief goede en enthousiaste trainers/coaches voor sportplezier en ontwikkeling. Daarom investeren we binnen District Spots in de begeleiding en opleiding van lokale rolmodellen tot trainer/coach. Dat zijn jongeren die de cultuur en de uitdagingen in de wijk kennen en laten zien dat je je kunt ontwikkelen en iets kunt bereiken. Zij groeien in zelfvertrouwen en ontwikkelen waardevolle vaardigheden voor binnen én buiten de sport. De aftrapmodule en futsalopleidingen van de KNVB sluiten hier goed op aan. Futsal is inmiddels de populairste sport binnen District Spots en er zijn al vijf teams actief in de regionale KNVB-competities.”

Opleiding futsaltrainer  

Achraf (25), die rolmodellen opleidt in District Spot Harderwijk, ging met zeven jongeren naar de Aftrapmodule van de KNVB. “De voetbalregels waren wel bekend, maar hoe ze zich voor een groep opstellen was heel leerzaam. Wij zijn gewend activiteiten te doen vooral om kinderen te vermaken. Nu ging het erom hoe je een oefening inricht, zodat je ze ook iets mee kunt geven. Hoe ze elkaar in twee of drietallen kunnen coachen of dat ze leren om hulp te vragen als iets onduidelijk is. Kinderen bewust maken van wat ze doen en een oefening evalueren gaf een nieuw inzicht.”

Sportparticipatie

Goede begeleiding van futsalspelers is relevanter dan ooit, nu de sport aan populariteit wint binnen de District Spots. Opvallend, want juist in deze wijken blijft sportdeelname doorgaans achter. Attaibi van de KNVB legt uit: “Veel jongeren zijn geen lid van een voetbalvereniging. Niet omdat voetbal hen niet aanspreekt, maar omdat de drempels soms te hoog zijn. Denk aan contributie, vervoer of het vaste stramien van trainingen en wedstrijden. Wat hen wél trekt, is de vrijheid en creativiteit van het spel. Futsal sluit daar goed op aan: het is technisch, snel en lijkt op hoe ze buiten voetballen. Je hebt geen volledig elftal of groot veld nodig, en het spel voelt meteen vertrouwd. Dat maakt het toegankelijk en aantrekkelijk.” 

Achraf herkent het dat maar weinig jongeren in zijn wijk in Harderwijk lid zijn van een club: “Ons lukt het om ze met tijd en aandacht uiteindelijk wel te bereiken. Ook door onze branding, op social media bijvoorbeeld, vinden jongeren het leuk om erbij te horen. We bieden een veilige familieomgeving en investeren tijd in kinderen. Zo was er een 12-jarige jongen die niet durfde mee te voetballen, maar wel wilde komen kijken. We gingen met hem in gesprek en vroegen of hij een keer wilde fluiten of helpen met het klaarleggen van de spullen voor een wedstrijd. Uiteindelijk ging hij toch meevoetballen. Nu heeft hij zijn eigen team opgezet en won hij onze futsalcompetitie. We zien kinderen echt opbloeien en zich meer openstellen. Dat is voor mij het meest waardevolle.”

Eigen competitie 

Futsal staat ook in zijn District Spot op één, vervolgt Achraf. “Er is hier in de stad helaas geen club of competitie waar jongeren terecht kunnen, terwijl er veel zijn die dat graag zouden willen. Dus organiseren we dat nu zelf met hen. We hebben onze eigen futsalcompetitie opgezet voor middelbare- en basisscholieren. De winnaars mogen meedoen aan het grote futsaltoernooi in Harderwijk aan het einde van het seizoen. Dat perspectief en podium motiveert jongeren enorm.”

Internationale carrière

Imrane (25) is de oprichter van futsalvereniging Onside in Osdorp, dat samenwerkt met District Spot Amsterdam en ziet hoeveel verschil het kan maken als er wél een competitie is en jongeren de kans krijgen om verder te komen in de sport. “We zijn een van de weinige clubs met een jeugdopleiding, en we zien dat jongeren zich snel ontwikkelen. Naast futsal leren ze ook vaardigheden zoals op tijd komen, discipline opbrengen en ergens voor gaan. En ze weten dat er een mogelijkheid is om hogerop te komen. We hebben nu een aantal jongeren uit onze club die zijn doorgestoten naar het Nederlands futsalteam.” 

Mohamed Attaibi van de KNVB zou graag meer clubs zoals die in Amsterdam Osdorp zien: “Er is veel talent bij jongeren in laag sociaaleconomische wijken, en ze verdienen de kans om te sporten en hun talent te etaleren. Niet iedereen zal de top halen, maar we willen voor de getalenteerde jongeren een route hebben om in de Eredivisie Futsal en voor Oranje uit te komen. Zo’n stip op de horizon is belangrijk.” 

Begeleiding en inspiratie

Imrane vertelt dat hij jongeren spreekt die het perspectief zijn kwijtgeraakt. “Ze hebben veel talenten, maar nog geen visie. Ze zijn van school gestuurd, hebben geen zin in sport en weten niet wat ze willen. We proberen hen in de District Spot te helpen om weer hoop te krijgen. We denken mee over werk of opleiding. School, KNVB of NOC*NSF kan wel zeggen dat het belangrijk is om te gaan sporten of een carrière op te bouwen, maar dan denken ze: ‘het zal wel’. Ik ben net als die jongeren opgegroeid in Osdorp. Ik weet hoe het daar is. Ik heb het geluk gehad dat mijn ouders en broer me hebben begeleid, dat ze wisten waar ik uithing en wie mijn vrienden waren. Maar dat is niet vanzelfsprekend. Dat ik die begeleiding kan bieden en kan laten zien dat je succesvol kunt zijn, vind ik heel belangrijk. Iedereen verdient dat.” 

Toekomst 

De NOC*NSF en KNVB-collega’s en oud-teamgenoten, El Ghannouti en Attaibi, hebben hun doel ook voor de toekomst scherp. El Ghannouti zou graag zien dat de jongeren en rolmodellen in de wijk straks zonder hulp van buitenaf de District Spots draaiende kunnen houden. En dat ze niet alleen voor futsal kunnen kiezen, maar ook voor opleidingen in andere sporten, zoals skaten of basketbal. Mohamed Attaibi voorspelt dat futsal binnen tien jaar dezelfde omvang heeft als tennis of hockey. “En hoe mooi zou het zijn als we de jongeren uit de District Spots dan terugzien in Oranje.”