Het lidmaatschap van een sportvereniging is persoonlijk. Leden mogen hun lidmaatschap dus niet overdragen aan een ander. 

In principe mag een vereniging zelf bepalen wie lid mogen worden van de sportvereniging en onder welke voorwaarden. Zo mag bijvoorbeeld door de vereniging besloten worden dat het lidmaatschap direct bij aanmelding in mag gaan, of juist pas per 1 januari van het volgende jaar. Zorg ervoor dat deze voorwaarden duidelijk in de statuten of het huishoudelijk reglement beschreven staan. 

Bij de lidmaatschapsvoorwaarden moet de vereniging zich uiteraard wel aan de wet houden. Zo is discriminatie verboden. Sportverenigingen met een algemene doelstelling (zoals het bevorderen van de beoefening van een bepaalde sport) mogen geen leden uitsluiten op grond van geslacht, ras, seksuele geaardheid en/of geloof. 

Lidmaatschapsbeperkingen

Als sportvereniging kun je wel beperkingen hanteren die maken dat bepaalde mensen worden uitgesloten van de vereniging. Denk hierbij aan:

  • een leeftijdsgrens, oftewel lidmaatschap waaraan een minimum- en/of maximumleeftijd is verbonden;
  • leden weigeren die (zeden)misdrijven gepleegd hebben;
  • leden weigeren die niet beschikken over lidmaatschap van de overkoepelende sportbond.

Ook kun je leden weigeren die niet bij het specifieke doel van jouw vereniging passen. Bijvoorbeeld:

  • een vrouwensportvereniging mag mannen weigeren;
  • een studentensportvereniging mag niet-studenten weigeren;
  • een topsportvereniging mag amateurs weigeren;
  • een autosportvereniging mag mensen zonder rijbewijs weigeren.

Weigeren van lidmaatschap

Als in de statuten niets anders is bepaald, beslist het bestuur over toelating van nieuwe leden. In de statuten kan je er ook voor kiezen om deze verantwoordelijkheid bijvoorbeeld bij een ballotagecommissie (zie verderop in de tekst) neer te leggen.

Let op: als je als sportvereniging een lid weigert, kan dit geweigerde lid naar de rechter stappen. Je doet er als bestuur of ballotagecommissie dus goed aan het besluit tot weigering van het lidmaatschap met gegronde redenen te onderbouwen. Een weigeringsbesluit moet je niet te lichtzinnig nemen; in sommige gevallen kan het verstandig zijn vooraf advies in te winnen bij de sportbond of een jurist.

Ballotagecommissie

Sommige sportverenigingen zitten niet te wachten op een ongeorganiseerde toestroom van leden. In dat geval kan het zinnig zijn om een ballotagecommissie op te richten.

Statutair kun je als vereniging vastleggen dat de ballotagecommissie zich bezig houdt met alle lidmaatschapsaangelegenheden. De commissie beoordeelt dan of kandidaat-leden aspirant-leden mogen worden, of ze door de proefperiode komen en of ze aan de voorwaarden voor lidmaatschap blijven voldoen. De precieze werkwijze van de ballotagecommissie wordt vastgelegd in een reglement, dit hoeft niet in de statuten.

De leden van de ballotagecommissie worden vaak gekozen door de algemene ledenvergadering. Meestal neemt minimaal één lid van het bestuur plaats in de ballotagecommissie en wordt er gekozen voor een oneven aantal leden, zodat er altijd een doorslaggevende stemming plaatsvindt.

Na een afwijzing van het lidmaatschap door de ballotagecommissie kan een kandidaat-lid de aan algemene ledenvergadering verzoeken om alsnog toegelaten te worden tot de vereniging.

Duo-lidmaatschap

Enkele verenigingen kennen een duo-lidmaatschap, oftewel dat twee leden samen één lidmaatschap delen. In de praktijk kan dit echter grote problemen opleveren.

Denk bijvoorbeeld aan eventuele sancties; het ene lid kan niet aansprakelijk gesteld worden voor de persoonlijke gedragingen van het andere lid, wat opzegging of ontzegging erg moeilijk maakt. Of aan het stemmen tijdens de algemene ledenvergadering; hoeveel stemmen krijgen de duo-leden en hoe worden deze geteld? En wat te denken van partners die een duo-lidmaatschap hebben maar uit elkaar gaan… Aangeraden wordt dan ook om niet aan een duo-lidmaatschap te beginnen.