Asker Jeukendrup: “Iedereen met een vraag over voeding en sport zou bij ons terecht moeten kunnen”

Voeding is een cruciaal onderdeel bij topsport. Het bepaalt hoeveel energie een sporter heeft tijdens de wedstrijd of een training en hoe snel van een bepaalde inspanning wordt hersteld. Om mee te strijden op het hoogste niveau voor olympische medailles hebben de topsporters van TeamNL ook de beste voedingsadviezen nodig. De ambities van Asker Jeukendrup, hoofdexpert voeding bij TeamNL, zijn daarom van hetzelfde olympische niveau. 

Autoriteit in de topsportwereld

Jeukendrup geldt met meer dan dertig jaar onderzoekservaring op gebied van inspanningsfysiologie en voeding als een absolute autoriteit in de topsportwereld. Als meervoudig Ironman-triatleet heeft hij bovendien zelf ook ervaren wat de juiste voeding voor verschil kan maken bij prestaties. Sinds 2015 werkt hij als zelfstandig onderzoeker en adviseur voor onder andere TeamNL, FC Barcelona en Team Jumbo-Visma.

Als hoofdexpert voeding bij TeamNL heeft hij niet zozeer één-op-één contact met sporters, maar is hij meer bezig met het inrichten van het team van experts. “Het gaat mij om dat we een team hebben van voedingsexperts en diëtisten die echt de beste van de wereld zijn. Dan ga je ook de sporters meekrijgen. Zeker als die sporter gaat zien dat die experts inderdaad de beste van de wereld zijn.” Dat team bestaat uit dertig voedingsexperts, waarvan grofweg tien bezig zijn met de medaillekandidaten en de rest met sporters uit de talentprogramma’s. “Je moet die medaillewinnaars ook omringen met experts die gouden medailles winnen in hun vakgebied.”

Jeukendrup wil in zijn rol vooral het werk van de experts faciliteren. “Ik wil zorgen dat zij genoeg mogelijkheden krijgen om zich te blijven ontwikkelen. En ze in contact brengen met de beste mensen in de wereld. Daarom is het mooi dat ik al zo lang in deze wereld werk: er zijn niet zoveel experts die ik niet ken.” Dat helpt ook bij de ambitie dat TeamNL op het gebied van topsportvoeding voorop wil lopen in de wereld. “Dat doen we nu nog niet, maar de ingrediënten zijn zeker aanwezig. Op de universiteiten van Wageningen, Maastricht en Amsterdam wordt onderzoek van wereldniveau gedaan.”

Kennis vertalen naar de praktijk

De grootste uitdaging ligt in zijn ogen in het toepassen van die aanwezige kennis naar de praktijk. “Hoe moeilijk dat is wordt nog vaak onderschat. Kennis hebben is prachtig maar als je niet weet hoe je het gedrag van een sporter kunt beïnvloeden dan gebeurt er niks met die kennis. Het zit dus niet in de adviezen of de kennis, maar hoe je dat vertaalt en of de organisatie daar klaar voor is.”

De interdisciplinaire aanpak van de TeamNL-experts is wat Jeukendrup betreft ook een essentieel onderdeel van die optimale structuur. Voeding heeft met allerlei gebieden een logische links zoals met de medische experts, de fysieke trainers en de mental coaches. “Je kunt geen voedingsadvies geven als je niet begrijpt wat het doel van de training is. Dat is zo enorm met elkaar verbonden. Ook daar geldt weer dat het succesvol wordt als iedereen je op hetzelfde niveau kan laten opereren en dat ieders vakgebied wordt gerespecteerd.”

Jungle van voedingsadviezen

Dat is zeker op het gebied van voeding niet altijd zo vanzelfsprekend. “Iedereen die eet en drinkt is tegenwoordig ook een voedingsdeskundige”, zegt Jeukendrup. Aan de voedingsexperts de taak sporters wegwijs te maken in die jungle van voedingsadviezen. “Een sporter is zo verward door alle informatie op gebied van voeding dat ze het ook niet meer weten. Wie moet je nu wel of niet geloven? Uit een onderzoek naar voedingsadviezen in krantenartikelen bleek dat maar liefst 70 procent onjuist is. Op social media is het nog een stuk erger en ook nog groter in omvang.”

Hij vindt het daarom ook belangrijk dat experts ook weet hebben van die onwaarheden rond voeding. 

Lessen voor bredere doelgroep

In het geven van goede voedingsadviezen ziet Jeukendrup ook dat TeamNL van grote maatschappelijke waarde kan zijn. “Wat ik het liefste zou willen is dat iedereen met een vraag over sportvoeding bij ons terecht zou kunnen. Volgens mij maakt het niet zoveel uit of je een topsporter bent of niet. De adviezen zijn identiek. Bij een topsporter gaat het misschien om 0,1 procent beter worden door voeding. Die lessen over meer bewegen met beter eten kun je doortrekken naar een bredere doelgroep. Het is dezelfde boodschap.”

TeamNL kan daarin in zijn ogen ook een ambassadeursrol in vervullen. “Ik denk dat onze sporters daar echt bij zouden passen. Met de voedingsadviezen die wij onze sporters geven, moeten ze heel goed geïnformeerd zijn. Dan zou die boodschap ook moeten zorgen dat over gezonde voeding minder verwarring ontstaat.”